"Fotografia przyrodnicza i krajobrazowa" - fragmenty

Autor: Marcin Grabowiecki

8 Maj 2010
Artykuł na: 29-37 minut
Wznawiamy nasz sobotni cykl, w którym publikowaliśmy fragmenty książek wydawnictwa Galaktyka. Dziś macie okazję zapoznać się z zawartością poradnika "Fotografia przyrodnicza i krajobrazowa", który ukazał się w marcu bieżącego roku. Wybraliśmy dla Was ciekawe fragmenty o tworzeniu udanej kompozycji, sekretach fotografii krajobrazu i o fotografowaniu dzikich zwierząt.
Artists Palette, Park Narodowy Doliny Śmierci, Kalifornia (fot. lan Plant). Obraz panoramiczny stworzony w wyniku połączenia ze sobą kilkunastu zdjęć.

PIĘĆ KROKÓW DO UDANEJ KOMPOZYCJI

Dobre zrozumienie zasad i wskazówek dotyczących kompozycji oraz wyczucie tego, co składa się na dobre zdjęcie, nie zawsze przekładają się na skuteczną pracę w terenie. Najważniejsza różnica między fotografowaniem a malowaniem obrazu polega na tym, że artysta malarz zaczyna swoją pracę z pustym płótnem i sam podejmuje decyzję, co na nim umieści. Z kolei fotograf ma od samego początku przed sobą ogromną różnorodność tematów i musi decydować, które z nich pominąć. Nieco przytłaczającym wyzwaniem może się wydawać przybycie w piękne miejsce bądź natrafienie na interesujący obiekt do sfotografowania, a następnie próba odnalezienia najlepszego punktu do postawienia aparatu, wybór obiektywu oraz określenie, które elementy zastanej sceny są najważniejsze. Podobnie jak wszystkie zadania o dużym stopniu złożoności, opracowanie dobrej kompozycji jest łatwiejsze, jeżeli ma się wypracowany model postępowania - tak, aby w danej chwili zajmować się tylko jedną czynnością.

Krok 1: Uspokój się i oddychaj powoli

Jeżeli tylko nie ma ryzyka, że scena przed tobą przeobrazi się w sposób nagły (jak to się zdarza w przypadku dzikiej zwierzyny lub szybko zmieniającego się oświetlenia), to nie ma żadnych powodów do pośpiechu. Zbyt szybkie działanie zwiększa prawdopodobieństwo popełnienia błędów oraz przegapienia ważnych niuansów i szczegółów sceny. Zostaw zatem aparat w spokoju i zajmij się podziwianiem scenerii. Pamiętaj o tym, że chcesz, aby twoje fotografie przedstawiały coś pięknego. Postaraj się więc sam dostrzec piękno, zanim spróbujesz je uchwycić na zdjęciu.

Krok 2: Stwórz swój "wizualny inwentarz"

Udane kompozycje powstają w efekcie przemyślanych decyzji - wyboru perspektywy i kąta, pod jakim wykonane zostanie zdjęcie, rozpoznania najważniejszych dla obrazu elementów i rozplanowania ich w kadrze oraz wykluczenia z niego tych, które rozpraszają uwagę. Podjęcie właściwej decyzji wymaga dobrej znajomości tego, czym się dysponuje - czyli materiału. Poświęć chwilę na przyjrzenie się i podsumowanie zawartości sceny, jaka się przed tobą rozpościera. Takie sporządzenie "wizualnego inwentarza" nie musi wcale mieć postaci rzeczywistej listy. Chodzi tu raczej o świadomość tego wszystkiego, co może być wykorzystane do zbudowania kompozycji.

