Najlepsze książki fotograficzne 2014

Zobacz wszystkie zdjęcia (3)

Paweł Szypulski

Rafał Milach "The Winners” Gost
Trudno o mniej oryginalny wybór w kategorii "książka roku 2014" niż "The Winners" Rafała Milacha. Na jednym z profili facebookowych poświęconych fotografii widziałem już nawet żartobliwy tag „#onieznowuwinnersirafalamilacha”, a wrodzona przekora kazała mi długo szukać kontrkandydata. Jak bardzo bym się jednak nie starał, nie potrafię pominąć tej książki. W wielu recenzjach chwalony jest sposób, w jaki została ona zaprojektowana. Nie spotkałem się jednak z próbą zadania pytania, co konkretnie wnosi zastosowany przez autora trick z wklejeniem zdjęć i umieszczeniem towarzyszących im podpisów dosłownie pod fotografiami. Tymczasem od pierwszej chwili, kiedy zobaczyłem tę książkę, uważam, że to właśnie w nim kryje się jej największa wartość. Nigdy wcześniej żadna publikacja, ani wystawa nie sprowokowała mnie do tego, aby zobaczyć słowa przez obrazy. Zawsze tytuły, opisy i eksplikacje przejmowały kontrolę nad zdjęciami. U Milacha jest odwrotnie - to obrazy podporządkowują sobie tekst i manipulują jego znaczeniem. "The Winners" to książka o propagandzie, ale też świetna lekcja widzenia.

Sam Falls "Death Sequence” Karma

"Death Sequence" to jedna z tych książek, o których źle się pisze i trudno opowiada. Z reguły czuję się tak w obliczu nadmiernie poetyckich i egzaltowanych wydawnictw autorów przekonanych, że należy "fotografować sercem". W przypadku książki Fallsa jest inaczej - mam wrażenie, że każdy komentarz może jedynie zaburzać misternie stworzoną ze snapshotów, fotomontaży, dokumentacji instalacji i wystaw oraz wierszy Jamie’go Kanzlera konstrukcję. Wszystko w tej książce jest na swoim miejscu - od dziwnie niedbałych, ale jednocześnie pociągających fotografii do doboru formatu oraz gramatury papieru i okładki, dzięki którym całość świetnie "leży w ręku" - jest masywna i delikatna zarazem.

Susana Vargas (red.) "Mujercitos” RM

Oglądając książki fotograficzne na targach takich, jak Offprint czy Polycopies oraz przeglądając publikacje nominowane w kluczowych konkursach trudno oprzeć się wrażeniu, że ogromna liczba autorów - szczególnie tych korzystających z archiwów - stawia sobie za punkt honoru użycie w jednym tomie jak największej liczby rodzajów i formatów papieru, wszywek, wklejek i wkładek, które koniec końców rozpraszają uwagę i zaciemniają znaczenie projektu. Na tym tle wyjątkowo wyróżnia się hiszpańsko-meksykańskie wydawnictwo RM. Wiele opublikowanych przez nie książek ma w sobie jakiś drobny chwyt, czy "designerski” dodatek, ale zawsze podporządkowany jest on znaczeniu zawartemu w obrazach i ich sekwencji. Tak też jest w przypadku "Mujercitos" - książki zbierającej zdjęcia osób transgenderowych zamieszczanych w latach 1963-1986 na łamach meksykańskiego brukowca Alarma! Magazynowy format i "tabloidowy" projekt graficzny świetnie grają z wybranymi przez Susanę Vargas fotografiami. Całość układa się we frapującą opowieść o dziwnym epizodzie meksykańskiej kultury wizualnej - homofobicznym artykułom publikowanym w znanym z brutalności i agresji tytule towarzyszyły ilustracje traktujące bohaterów nad wyraz podmiotowo.

Paweł Szypulski - twórca wizualny pracujący z różnorodnymi materiałami archiwalnymi. Członek Rady Miesiąca Fotografii w Krakowie. Z wykształcenia antropolog specjalizujący się w krytycznej analizie tekstowych i fotograficznych świadectw osobistych.


Łukasz Gorczyca;
Marcin Grabowiecki;
Joanna Kinowska;
Katarzyna Majak;
Rafał Milach;
Paweł Rubkiewicz;
Maga Sokalska;
Filip Springer;
Paweł Szypulski