"Fotografia krajobrazu" - fragmenty książki

Autor: Marcin Grabowiecki

10 Październik 2009
Artykuł na: 9-16 minut
W naszym nowym sobotnim cyklu będziemy prezentować fragmenty publikacji wydawnictwa "Galaktyka". Rozpoczynamy książką "Fotografia krajobrazu", która ukazała się pod koniec września bieżącego roku.

Część czwarta. Spektakularne widoki

Barwy jesieni. Fotografowanie kolorowych lasów.

Lasy na północnej półkuli oferują wyjątkowo widowiskowe pokazy zmieniających się w ciągu roku kolorów. Okazji do zdjęć warto szukać nad brzegami jezior, rzek i potoków. Płynąca woda, odbicia, lód i szron mogą dodać zdjęciom lasów szczególnego uroku.

RADY W KWESTII KOLORU

Esencją tego motywu jest kolor - czysty i nasycony. Zdjęcia powinny mieć dobry kontrast i pełne szczegółów cienie oraz światła.

  • Jeśli fotografujesz na filmie, powinieneś wybierać Fujichrome Velvia. Kolory na tych slajdach są wyjątkowo nasycone - nie przekraczają jednak granicy naturalności. Najlepszą klatkę wybieraj na podświetlarce, oceniając serię pięciu ekspozycji z bracketingiem o pół przysłony (co daje zakres od +1EV do -1EV).
  • Stosuj filtr polaryzacyjny, by eliminować odbicia od mokrych lub pokrytych woskiem powierzchni liści. Ich błyszcząca powierzchnia maskuje barwy i zmniejsza nasycenie kolorów.
  • Zachmurzone poranki są najlepszą porą na niezłe światło połączone z brakiem wiatru. Możesz wtedy rejestrować ostre liście i pnie - od pierwszego planu po horyzont.
  • Całkowicie zachmurzonego nieba lepiej nie pokazywać na zdjęciach.
  • Fotografuj, kiedy rośliny są wilgotne. W połączeniu z filtrem polaryzacyjnym da to najbardziej nasycone kolory.
  • Fotografuj, kiedy kolory jesieni są w pełnym rozkwicie. Informacje o tym znajdziesz w Internecie.
  • Szukaj kompozycji umożliwiających zestawianie ciepłych kolorów jesieni z barwami dopełniającymi (czerwieni z zielonym, żółci z niebieskim).
Kaskady, rzeka Little Pigeon, Park Narodowy Great Smoky Mountain, Tennessee. Komponując kadry, należy pokazać strumienie wody płynące po przekątnej zdjęcia. Warto też przedstawić rozmytą wodę "obramowaną" kolorowymi elementami. Skały, kamienie i inne nieruchome elementy powinny stanowić brzeg kadru - strumyk nie może wydostawać się z kadru, by wzrok widza nie uciekał razem z nim poza zdjęcie. Pentax 645NB. Obiektyw Pentax 45-85 mm f/4,5. Filtr polaryzacyjny. Fujichrome Velvia, ISO 50. Ekspozycja: 2 s, f/22.

PODEJŚCIE ARTYSTYCZNE

Skoro już znalazłeś fotogeniczny las- postaraj się go pokazać w ciekawy sposób, który pozwoli wykorzystać żywe kolory jako część ekspresyjnej kompozycji. Oto kilka sugestii:

  • Ruch liści. Połącz nieruchome pnie z liśćmi poruszającymi się na wietrze. Wybierz czas migawki około jednej sekundy i spróbuj pokazać impresjonistyczne plamy rozmytego koloru.
  • Kadruj przez kolorowe liście. Aby zrobić takie klasyczne ujęcie znane z kalendarzy, musisz mieć doskonałe wyczucie chwili. Wszystkie elementy powinny być ostre - tak nieruchome gałęzie na pierwszym tle (brak wiatru), jaki kolorowe tło (zamknięta przysłona).
  • Nieruchome liście/płynąca woda. Łatwo pokazać ten dualizm, znajdując grupę leżących liści otoczonych wodami strumienia. Długi czas migawki zrobi swoje.
  • Szerokie widoki nad głową. Załóż najszerszy obiektyw i (trzymając aparat jak najniżej) pokaż jak najwięcej leśnego poszycia zestawionego z błękitem nieba Najlepiej fotografować z tej pozycji rano, w bezwietrzny, słoneczny dzień. Filtr polaryzacyjny może wtedy przyciemnić niebo nad głową (patrz: strona 35).
  • Pokaż jedynie charakterystyczną plamę ciekawego koloru. Stojąc na szczycie wzgórza, zamontuj aparat na statywie i załóż długi teleobiektyw lub długi zoom. Postaraj się ująć plamę żywego koloru na tle spokojniejszej okolicy. Przecinające się skośne linie w kadrze są gwarancją udanego zdjęcia.
  • Utkaj tkaninę z pni i liści. Kompresująca perspektywę długa ogniskowa (200-400 mm) i duża głębia ostrości (przysłona 22-45) oddadzą grupę jesiennych drzew jako jednolitą mieszaninę pni, gałęzi i liści. Zrezygnuj z głównego motywu, skoncentruj się na czystym, jednolitym wzorze.
  • Zarejestruj cudowny padający śnieg. By zdążyć z uchwyceniem pierwsze-go delikatnego śniegu, trzeba bardzo dokładnie śledzić prognozy pogody. Magia nie trwa długo: pierwsze promienie słońca topią śnieg w mgnieniu oka - jeśli wcześniej nie rozdepczą go turyści. Bądź więc na miejscu o świcie. Szukaj motywów o żywych kolorach, a białe akcenty podkreślą je jeszcze mocniej.

Wodospady i kaskady. Pokaż piękno płynącej wody.

Wodospady, górskie strumyki, rzeczne progi - płynąca woda to jeden z najdynamiczniejszych motywów, które spotkamy, fotografując krajobraz. Wodę można dostrzec praktycznie wszędzie. Każdy fotograf ma więc w swoim zasięgu ekspresyjny motyw pozwalający na wyrażenie emocji. Oto kilka sugestii dla osób, które zamierzają zacząć fotografować wodospady (i płynącą wodę w ogóle):