Szczególną uwagę zwróć na następujące rzeczy: są to te rzeczy, które uważasz za interesujące i które ewentualnie chciałbyś umieścić na zdjęciu.;

Elementy odwracające uwagę: wszystko to, co będziesz chciał wyeliminować ze swojej kompozycji - to, co jej nie wzbogaci bądź też może pogorszyć ostateczne efekty twojej pracy.;

Linie: wszystkie linie proste - poziome, pionowe, ukośne - oraz to, jak powinny przebiegać w kadrze (na przykład szczególną uwagę powinieneś poświęcić położeniu linii horyzontu). Następnie krzywe i to, czy można je wykorzystać do poprowadzenia wzroku oglądającego zdjęcie przez kadr. Wreszcie wszystkie te linie, które mogą zostać wykorzystane w celu wskazania i skierowania uwagi na interesujące elementy obrazu.;

Ogólne powiązania wizualne: rozmiary oraz dominacja ważnych obiektów w kadrze, rozkład barw i tonów, a także wzajemne położenie elementów - czy są oddzielone od siebie, czy też zlewają się ze sobą.;

Światło: jakie jest jego źródło? Czy jest to najlepsze oświetlenie dla danej sceny, czy też może powinieneś wrócić w to miejsce o innej porze dnia (a może nawet roku), gdy światło będzie korzystniejsze?]

Krok 3: Uruchom wyobraźnię

Wizualizacja to umiejętność oceny, jeszcze na etapie planowania w plenerze, jak będzie wyglądał gotowy obraz (już po tym, gdy zostanie dobrana dla niego kompozycja oraz ustawienia aparatu). Spróbuj wyobrazić sobie zdjęcie, które chcesz uzyskać, a następnie prześledź w myślach kolejne etapy jego powstawania od ostatniego wstecz. Dzięki temu odkryjesz, co będzie ci potrzebne do stworzenia tej sceny. Zastanów się kolejno nad następującymi zagadnieniami:

  • Jak ta sama scena wyglądałaby oglądana z innego miejsca bądź z innej perspektywy.
  • Jak mogłaby się prezentować oglądana pod innym kątem. Czy fotografując ją, powinieneś użyć obiektywu szerokokątnego, standardowego, czy długoogniskowego, w celu wyodrębnienia ściśle określonych aspektów danej sceny.
  • Jakie elementy powinny się znaleźć w kadrze obok siebie. Jakie powinny zostać z niego usunięte. Czy zabieg taki można przeprowadzić.
  • Czy dla danego tematu istnieje więcej niż jedna właściwa kompozycja.

Przespaceruj się po okolicy i pooglądaj scenę z różnych perspektyw, wykorzystując własne palce, by eksperymentować z rozmaitymi typami kadrów. Upewnij się, że pomysł na zdjęcie masz już w głowie i dopiero wtedy sięgnij po sprzęt.

Krok 4: Ustaw aparat

Gdy już doprecyzujesz, co chcesz sfotografować, nadejdzie najprostszy etap całej operacji: zrobienie zdjęcia. Wybierz perspektywę, która najbardziej ci pasuje, i odpowiedni obiektyw do uzyskania satysfakcjonującego kadru. Ulokuj statyw wraz z aparatem i precyzyjnie określ swoją pozycję, wybierz ogniskową, punkt ostrości i wszystkie inne rzeczy, których wyregulowanie jest konieczne do uzyskania dokładnie takiej kompozycji, na jakiej ci zależy. Wykorzystaj poziomicę, aby mieć pewność, że linia horyzontu jest idealnie pozioma.

Krok 5: Dokonaj ostatecznych poprawek

Zanim naciśniesz spust migawki, uważnie przestudiuj obraz widziany w wizjerze. Upewnij się, że w obręb kadru nie dostały się żadne niepożądane elementy i uważnie przyjrzyj się krawędziom obrazu, aby się przekonać, że niespodziewanie nie utniesz niczego ważnego. Teraz, gdy już dysponujesz rzeczywistymi ramami ograniczającymi powierzchnię fotografowanej sceny, przekonaj się ostatecznie, czy twoja kompozycja sprawdza się jako całość. Nie wahaj się dokonywać wszelkich poprawek, jakie uznasz za stosowne.

Fala piaskowca, kanion Paria/ścisły rezerwat przyrody Vermillion Cliffs, Arizona (fot. Joseph Rossbach). Uprzednia wizualizacja ujęcia w wyobraźni oraz świadomość tego, co można uzyskać z detali takiej sceny, pomogły Joemu stworzyć ten hipnotyzujący obraz.

(...)

