Formalnie zakaz fotografowania poszczególnych obiektów funkcjonuje w Polsce już od kilku lat, jednak ze względu na brak jednolitego znaku zakazu przepis ten nie mógł być skutecznie egzekwowany. Właśnie się to zmienia.
Od momentu wejścia w życie Ustawa o obronie Ojczyzny z 2022 roku, istniała podstawa prawna do zakazywania fotografowania obiektów istotnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa, jednak nie określono wówczas wzoru znaku zakazu fotografowania, ani zasad jego umieszczania. Dodatkowo Artykuł 616a odsyłał do nie istniejącego jeszcze wówczas rozporządzenia wykonawczego, które miało uregulować m.in. wzór znaku, sposób jego rozmieszczenia i procedury uzyskiwania zezwoleń.
W praktyce egzekwowanie zakazu było więc problematyczne, a wiele przypadków mogło być łatwo podważanych np. w sądzie, ze względu na brak prawidłowego oznaczenia obiektów, brak formalnych procedur i dokumentów (np. wzoru zezwolenia) czy niejednolitą praktykę różnych jednostek.
Sytuację zmienia rozporządzenie ministra obrony narodowej z dnia 27 marca 2025 r. dotyczące zakazu fotografowania oraz wydawania zezwoleń, które określa oficjalny wygląd znaku zakazu i opisuje stosowne procedury. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, co oznacza, że od 17 kwietnia 2025 r. zakaz staje się w pełni egzekwowalny przez służby.
Czego nie można fotografować?
Zakaz obejmuje fotografowanie, filmowanie i inne formy utrwalania:
- Obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa
- Obiektów resortu obrony narodowej, nawet jeśli nie są uznane za szczególnie ważne
- Obiektów infrastruktury krytycznej
- Osób i ruchomości znajdujących się na terenie tych obiektów
Zakaz obowiązuje, jeśli:
- Obiekt lub ruchomość są oznaczone specjalnym znakiem zakazu fotografowania
- Znak ten musi być wyraźnie widoczny, umieszczony na ogrodzeniu, froncie budynku lub na ruchomości
W związku z powyższym, w celu chęci sfotografowania ww obiektów, konieczne będzie uzyskanie zezwolenia na drodze formalnej.
Jak uzyskać zezwolenie na fotografowanie objęte zakazem?
- Składa się wniosek papierowy lub elektroniczny z podpisem kwalifikowanym/zaufanym
- Wniosek musi zawierać dane osobowe i uzasadnienie
- Zezwolenie powinno zostać wydane w ciągu 14 dni
- Zezwolenie określa m.in. dane fotografa, adres obiektu, termin i osobę towarzyszącą z organu zarządzającego obiektem
Jednocześnie rozporządzenie określa wyjątki, w przypadku których uzyskanie zezwolenia nie będzie konieczne.
Kiedy nie trzeba się przejmować zakazem?
Nie trzeba składać wniosku o zezwolenie w następujących przypadkach:
- Zdjęcia techniczne nieruchomości przez administratorów/zarządców w celach dokumentacyjnych
- Zdjęcia pamiątkowe delegacji zagranicznych przy podpisywaniu ważnych umów
- Relacje medialne z konferencji lub wywiady dopuszczone przez właściwy organ
- Polityka informacyjna jednostek wojskowych
- Działania międzynarodowe w zakresie kontroli zbrojeń, rozbrojenia, itp.
- Kontrole jądrowe i związane z nimi dokumentacje
- Inwestycje, remonty, inspekcje, kontrole, audyty i działania marketingowe prowadzone przez lub na zlecenie organów ochrony obiektu
- Prace geodezyjne, zarówno w celu tworzenia map, jak i na zlecenie podmiotów zarządzających obiektami
- Działania ratownicze Państwowej Straży Pożarnej
- Nagrania i obserwacje służb mundurowych (Policja, Straż Graniczna, SOP, służby specjalne)
- Czynności procesowe prowadzone przez sądy, prokuraturę i organy ścigania
- Postępowania komisji ds. badania wypadków kolejowych
Jak wygląda znak zakazu fotografowania?

- Kwadratowa tablica 60x60 cm z czerwonymi elementami i czarnymi napisami
- Napis: „ZAKAZ FOTOGRAFOWANIA”
- Ikony przekreślone: aparat, kamera, telefon
- Tłumaczenie na: angielski, niemiecki, rosyjski i arabski
Co grozi za złamanie zakazu?
Sankcje za naruszenie zakazu wynikają bezpośrednio z samej ustawy – konkretnie z art. 681 i powiązanych przepisów karnych tej ustawy oraz przepisów ogólnych Kodeksu karnego i Kodeksu wykroczeń.
Art. 683a.
- Kto bez zezwolenia fotografuje, filmuje lub utrwala w inny sposób obraz obiektu, o którym mowa w art. 616a, oznaczonego znakiem zakazu fotografowania, albo wizerunek osoby lub ruchomości znajdującej się w takim obiekcie, podlega karze aresztu albo grzywny.
- W razie popełnienia wykroczenia określonego w ust. 1 można orzec przepadek przedmiotów pochodzących z tego wykroczenia oraz służących do popełnienia wykroczenia, choćby nie stanowiły własności sprawcy.
Źródło: https://dziennikustaw.gov.pl/D2025000043201.pdf