Santu Mofokeng "The Black Photo Album"

Autor: Patryk Wiśniewski

14 Luty 2014

Artykuł na: 4-5 minut

"The Black Photo Album" Santu Mofokenga to zbiór archiwalnych portretów Afrykańczyków, wykonywanych u lokalnych fotografów. Na książkę składają się zdjęcia wykonane w latach 1890-1950 w Republice Południowej Afryki.

Książka The Black Photo Album Santu Mofokenga wydana przez wydawnictwo Steidl, to zbiór archiwalnych zdjęć Afrykańczków wykonanych w latach 1890-1950. Dzięki temu powstała bardzo ciekawa publikacja, pokazująca nieistniejący już świat.

Santu Mofokeng zebrał w swojej książce zdjęcia rodzinne należące do wykształconych, czarnoskórych chrześcijan zamieszkujących RPA. Ta grupa społeczna w dość znacznym stopniu zanikła na skutek polityki apartheidu. W nasze ręce trafia zbiór zdjęć, które są drastycznie różne od większości zbiorów historycznych fotografii z Czarnego Lądu. W "The Black Photo Album" nie zobaczymy zdjęć plemiennych, czy Afrykańczyków w tradycyjnych strojach. W publikacji znajdują się zdjęcia rodzinne, które zostały zlecone i opłacone przez ich bohaterów.

Nikon Z8 + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

15 799 zł

FUJIFILM GFX 100S + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

16 999 zł

Nikon Z6 III + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

10 459 zł

Sony A7 IV + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

9 995 zł

Canon EOS R6 Mark II + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

9 999 zł

Taka perspektywa pokazuje problem z zupełnie innej strony. Afrykanie na zdjęciach są ubrani w stroje, które znamy z epoki wiktoriańskiej. Fotografują się w pozach, które wpasowują się w konwencję portretową znaną z tamtych czasów. Przeglądając kolejne zdjęcia czujemy pewien dysonans pomiędzy tym co widzimy, a tym do czego nasza kultura wizualna nas przyzwyczaiła. Daje to obraz kolonizacji, także mentalnej, Afryki przez Europejczyków.

Santu Mofokeng, "The Black Photo Album / Look at Me: 1890-1950", 1997 (Unidentified
photographer, Elizabeth and Jan van der Merwe, Johannesburg, c.1900s) (c) Santu Mofokeng/ dzięki uprzejmości The Walther Collection and Lunetta Bartz, MAKER, Johannesburg

Santu Mofokeng, "The Black Photo Album / Look at Me: 1890-1950", 1997 (Unidentified
photographer, Moeti and Lazarus Fume) (c) Santu Mofokeng/ dzięki uprzejmości The Walther Collection and Lunetta Bartz, MAKER, Johannesburg

Santu Mofokeng, "The Black Photo Album / Look at Me: 1890-1950", 1997 (Scholtz Studio, Lindley,
Ouma Maria Letsipa, née van der Merwe, with her daughter Minkie, Orange River Colony, c.1900s) (c) Santu Mofokeng/ dzięki uprzejmości The Walther Collection and Lunetta Bartz, MAKER, Johannesburg

Santu Mofokeng, "The Black Photo Album / Look at Me: 1890-1950", 1997 (Unidentified photographer, South Africa, early twentieth century) (c) Santu Mofokeng/ dzięki uprzejmości The Walther Collection and Lunetta Bartz, MAKER, Johannesburg

Santu Mofokeng, "The Black Photo Album / Look at Me: 1890-1950", 1997 (Unbekannter Fotograf, Elliot
Phakane, Bethlehem, um 1900) (c) Santu Mofokeng/ dzięki uprzejmości The Walther Collection and Lunetta Bartz, MAKER, Johannesburg

Czarno-białe zdjęcia wpisujące się w konwencję niosą ze sobą jednak pewien niepokój. Patrzymy na świat, który został zniszczony i w takiej postaci przestał całkowicie funkcjonować. Ten przedziwny nastrój dodatkowo jest podbudowywany przez frazy pojawiające się na czarnych kartkach: "Patrz na mnie", "Kim jest ten człowiek?", "Kim są ci ludzie?", "Jakie były ich aspiracje?".

Książka została bardzo starannie wydana. Gruba okładka, została pokryta czarnym płótnem. Dzięki tłoczeniom oraz zdjęciu mamy wrażenie jakbyśmy mieli do czynienia z albumem rodzinnym. Bardzo ciekawym pomysłem jest zastosowanie czarnych stron z białym liternictwem. Interesujący zabieg wizualny traci jednak na swojej wyrazistości poprzez nie najlepiej dobraną czcionkę.

The Black Photo Album Santu Mofokenga to książka, która wymyka się jednoznacznym ocenom poprzez jej wielopłaszczyznowość. Zebranie tak pokaźnej i interesującej kolekcji archiwalnych zdjęć i wydanie jej zasługuje na pochwałę. Zwłaszcza, że Steidl zadbał o jakość publikacji. Album został uzupełniony o tekst Jamesa T. Campbella z uniwersytetu Stanford, który osadza nas w kontekście historycznym. Nie jest to łatwa, przyjemna książka, wymaga od nas skupienia, uwagi i zgłębienia tematu. Na pewno jest to publikacja, na którą warto zwrócić uwagę.

Santu MofokengThe Black Photo Album

Twarda oprawa
152 strony
Steidl 2013