No dobrze, omówiliśmy podstawy, po czym przeszliśmy do bardziej złożonych zagadnień, związanych z kompozycją obrazu, światłem i innymi sprawami. Część z przedstawionych informacji była łatwa do przyswojenia, z kolei pewne techniki fotograficzne wymagają po prostu czasu i ćwiczeń, by je należycie opanować. Omawiane kwestie były czasem oczywiste, niekiedy nieco tajemnicze, a być może nawet całkowicie zagmatwane. Zatrzymajmy się jednak na moment i zastanówmy nad istotą samej fotografii - czyli porozmawiajmy o tym, w jaki sposób możemy robić lepsze zdjęcia.

ZDJĘCIA KRAJOBRAZOWE

Stoisz nad brzegiem dziewiczego jeziora, otoczony przez lśniące górskie zbocza przykryte jęzorami lodowców. Niczym niezmącona tafla wody wspaniale odbija wznoszące się nad tobą szczyty gór. Krajobraz jest absolutnie zachwycający i niewątpliwie zasługuje na to, by go uwiecznić! Ustawiasz aparat i komponujesz kadr, który ma oddać cały majestat górskiego krajobrazu, po czym - zadowolony z własnej pracy - kładziesz się na brzegu i wygrzewasz w słońcu, zanim udasz się w drogę powrotną do parkingu położonego przy jednym z głównych szlaków.

Nieco później, już w pokoju hotelowym, po zgraniu do komputera zdjęć z całodniowej wyprawy, nie możesz się doczekać chwili, kiedy zobaczysz to niezwykłe ujęcie. Z niecierpliwością oczekujesz momentu, gdy zdjęcie wypełni cały ekran laptopa. I nagle, choć spodziewałeś się własnego zachwytu, fotografia całkowicie cię rozczarowuje. Pomimo tego, że sceneria była cudowna, samo zdjęcie zdecydowanie już takie nie jest; nieco przypomina być może pamiątkową widokówkę, ale nic więcej. Cóż takiego się stało?

To proste: całkowicie olśnił cię widok niezwykłego pejzażu, w związku z czym nie przyłożyłeś się należycie do wykonania samej fotografii. Niecodzienny krajobraz wcale nie jest łatwo przemienić w niezwykłe zdjęcie. I odwrotnie, czasami nieatrakcyjną scenę można sfotografować jako wspaniałą. Musisz pamiętać, że każdy widok, zachwycający czy nie, wymaga właściwego podejścia i odpowiedniego światła, które pozwolą wydobyć z niego całe piękno.

Jednak, w jaki sposób najlepiej wykorzystać informacje zdobyte na temat wykonywania zdjęć krajobrazowych? Poniżej przedstawiamy kilka technik, dzięki którym zamienisz każdy pejzaż - wspaniały lub nieatrakcyjny - w prawdziwe dzieło sztuki.

Baśniowy wodospad, Columbia River Gorge, Oregon (fot. Marc Adamus). Swój oniryczny charakter to zdjęcie zawdzięcza temu, że Marc nachuchał na przednią soczewkę obiektywu. Czasami taki drobny zabieg potrafi zamienić banalne ujęcie w coś zupełnie wspaniałego.
Wydma Great Star, pomnik przyrody Great Sand Dunes, Kolorado (fot. Joseph Rossbach). Mocna kompozycja i silnie nasycone barwy podstawowe pozwoliły przekształcić to rozległe ujęcie w efektowną fotografię.

