Cienie we mgle - klimatyczny Londyn XX wieku oczami Sergio Larraina [RECENZJA]

Na pewno oglądaliście “Powiększenie” Michelangelo Antonioniego. Dla przypomnienia: bohater-fotograf robi zdjęcie nieznanej parze, które po powiększeniu staje się dla niego dowodem morderstwa. Początkowa pewność fotografa z czasem rozmywa się. Kiedy zdjęcia znikają, nie wie już, czy to, co widział, było prawdą. Może to tylko złudzenie? Pierwowzorem filmu było opowiadanie “Babie lato” Julio Cortazara, a dla niego - z kolei - inspiracją były zdjęcia Sergio Larraina, jakie Chilijczyk zrobił nieznanej parze pod katedrą Notre-Dame w Paryżu.

Nikon Z8 + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

15 699 zł

FUJIFILM GFX 100S + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

16 999 zł

Nikon Z6 III + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

10 399 zł

Sony A7 IV + 1300 zł Sony Cashback

9 995 zł

Canon EOS R6 Mark II + 500 zł Canon Cashback

9 299 zł

Nic dziwnego, że ten ciąg przyczynowo-skutkowy rozpoczął właśnie Larrain. Zarówno opowiadanie, jak i film dotykały problemu niemożności poznania jednoznacznego obrazu świata, a niełatwo znaleźć fotografa, którego zdjęcia przedstawiałyby równie niejasne obrazy rzeczywistości. Nie mamy tu do czynienia z abstrakcją, która pozwala zobaczyć w obrazie wszystko, co chcemy widzieć. Różnica między tym, co jest, a czego nie ma, jest u Larraina bardziej subtelna. Tu ludzie, skryci w mroku, rozmyci, fotografowani pod dziwnymi kątami (obserwowani jakby z różnych punktów widzenia) po prostu tracą swoje kontury i stają się fantomami. W efekcie konkret (to, co jest) ulega zanikowi, a my jesteśmy świadkami tego procesu. Londyńska, mglista aura dodatkowo to podkreśla.

Owszem, cała historia fotografii jest dokumentowaniem tego, co zaraz zniknie, więc wydawałoby się, że nie ma w tym niczego wyjątkowego. Ale u Larraina wszystko dzieje się jakby teraz, na naszych oczach. Człowiek spogląda na zdjęcie i widzi, że to, na co patrzy, właśnie przemija. Jeszcze jest, ale już znika. Tak jest choćby na poruszającym, chyba najpiękniejszym, zdjęciu dziewczyny wśród gołębi.

Taki efekt Larrain osiągnął za pomocą oryginalnych wówczas zabiegów. Fotografowane postacie często "drżą", są rozmyte, co podkreśla tylko chwilową ich obecność. “Najpiękniejsze rzeczy w życiu to tylko cienie; przychodzą i odchodzą, zmieniają się i znikają” - ten cytat z Charlesa Dickensa otwiera album "London. 1959" i świetnie się tu komponuje.

Larrain przyjechał do Londynu na stypendium British Council. Spędził tu cztery zimowe miesiące na przełomie 1958 i 1959 roku. Miał wówczas 27 lat. Nie był jeszcze znanym fotografem. Dopiero tutaj poznał Henriego Cartiera-Bressona, współzałożyciela agencji Magnum, do której formalnie dołączył trzy lata później. Jego indywidualne poszukiwania były jednak już wtedy bardzo nowoczesne. Sam zresztą później stwierdził, że agencja nie nauczyła go robienia zdjęć, tylko ich archiwizacji. Wszystko już umiał. Choć przyznawał się do inspiracji fotografią Billa Brandta, trudno się oprzeć wrażeniu, że formalnie najbliżej było mu do twórczości Roberta Franka. Zarzekał się, że jego zdjęć londyńskich, ani dopiero co wówczas wydanych "Amerykanów" jeszcze nie widział, ale niektóre zdjęcia śmiało mogłyby się znaleźć w “London/Wales” Franka.

Sprawdź najlepsze promocje >

Aparat cyfrowy Sony A7 IV body...

9995 PLN

Sprawdź

Obiektyw Sigma A 24-70 mm f/2.8 DG DN...

5585 PLN

Sprawdź

Obiektyw Sigma C 18-50 mm f/2.8 DC DN...

2249 PLN

Sprawdź

Aparat cyfrowy Nikon Z6 III body

9999 PLN 11369 PLN

Sprawdź

Obiektyw Nikon Nikkor Z 35 mm f/1.4

2749 PLN

Sprawdź

Aparat cyfrowy Panasonic Lumix S5IIX...

9149 PLN 10095 PLN

Sprawdź

Zobacz wszystkie zdjęcia (15)

Frank wydaje się jednak pogodniejszy. U Larraina jest mniej bieli. "London. 1959", który jest nowym, poszerzonym wydaniem klasycznej publikacji z 1998 roku, to dosłownie szary album, ukazujący świat na pograniczu światła i mroku. Ma rację pisarz Roberto Bolano, pisząc w przedmowie, że Larrain nadał mglistemu miastu wymiaru uniwersalnego. Patrzcie, takie jest ludzkie życie. Dokądś zmierzamy, na coś czekamy, kogoś mijamy, niewyraźni, przytłoczeni, zatopieni we mgle niepewności. Oto my, ludzie-zjawy, którzy w jednej chwili jesteśmy, a za moment nas nie ma.

Sam Larrain to, co przedstawiał w fotografii, odzwierciedlił w życiu. W świetle był tylko przez chwilę, wybrał cień. Już na początku lat siedemdziesiątych porzucił zawód fotografa, oddał się medytacji i do śmierci żył na uboczu w chilijskich górach. Zniknął, ale… wciąż jest. Czego dowodem jest ten intrygujący album.

Sergio Larrain | "London. 1959"

• Autor: Sergio Larrain
• Oprawa: Twarda
• Wydawnictwo: Thames & Hudson
• Język: Angielski
• Liczba stron: 176
• Format: 19,5 x 25,3 cm

Album można zamówić w księgarni Bookoff w promocyjnej cenie 143.20 zł.