Retrospektywna wystawa Zbigniewa Libery w Zachęcie

Autor: Marcin Grabowiecki

3 Grudzień 2009

Artykuł na: 4-5 minut

Zapraszamy na pierwszą w Polsce retrospektywną wystawę czołowego artysty polskiej sztuki krytycznej - Zbigniewa Libery. Możemy ją oglądać w warszawskiej Zachęcie do 7 lutego 2010 roku. Następnie ekspozycja prezentowana będzie we wrocławskiej BWA.

Dla sztuki, 1982 (2006), fotografia, 38 x 48 cm, dzięki uprzejmości Galerii Raster, Warszawa

Wystawa Zbigniewa Libery w warszawskiej Zachęcie jest drugim po amerykańskim, a pierwszym w Polsce retrospektywnym przeglądem twórczości artysty, obejmującym trzy dekady jego aktywności w sztuce. Jest paradoksem, że twórczość Libery, czołowego artysty polskiej sztuki krytycznej, autora głośnych i powszechnie znanych prac jak "Lego. Obóz koncentracyjny" czy "Pozytywy" nie doczekała się dotychczas wyczerpującej monograficznej prezentacji i publikacji.

Zachęta Narodowa Galeria Sztuki realizując ten projekt w ścisłej współpracy z artystą, pragnie wypełnić tę lukę, prezentując obok prac znanych, nigdy dotychczas nie upublicznione fotografie i filmy z lat 80., a także niektóre urządzenia korekcyjne z lat 90., nie wystawiane dotąd w Polsce.

Zbigniew Libera (ur. 1959 r. w Pabianicach) debiutował w 1982 roku w obiegu kultury niezależnej na łódzkim Strychu. W latach 80. działał w kręgu Kultury Zrzuty, wspólnie z artystami z grupy Łódź Kaliska oraz m.in. Jackiem Kryszkowskim, Jerzym Truszkowskim i Włodzimierzem Adamiakiem. Libera brał także udział w wydawaniu słynnego, niezależnego pisma "Tango". Wspólnie z Jerzym Truszkowskim założył punkową grupę Sternenhoch, która łączyła działalność muzyczną z performerską. Był modelem fotograficznych prac Zofii Kulik z serii "Idiomy socwiecza", które przyczyniły się do popularyzacji charyzmatycznego wizerunku artysty. W latach 80. powstają fundamentalne dla polskiej sztuki krytycznej realizacje Libery: "Obrzędy intymne" i "Jak tresuje się dziewczynki".

Nikon Z8 + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

15 699 zł

FUJIFILM GFX 100S + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

16 999 zł

Nikon Z6 III + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

10 399 zł

Sony A7 IV + 1300 zł Sony Cashback

9 995 zł

Canon EOS R6 Mark II + 500 zł Canon Cashback

9 299 zł

Bez tytułu (Hommage a Gawron) ok. 1985 (2009) fotografie, dzięki uprzejmości Galerii Raster, Warszawa

W latach 90. Libera skupił się przede wszystkim na perfekcyjnie wykonanych Urządzeniach korekcyjnych. Seria ta obejmuje obok "Lego. Obóz koncentracyjny", takie prace jak uniwersalną wyciągarkę penisa, urządzenia kulturystyczne dla małych chłopców czy lalkę, którą można ogolić. Istotą tych prac nie jest jednak ich wygląd, lecz perswazyjna funkcja wskazująca na metody, jakimi w ramach polityki ciała społeczeństwo dyscyplinuje jednostki. Zarówno same dzieła, jak i tematy podnoszone w pracach Libery (przede wszystkim kwestia Holocaustu), wywoływały gorące debaty publiczne w Polsce i za granicą. Stały się przedmiotem zaciętych polemik prasowych, ale i uniwersyteckich analiz oraz konferencji naukowych.

Po roku 2000 Libera ujawnia się jako aktywista alternatywnego frontu kulturalnego. Jest pomysłodawcą projektu "Zimna wojna" (artystów ze społeczeństwem) w Krakowie oraz współzałożycielem Warszawskiego Aktywu Artystów. Tworzy dwie klubokawiarnie w Warszawie: Baumgart/Libera w Zamku Ujazdowskim, a następnie, wraz z Tomkiem Kurzycą i Mariolą Przyjemską, Aurorę przy ul. Dobrej. Organizuje w nich koncerty muzyczne i wieczory literackie. Prace powstałe po roku 2000 podejmują temat statusu, funkcji i roli obrazów medialnych. Libera zajmuje się fotografią prasową, relacją obrazu i tekstu, naturą widzialności, książką artystyczną. Kolejne realizacje artysty: "Pozytywy", "Co robi łączniczka", "The Gay, Innocent and Heartless" prezentowane są w całej Polsce i odbywają triumfalny pochód przez galerie w całej Europie.

Wariat, 1984 (2006) fotografie, dzięki uprzejmości Galerii Raster, Warszawa

Szczególne sukcesy Libera odnosi w Stanach Zjednoczonych, gdzie jego praca stała się inspiracją dla głośnej wystawy "Mirroring Evil" w The Jewish Museum w Nowym Jorku, a University of Michigan w Ann Arbor zorganizował artyście wystawę retrospektywną i zaprosił go do wygłoszenia prestiżowego, dorocznego wykładu w ramach serii "Copernicus Lecture". Przed Liberą takie zaproszenia otrzymali m.in.: Adam Michnik, Leszek Kołakowski, Czesław Miłosz i wielu innych. W 2007 roku Museum Serralves w Porto organizuje pionierską prezentację sztuki lat 80., na której Libera jest jednym z dwójki zaproszonych z Polski artystów.

Jesienią 2007 roku Libera osiedlił się w Pradze, gdzie w roku akademickim 2008/2009 prowadził pracownię gościnną w Akademii Sztuk Pięknych. Jest obywatelem świata, a zarazem jednym z najważniejszych artystów reprezentujących sztukę tej części Europy.

Wystawa w Zachęcie to niepowtarzalna okazja, żeby zobaczyć prace jednego z najciekawszych współczesnych artystów krytycznych, który w swojej twórczości korzystał z medium, jakim jest fotografia.

Kuratorem wystawy jest Dorota Monkiewicz.