MOCNE KSZTAŁTY

Z pewnością zauważyłeś, jak często podkreślamy, że do tworzenia atrakcyjnych zdjęć niezbędne jest doskonałe światło. Jest to stwierdzenie szczególnie prawdziwe w odniesieniu do fotografii krajobrazowej. Zaczekaj, aż będziesz miał pewność, że scena, którą chcesz sfotografować, jest właściwie oświetlona. Odpowiednie oświetlenie za każdym razem może oznaczać zupełnie coś innego, w zależności od tego, co fotografujesz i jaki efekt chcesz uzyskać. Na przykład światło wschodzącego lub zachodzącego słońca świetnie się nadaje do robienia zdjęć morskiego wybrzeża lub łańcucha górskich szczytów, podczas gdy rozproszone światło pochmurnego dnia sprawdzi się doskonale, jeśli masz zamiar fotografować wodospady lub robić zdjęcia w lesie. Ale można sobie wyobrazić także i odwrotną sytuację. Znajdź miejsce, z którego będziesz mógł obserwować, w jaki sposób zmienia się w czasie oświetlenie sceny. Przede wszystkim jednak nie wpadaj w pułapkę robienie zdjęć wyłącznie w sprzyjających warunkach. Wielogodzinna wędrówka w dzień, a później jeszcze wspinaczka po ciemku, by znaleźć się nad ulubionym górskim jeziorem tuż przed świtem, z pewnością wymaga determinacji i olbrzymiego wysiłku. Jednak wyobraź sobie, jaki będziesz szczęśliwy, gdy już zobaczysz te piękne obrazy, które dzięki temu będziesz mógł zamienić w zachwycające zdjęcia!

MYŚL O OBRAZIE W SPOSÓB ABSTRAKCYJNY

Jak już powiedzieliśmy wcześniej, łatwo wpaść w pułapkę fotografowania wszystkich pięknych widoków, które otaczają nas w naturze. Musisz jednak nauczyć się patrzeć nie na góry, jeziora, rzeki, skały i wodospady, ale raczej na abstrakcyjne kształty, linie i krzywe. Kiedy zaczniesz oglądać krajobraz w ten sposób, to przedstawione w rozdziale czwartym techniki kompozycji obrazu wydadzą się znacznie bardziej naturalne. Dzięki temu, gdy staniesz na brzegu pięknego górskiego jeziora, zaczniesz się rozglądać za mocnymi liniami prowadzącymi, powtarzającymi się kształtami, punktami, w których zbiegają się proste, i wszystkimi innymi elementami, pozwalającymi przekształcić nawet zwyczajną sceną w coś znacznie lepszego od zwykłej widokówki!

Płaczące kaktusy, góry Cabeza Prieta, Arizona (fot. George Stocking).George oparł kompozycję tego zdjęcia na wzajemnej relacji abstrakcyjnych kształtów.

POKOCHAJ KIEPSKĄ POGODĘ

Ach, błękitne niebo, emanujące ciepłem słońce, któż z nas nie lubi takiej pogody? Takie warunki atmosferyczne są uważane za idealne przez większość ludzi, ale nie przez miłośników fotografii krajobrazowej! Zła pogoda ma olbrzymi potencjał fotograficzny, bądź więc gotowy i ruszaj w teren. Oczywiście, czarne chmury i deszcz mogą czasami sprawić, że zdjęcie pejzażowe będzie niemożliwe do wykonania. Jednak z drugiej strony, w takich warunkach nagle mogą się pojawić tęcze, przebłyski światła, dramatycznie wyglądające chmury, mgły i inne interesujące zjawiska atmosferyczne. Zawsze, kiedy nadchodzi front lub następuje gwałtowna zmiana pogody, masz doskonałą okazję zrobienia naprawdę interesujących fotografii. Silny wiatr, wirujący w powietrzu piasek lub śnieg także potrafią dodać zdjęciu wyrazu. Surowe warunki czasem okazują się prawdziwym sprawdzianem wytrzymałości zarówno dla sprzętu, jak i samego fotografa, ale parafrazując stare powiedzenie: Co cię nie zabije (lub nie zniszczy twojego ekwipunku), uczyni twoje zdjęcia ciekawszymi!

Zachód słońca, Park Narodowy Wielkiego Kanionu, Arizona (fot. Nye Simmons). W przypadku tego krajobrazu opłaciło się poczekać na odpowiednie światło.
"Zimowe Furie", Iron Mountain, Oregon (fot. Marc Adamus). Zimowe anomalie pogodowe mogą wyczarować olśniewające krajobrazy.

POSZUKUJ INTERESUJĄCYCH ELEMENTÓW

Zawsze uważnie rozglądaj się za unikatowymi formacjami terenu, nietypową roślinnością i wszelkimi innymi interesującymi elementami krajobrazu. Rysy w skałach lub pęknięcia na lodzie mogą tworzyć mocne linie wiodące; ociekające wodą czy pokryte lodem kamienie idealnie nadają się na ciekawe tło; a pnie drzew o zaskakującym kształcie mogą wnieść do kompozycji nieco dynamiki. Nawet całkowicie jałowy pejzaż miewa cechy, które pozwalają uzyskać interesujące zdjęcie.

