Jan Bułhak. Wawel

Autor: Michal Grzegorczyk

23 Styczeń 2008
Artykuł na: 4-5 minut
Niedawno ukazał się album "ojca polskiej fotografii" Jana Bułhaka zatytułowany: "Jan Bułhak. Wawel". Prezentowane w nim zdjęcia pokazują Zamek Królewski na Wawelu sprzed przeszło 80 lat i jego wygląd obecny. Fotografie stwarzają doskonały motyw do zastanowienia się nad zmianami wytworzonymi na przełomie kilkudziesięciu lat. Autor poprzez malownicze zdjęcia zachęca czytelników do odwiedzenia Wzgórza Wawelskiego po raz kolejny, tym razem w charakterze dociekliwych obserwatorów.
fot. Jan Bułhak, okładka albumu

W tekscie dotyczącym albumu, przygotowanym przez Olgę Charzewską i Halinę Rostworowską czytamy:

Początek XX wieku był dla Zamku Królewskiego na Wawelu czasem wyjątkowym. W roku 1905 rozpoczęto tu bowiem intensywne prace renowacyjne, które miały przywrócić świetność tego miejsca po tym, jak wojska austriackie przekształciły je w cytadelę. Obraz takiego właśnie Wawelu zachował w pamięci Jan Bułhak, gdy pod koniec XIX stulecia wyjechał z Krakowa do rodzinnego Wilna. Kiedy latem 1921 roku Bułhak ponownie przyjechał do Krakowa Wawel był już zupełnie innym miejscem, które mistrz postanowił utrwalić na swoich fotografiach. Powstało wówczas 185 zdjęć, które weszły w skład serii 158 albumów, prezentujących cykl "Polska w obrazach fotograficznych Jana Bułhaka", poświęcony zabytkom i pejzażom całego kraju. Tomy zawierające fotografie ze Wzgórza Wawelskiego opatrzył artysta numerami od 60 do 63 i ze specjalnie wykaligrafowaną dedykacją przekazał profesorowi Adolfowi Szyszko-Bohuszowi, stojącemu wówczas na czele czynnej na Wzgórzu instytucji - Kierownictwa Odnowienia Zamku.Większość z wspomnianych fotografii nie była dotąd publikowana i nie jest znana szerszemu gronu odbiorców. Wartość wydanego kilka tygodni temu albumu "Jan Bułhak Wawel" jest tym większa, że z całego cyklu zachowała się jedynie niewielka część - reszta, wraz z negatywami przechowywanymi przez artystę w jego wileńskiej pracowni, spłonęła w zawierusze wojennej w roku 1944.

fot. Jan Bułhak, Wawel od zachodu
fot. Stanisław Michta, Wawel od zachodu

Informacje dotyczące albumu:

W albumie znajdują się zdjęcia budowli, których dziś już nie ma lub, które zmieniły swój wygląd. Dzięki rozproszonemu, miękkiemu światłu i odpowiedniemu kadrowaniu fotografie zyskały niepowtarzalny klimat, pozwalając - może wydać się paradoksem - na świeże, nowe spojrzenie na dobrze nam dziś znane miejsce, jakim jest Królewskie Wzgórze. Publikacja ta została przygotowana we współpracy z wydawnictwem BOSZ. Fotografie zostały podzielone tematycznie na dwie części, jedną poświęconą zamkowi i drugą - katedrze, wszystkie zaś opatrzono szczegółowymi podpisami. Towarzyszą im teksty w języku polskim i angielskim, traktujące o roli tych zdjęć dla historii Wawelu i okolicznościach ich powstania oraz krótki rys biograficzny Jana Bułhaka. Autorami albumu są dyrektor Jerzy T. Petrus, Olga Charzewska i Weronika Rostworowska. Projekt graficzny albumu wykonał prof. Lech Majewski. Tłumaczenie na język angielski - Joanna Holzman.

fot. Jan Bułhak, Dziedziniec arkadowy
fot. Stanisław Michta, Dziedziniec arkadowy

Jan Bułhakurodzony w Ostaszynie (ziemia nowogrodzka) w 1876, zmarł w 1950 w Giżycku. Uważany za nestora polskiej fotografii, przedstawiciel polskiego piktorializmu. Był przeciwnikiem nowej fotografii, a także fotografii awangardowaj, czego dowodem są jego własne prace fotograficzne.

Twórczość fotograficzną rozpoczął już ok. 1905 roku. Później (1912) uczył się w drezdeńskim zakładzie znanego fotografa Hugo Erfhurtha. W latach 1912-19 zajmował się dokumentacją architektury Wilna, a potem innych polskich miast (np. Warszawy, Lublina), co przekraczało koncepcję inwentaryzacji na rzecz piktorialnego dokumentu, czasami świadomie zbliżającego się do kategorii obrazu abstrakcyjnego (158 albumów pn. "Polska w obrazach fotograficznych Jana Bułhaka"). W latach 1919-39 zajął się pracą pedagogiczną. Był kierownikiem Zakładu Fotografii Artystycznej przy Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie. W latach 20. XX wieku był organizatorem życia fotograficznego w Polsce, w tym współzałożycielem i prezesem Fotoklubu Wileńskiego (1928) i Fotoklubu Polskiego, a po II Wojnie Światowej - Związku Polskich Artystów Fotografów (1947), który od 1952 istnieje pod nazwą Związku Polskich Artystów Fotografików.

Tworzył w tzw. technikach szlachetnych (guma, wtórnik). Wykonywał przejmujące portrety i symboliczne krajobrazy oraz fotografował chłopów, w czym kontynuował tradycję XIX-wiecznej "fotografii zakładowej". Na temat twórczości fotograficznej pisał: "Ideału szukamy w malarstwie, a wzorców w grafice." -
nota biograficzna Jana Bułhaka, pochodząca ze strony www.culture.pl

O albumie

Wstęp Jerzy T. Petrus, tekst Olga Charzewska, Weronika Rostworowska.

ISBN 978-83-89747-98-3, EAN 9788389747983, Format 210 x 280 mm, Zdjęć 98, Stron 128, Rok wydania 2007, Wydanie I, Oprawa twarda, Język polsko-angielski

Cena: 49 zł

Opracowała: Agata Nowa

Skopiuj link
Komentarze
Więcej w kategorii: Branża
Zebraliśmy dla Was oferty Black Friday i Black Week w jednym artykule! Sprawdźcie najlepsze promocje od producentów i dystrybutorów
Zebraliśmy dla Was oferty Black Friday i Black Week w jednym artykule! Sprawdźcie najlepsze...
Z zakupami nie musicie czekać do “czarnego piątku”. Black Week już trwa. Producenci sprzętu foto-wideo i sklepy obniżają ceny już kilka-kilkanaście dni przed Black Friday. Aby ułatwić Wam...
10
SWPA 2025 - Susan Meiselas z nagrodą za wybitny wkład w fotografię
SWPA 2025 - Susan Meiselas z nagrodą za wybitny wkład w fotografię
Jury nadchodzącej edycji Sony World Photography Award zadecydowało o przyznaniu corocznej nagrody honorowej za wybitny wkład w fotografię. Tym razem otrzymuję ją Susan Meiselas, której...
9
"Bezpieczniejsze polskie niebo" - nowe przepisy dla dronów
"Bezpieczniejsze polskie niebo" - nowe przepisy dla dronów
Projekt nowelizacji ustawy Prawo lotnicze został przyjęty przez Radę Ministrów. Polskie przepisy dotyczące dronów będą teraz dostosowane do unijnych - wprowadzają nowy podział operacji i...
1
Powiązane artykuły
Wczytaj więcej (1)