  • Czekaj na miękkie światło. 0 szybkości płynącej wody świadczą przede wszystkim: piana, zawirowania i smugi na wzburzonej powierzchni. Niestety, te jasne akcenty w ostrym świetle prowadzą do nadmiernego podwyższenia kontrastu. Aby zarejestrować maksymalną liczbę detali, musisz fotografować w miękkim, rozproszonym świetle. Najlepiej pod całkowicie zachmurzonym niebem, w cieniu (ocieplając kolory odpowiednim filtrem) lub o zmierzchu (uważaj na równowagę kolorów).
Wodospad Calf Creek, rezerwat Escalante-Grand Staircase, Utah. Efekt ruchu wody można zaakcentować, jeśli uda się znaleźć pozycję aparatu pozwalająca na ujęcie go w zestawieniu z nieruchomymi roślinami (tu: gałęzie drzew). Dodatkowo na tym zdjęciu gałęzie łączą całkiem odmienne połówki kadru. Mamiya 645APD z przystawką cyfrową Phase One P 25. Obiektyw Mamiya-Sekor 105-210 mm f/4,5. Filtr polaryzacyjny Singh-Ray. ISO 100. Ekspozycja: 1 s, f/22.
  • Naświetlaj w trybie priorytetu migawki. Od czasu otwarcia migawki zależy, w jaki sposób ruch wody zostanie pokazany na zdjęciu. Długie ekspozycje prowadzą do kadrów impresjonistycznych - woda tworzy miękkie, delikatne linie. Krótkie ekspozycje, zamrażające ruch, dają mniej udany efekt (orientacyjne czasy otwarcia migawki zaprezentowano w ramce). Czasem jest zbyt jasno, by osiągnąć wymagany czas migawki, nawet po maksymalnym zamknięciu przysłony. Należy wtedy zastosować filtr szary i/lub polaryzacyjny oraz zmniejszyć czułość ISO matrycy.
  • Wyodrębnij pianę. Długie czasy ekspozycji zamieniają zawirowania wody i pianę tworzoną przez jej ruch w surrealistyczne kształty i figury będące najatrakcyjniejszą częścią zdjęć. Podkreśl ich obecność przez bardzo ciasne kadrowanie (posiadacze zoomów mają dużo łatwiej) i wykorzystaj jako główny motyw kompozycji.
  • Polaryzator dodaje emocji. Eliminując odbicia od mokrych powierzchni, filtr polaryzacyjny zwiększa nasycenie kolorów. Usuwa on również jasne refleksy obecne na powierzchni wody, dzięki czemu podkreślane są najjaśniejsze fragmenty kadru (czyli, de facto, ruch wody).
  • Pokaż skały i liście. Obecne w kadrze kamienie, skały, drzewa, liście, kwiaty pomagają widzom określić skalę i podkreślają trójwymiarową głębię zdjęć.
  • Szukaj ukośnych linii. Komponuj kadr w ten sposób, by formy tworzone przez płynącą wodę biegły po jego przekątnej. Uważaj, by żaden ze strumieni nie opuszczał zdjęcia w jego rogu. Dzieli to zdjęcie na dwie części i odciąga uwagę widza od kompozycji.
  • Upraszczaj kompozycję. Nawet fotografując spektakularne widoki, postaraj się ograniczyć liczbę obecnych w kadrze elementów jedynie do przedstawicieli trzech kategorii (wodospad-drzewa-skały lub fale-piasek-niebo).
  • Szukaj linii S. Widok wody płynącej wzdłuż łagodnie wijącej się linii S lub złożenia kilku S praktycznie zawsze daje świetne zdjęcie. Zwłaszcza kiedy ekspozycja jest na tyle długa, by rozmyć ruch i w kadrze zostawić widoczną wzburzoną pianę (patrz: tabela na stronie 109).
  • Uważaj na niebo. Nie pokazuj na zdjęciu nawet najmniejszego kawałka nieba, jeśli jest zachmurzone - jego biel pozbawi kadr całego napięcia. 0 zmierzchu, kiedy kolory nieba są ciepłe i mocne, pokazanie nieba i horyzontu wprowadza do zdjęcia głębię. Szary filtr połówkowy pomoże zredukować nadmierny kontrast.
  • Stań jak najniżej. Ustaw aparat w miejscu, które pozwala fotografować w górę rzeki (lub u podstawy wodospadu). Widząc wodę pod tym kątem, można lepiej wykorzystać dostępną głębię ostrości i w ciekawszy sposób pokazać krajobraz. Stopień rozmycia ruchu wody zależy od czasu otwarcia migawki i powiększenia fotografowanego obiektu (im większe powiększenie, tym większe rozmycie). Aby otrzymać pożądany efekt, spróbuj kilku czasów migawki.
  • Wejdź do wody. Zdarza się, że miejsce, z którego najlepiej widać fotografowany motyw, znajduje się w środku strumienia lub stawu. Trzeba wtedy po prostu wejść do wody.
Wodospad Havasu, Wielki Kanion, Arizona. Aby otrzymać tę ciekawą kompozycję, musiałem rozstawić statyw w strumieniu wody. Kiedy fotografuje się wodospady, należy liczyć się z tym, że szukając najlepszego miejsca na postawienie aparatu, będziemy musieli zamoknąć. Pentax 645NU. Obiektyw Pentax 45-85 mm f/4,5. Filtr polaryzacyjny. Fujichrome Velvia, ISO 50. Ekspozycja: 1 s, f/22.