"W ukryciu", pomnik przyrody Grand Staircase-Escalante, Utah (fot. Guy Tal). Guy zapuścił się na dalekie pustkowie, aby odszukać to ukryte jeziorko, mające (zaledwie) tyle wody, by utrzymywać przy życiu tylko jedno drzewo.

WYKORZYSTUJ ZMIENNOŚĆ PÓR ROKU

Przyroda o każdej porze roku ukazuje inne oblicze. Dowiedz się jak najwięcej o zmianach zachodzących w każdym z sezonów oraz kiedy i gdzie najlepiej je obserwować. Wiosną wspaniale kwitnące łąki kwiatów można podziwiać niemal w całym kraju - wystarczy tylko je znaleźć. Z kolei latem w górskim Paśmie Błękitnym kwitną rododendrony, a nad znajdującymi się na południowym zachodzie Stanów pustyniami pojawiają się burzowe chmury. Jesienią cały północny wschód USA barwią na pomarańczowo i czerwono opadające liście klonów, podczas gdy żółknące osiki nadają złoty blask wyżynom stanu Kolorado. W zimie większość powierzchni Ameryki Północnej pokrywają śnieg i lód, które tworzą niemal codziennie zmieniające się pejzaże. Zadaj sobie trud i opracuj sezonowy kalendarz zjawisk, które chcesz sfotografować - a później trzymaj się planu i rób zdjęcia!

Jesienne drzewa otaczające skałę Looking Glass, droga widokowa Pasma Błękitnego, Karolina Północna (fot. Nye Simmons). Barwy jesieni bywają niezwykle intensywne, szczególnie na wyżynach i na obszarach charakteryzujących się niższymi temperaturami średnimi.

STOSUJ DŁUGIE CZASY NAŚWIETLANIA

Nie staraj się zawsze odwzorowywać otaczającego cię świata w sposób statyczny; od czasu do czasu eksperymentuj z długimi czasami ekspozycji. Niektóre sceny, np. zdjęcia wodospadów lub strumieni, znacznie zyskują na sile wyrazu, gdy zostaną przedstawione jako rozmyte. Długie czasy naświetlania pozwalają ukazać płynącą wodę w postaci jedwabistych smug. W innych sytuacjach dzięki nieostrości, wynikającej z przemieszczania się obiektu, ukażesz esencję akcji i dynamikę ruchu lub stworzysz całkowicie abstrakcyjne obrazy. Wykonaj, na przykład, zdjęcie fal rozbijających się o brzeg: krótki czas otwarcia migawki całkowicie zamrozi ich ruch, a dłuższy czas naświetlania sprawi, że będą widoczne na zdjęciu w postaci smug, z kolei jeszcze dłuższa ekspozycja zamieni liczne fale w jedwabistą mgłę. Płynące po niebie chmury, poruszany wiatrem piasek, woda, kołyszące się na wietrze drzewa - to idealne obiekty do takich zdjęć.

Niekiedy uzyskanie wystarczająco długiego czasu naświetlania może być sporym wyzwaniem, szczególnie jeśli potrzebujesz ekspozycji trwającej sekundę lub dłużej. Zajrzyj do rozdziału czwartego, w którym znajdziesz więcej informacji dotyczących tego, w jaki sposób uzyskiwać efekt rozmycia obrazu, oraz zalecane czasy otwarcia migawki, w zależności od rezultatu, jaki chcesz osiągnąć.

Powiewające na wietrze liście i niszczejąca szopa, Góry Zielone, Vermont (fot. Joseph Rossbach).
Joe chciał sfotografować tę pełną nostalgii scenę, ale wiatr nie przestawał wiać. No właśnie, jeśli nie możesz kogoś pokonać, to przyłącz się do niego! Joe posłuchał mądrości zawartej w tym powiedzeniu i ustawił na tle długi czas otwarcia migawki, by zarejestrować poruszające się liście w postaci miękkich, barwnych smug i plam, które wspaniale kontrastują z ostro i wyraźnie uchwyconymi deskami starej szopy.

WYKORZYSTUJ NIETYPOWĄ PERSPEKTYWĘ

Stosuj ekstremalnie szerokie kąty i szukaj nietypowych punktów widzenia. Spróbuj zrobić coś oryginalnego zamiast tego, co oczywiste, i postaraj się spojrzeć świeżym okiem na sceny, które wcześniej były już fotografowane milion razy.

Użyj obiektywu szerokokątnego, by zrobić zbliżenie obiektu znajdującego się na pierwszym planie, i zdecyduj się na taką kompozycję kadru, która powiąże go z elementami tła. Czasami warto porzucić utarte ścieżki i poszukać własnej drogi, by w oryginalny sposób ukazać interesujące elementy krajobrazu. Postaw przed sobą zadanie unikania fotografowania wszystkiego z poziomu własnych oczu, od czasu do czasu połóż się na ziemi lub poszukaj bezpiecznego sposobu wykonania zdjęcia z większej wysokości. Oglądaj scenę, patrząc przez różnorodne obiektywy, sprawdzaj, co mogą ci dać. Wykorzystuj teleobiektywy, by skupić uwagę na detalu lub wydzielić obiekt z otoczenia, zamiast pokazać całą scenę.

Zawsze staraj się odnaleźć coś interesującego i niecodziennego. Najtrudniejszy aspekt pracy fotografa przyrody polega na tym, że natura jest bardzo popularnym tematem zdjęć i pozornie może się wydawać, że wszystko zostało już wcześniej sfotografowane. Świeże spojrzenie wymaga ciężkiej pracy, ale dzięki niej można stworzyć własny, niepowtarzalny styl.

Jesienny wir, Park Narodowy Zion, Utah (fot. Guy Tal). Wirujące w stawie lub rzece jesienne liście to klasyczny przykład ciekawego wykorzystania długiego czasu naświetlania w celu wywołania wrażenia ruchu! Aby uzyskać podobny efekt, potrzeba ekspozycji trwającej nawet 30 s.
Mesa Arch, Park Narodowy Canyonlands, Utah (fot. George Stocking). To zdjęcie swą niezwykłą perspektywę zawdzięcza temu, że George'owi udało się zbliżyć do skalnego łuku na tyle, na ile było to tylko możliwe.

FOTOGRAFUJ DETALE I CIEKAWE FRAGMENTY PEJZAŻU

Zamiast za każdym razem przedstawiać krajobraz w szerokim ujęciu, spróbuj czasami uchwycić jego mniejszy fragment lub drobny detal. Obiektyw szerokokątny ukazujący scenę w całej okazałości zastąp teleobiektywem, który pozwoli wyizolować jej fragment i doda obrazowi dynamiki. Ciasno wykadrowane obszary lub detale dają zazwyczaj znacznie subtelniejsze zdjęcia niż rozległe pejzaże, co nie oznacza jednak, że takie fotografie pozbawione są siły wyrazu i specyficznego uroku.

Korzystaj z długich ogniskowych, a jeśli to konieczne, używaj nawet bardzo długich teleobiektywów, by zrobić zbliżenie i ukazać piękno fragmentu krajobrazu, który przyciągnął twój wzrok. Niewielka głębia ostrości, oferowana przez ogniskowe rzędu 80 mm i dłuższe, pozwala zamienić złożone i przeładowane sceny w proste, wyraziste ujęcia. Obiektywy długoogniskowe umożliwiają odseparowanie istotnych elementów sceny od pozostałych obiektów i budowanie znacznie lepiej skomponowanych kadrów. Kolejnym krokiem jest włączanie w obręb zdjęcia jedynie tych rzeczy, które mają decydujące znaczenie dla jego siły wyrazu. Skoncentruj się na naturalnych elementach przyciągających uwagę - kształtach, formach, liniach, wzorach czy fakturach, które skierują wzrok oglądających w głąb obrazu.