OSTRZEŻENIA

Fotografując wodospady, często znajdujemy się w zasięgu kropel wody, które mogą z łatwością uszkodzić aparat. Warto więc fotografować z daleka, używając obiektywów o długiej ogniskowej, zwłaszcza w wietrzne dni. Jeśli jednak nie da się uniknąć kontaktu z wodą, należy zawinąć aparat w foliową torbę i wyciągać go tuż przed zrobieniem zdjęcia.

Plaża Wawalowi, Big Island, Hawaje. Zmierzch to doskonała pora na fotografowanie poruszającej sie wody. Miękkie światło redukuje kontrast między lodem a wodą i dostosowuje rozpiętość tonalną do możliwość matrycy czy filmu. Należy jednak przyciemnić niebo za pomocą szarego filtra połówkowego. Pentax 645M. Obiektyw Pentax 35 mm f/3,5. Szary filtr połówkowy 0,6. Pujichrome Vetvia, ISO 50. Ekspozycja: 2 s, f/22

Przednią soczewkę obiektywu trzeba jak najczęściej wycierać. Jeśli nie jest zbyt wietrznie i deszczowo, okrywam aparat ręcznikiem do rąk. Dzięki niemu wszystko jest wystarczająco suche, a dostęp do obiektywu, wizjera i wszystkich przełączników aparatu - bardzo szybki. Poza tym mogę nim wytrzeć filtry i obiektyw, kiedy zachodzi taka potrzeba. Gdy fotografujesz widoki, na których jest woda, musisz przygotować się na ewentualność zmoczenia stóp (i nie tylko). W chłodne dni najlepsze są wędkarskie wodery, latem - szybkoschnące spodenki i plastikowe sandały. Pozwolą wygodnie dotrzeć do najlepszej pozycji zdjęciowej. Kamizelka fotograficzna zapewni ci stały dostęp do suchego sprzętu.

Jeśli nie sprawdzisz tego osobiście, musisz założyć, że wszystkie skały są śliskie, a dna grząskie. Sprawdzaj głębokość wody rozłożonym statywem i wykorzystuj go jako laskę przy pokonywaniu rwących prądów. Ubezpiecz sprzęt od wszystkich niebezpieczeństw.

Powodzenia!

Tim Fitzharris

Fotografia krajobrazu

Format: 21,5 x 21,7 cm
Ilość stron: 168
Tłumaczenie: Wojciech Tkaczyński
Cena: 40 PLN

Skopiuj link
Słowa kluczowe:
Komentarze
Więcej w kategorii: Branża
Zebraliśmy dla Was oferty Black Friday i Black Week w jednym artykule! Sprawdźcie najlepsze promocje od producentów i dystrybutorów
Zebraliśmy dla Was oferty Black Friday i Black Week w jednym artykule! Sprawdźcie najlepsze...
Z zakupami nie musicie czekać do “czarnego piątku”. Black Week już trwa. Producenci sprzętu foto-wideo i sklepy obniżają ceny już kilka-kilkanaście dni przed Black Friday. Aby ułatwić Wam...
10
SWPA 2025 - Susan Meiselas z nagrodą za wybitny wkład w fotografię
SWPA 2025 - Susan Meiselas z nagrodą za wybitny wkład w fotografię
Jury nadchodzącej edycji Sony World Photography Award zadecydowało o przyznaniu corocznej nagrody honorowej za wybitny wkład w fotografię. Tym razem otrzymuję ją Susan Meiselas, której...
9
"Bezpieczniejsze polskie niebo" - nowe przepisy dla dronów
"Bezpieczniejsze polskie niebo" - nowe przepisy dla dronów
Projekt nowelizacji ustawy Prawo lotnicze został przyjęty przez Radę Ministrów. Polskie przepisy dotyczące dronów będą teraz dostosowane do unijnych - wprowadzają nowy podział operacji i...
1
Powiązane artykuły
Wczytaj więcej (4)