Przy użyciu współczesnych, wysokiej jakości teleobiektywów precyzyjne kadrowanie w celu uzyskania efektownych ciasnych

ujęć jest niezwykle łatwe. Obiektywy typu zoom umożliwiają błyskawiczną zmianę kąta widzenia, co jest szczególnie istotne, gdy możliwości podejścia lub oddalenia się od obiektu są bardzo ograniczone. Jednak z drugiej strony, przy użyciu obiektywów zmiennoognisko-wych często wykonujemy wszystkie zdjęcia z jednego miejsca. Pochodź dookoła i spróbuj przyjrzeć się scenie pod innym kątem, by odnaleźć ciekawą kompozycję. Zdejmij aparat ze statywu i poszukaj innych punktów widzenia. Albo też, z aparatem w ręku, poszwendaj się tu i tam, a być może zobaczysz coś ciekawego.

Żółty trójlist, Park Narodowy Great Smoky Mountains, Tennessee (fot. Jerry Greer). Kwiaty są idealnym tematem do wykonywania ciasnych kadrów.
Gorące źródło o nazwie Wielki Pryzmat, Park Narodowy Yellowstone, Wyoming (fot. Jim Clark). Uwagę Jima przyciągnęły intensywne kolory i powtarzające się wzory tego gejzeru.
Rozpalony piaskowiec, ścisły rezerwat przyrody Paria Canyon-Vermilion Cliffs, Utah (fot. Nye Simmons). Piękno wzoru tego piaskowca zostało podkreślone promieniami zachodzącego słońca.

FOTOGRAFOWANIE DZIKICH ZWIERZĄT

Twoje serce bije jak szalone, gdy majestatyczny jeleń - nie widząc cię lub też całkowicie ignorując twoją obecność - zmierza w twoim kierunku. Twój palec spoczywa na spuście migawki, a ty czekasz z niecierpliwością, aż postać byka wypełni cały kadr. Właśnie na ten moment czekałeś! Wreszcie jeleń podchodzi na tyle blisko, byś mógł wykonać ekscytujący portret. Klap-klap-klap-klap-klap! Aparat wali lustrem z maksymalną szybkością, dopóki sylwetka zwierzęcia nie zniknie z pola widzenia. Emocje sięgają zenitu, w momencie gdy naciskasz przycisk umożliwiający przejrzenie zdjęć na wyświetlaczu aparatu. Jeleń był tak blisko, że zdjęcia muszą być po prostu rewelacyjne. Jednak gdy pierwsze ujęcie pojawia się na ekranie, euforię zastępuje rozczarowanie, bo uświadamiasz sobie, że twój ciasny, wypełniający cały kadr portret jest po prostu... zwykłym zdjęciem zwierzaka. Z powodzeniem takie samo ujęcie mógłbyś zrobić w zoo - jeśli nawet nie w sklepie z wypchanymi zwierzętami. Czego mu brakuje?

Jaka jest odpowiedź? Zabrakło tzw. dzikości. Choć trudno sobie wyobrazić atrakcyjniejszy temat fotografii niż żyjące w naturalnym środowisku dzikie zwierzę, to - jeśli zdjęcie nie zostało właściwie wykonane - ujęcie może być statyczne i całkowicie pozbawione tego czegoś, co określa się esencją dzikiej natury. Nadeszła właściwa chwila, by porozmawiać o tym, co to znaczy być fotografem przyrody. Bycie fotografem przyrody nie polega tylko na znajomości zbioru określonych technik fotograficznych, ale to przede wszystkim filozofia życia, polegająca na odnajdywaniu źródeł, odwiecznych naturalnych praw, pochodzących z serca atawistycznych uczuć, które pojawiają się, gdy na ścianach jaskini widzisz prehistoryczne malowidła ukazujące pełne brutalnej siły zwierzęta, w postaci kresek przypominających ścięgna, rogi i kły. To chęć robienia zdjęć wywołujących dreszcz i niepokój oraz ciągłe poszukiwanie sposobów ukazywania prawdziwej istoty dzikiej natury, a nie zwykłe fotografowanie zewnętrznego wyglądu roślin i zwierząt.

Ale jak osiągnąć ten wzniosły cel? Mówiąc wprost - w jaki sposób możesz zmienić się z osoby fotografującej przyrodę w fotografa ukazującego istotę dzikiej natury. Poniżej przedstawiamy kilka technik, które pozwolą ci tchnąć w twoje zdjęcia prawdziwego ducha dzikiej przyrody.

Ryczący jeleń, Park Narodowy Jasper, Kanada (fot. Bill Lea). To ujmujące zdjęcie powstało dzięki temu, że Bill zaczekał na odpowiedni moment. Przemyślana kompozycja (w jaki sposób korzystać z techniki obramowania, przeczytasz w rozdziale czwartym) sprawia, że to ujęcie jest absolutnie niezwykłe.

WYBIERZ WŁAŚCIWY MOMENT

Zdjęcie jest dużo bardziej frapujące, jeśli fotografowany obiekt ukazany jest w interesującym lub niecodziennym otoczeniu. Fotografia podrywającej się do lotu z powierzchni wody kaczki powie o tym ptaku znacznie więcej niż zamrożona sylwetka siedzącego na gałęzi ptaka, widoczna na tle zupełnie rozmytego tła. Rytuały godowe, poszukiwanie jedzenia lub polowanie na zdobycz czy też czułe zabiegi pielęgnacyjne wykonywane przez parę ptaków są doskonałym przykładem zachowań, potrafiących przekształcić zwyczajne zdjęcie w coś zupełnie wyjątkowego. Poczekaj, aż zwierzę zacznie robić coś interesującego: otworzy dziób, zacznie walczyć z drugim, czyścić pióra lub sierść lub wydawać jakieś dźwięki - wszystko to może dodać smaczku twojemu zdjęciu.

Musisz cierpliwie ćwiczyć i być przygotowany, by w ułamku chwili wykorzystać całe swoje doświadczenie. Pozostań na miejscu nieco dłużej i obserwuj, jak się rozwinie sytuacja. Bardzo często bowiem zdarza się tak, że kiedy inni fotografowie już odejdą, zaczynają się dziać niezwykłe rzeczy. Tym, co pomoże ci przewidzieć wydarzenia, jest znajomość zachowania fotografowanych gatunków zwierząt. W pierwszej kolejności stań się więc przyrodnikiem, a dopiero później fotografem. Wszystko, czego się nauczysz, pomoże ci rozszyfrować i rozumieć zachowanie zwierząt, dzięki czemu będziesz mógł znaleźć się we właściwym miejscu w odpowiednim czasie, by zrobić swoje zdjęcie życia. Podobnie jak w wypadku osób fotografujących krajobrazy, które stale czekają na odpowiednie światło, olbrzymie znaczenie w uzyskaniu niecodziennych ujęć dzikich zwierząt ma, oczywiście, cierpliwość.

Łania z jelonkiem, Park Narodowy Shenandoah, Wirginia (fot. Jim Clark).
Zdjęcia przedstawiające takie czułe relacje zwierząt mówią same za siebie!

OCZY - MUSZĄ BYĆ OSTRE!

William Szekspir napisał, że oczy są zwierciadłem duszy. Uchwycenie na zdjęciu przynajmniej jednego oka fotografowanego zwierzęcia znacząco zwiększa siłę oddziaływania fotografii. Oczy oddają charakter danego gatunku i pozwalają przykuć uwagę oglądających. Kiedy zwierzę spogląda bezpośrednio w obiektyw, osoba patrząca na zdjęcie doświadcza niemal osobistego kontaktu z przyrodą i odnosi wrażenie, jakby stanęła oko w oko ze zwierzęciem w jego naturalnym środowisku. Jeśli jednak oczy nie są wystarczająco ostre, to cały obraz traci siłę wyrazu. Każdy inny element ciała może znaleźć się poza obszarem głębi ostrości; ale tylko wówczas, gdy oczy są odpowiednio ostro zarejestrowane, cała kompozycja obrazu nabiera siły. Oczywiście, tak jak w przypadku pozostałych reguł, tak i w tym wypadku można znaleźć wywierające olbrzymie wrażenie zdjęcia, na których oczu nie widać wcale.

Uśmiechnięty aligator (fot. Bill Lea). Zabawna mina i błysk w oku sprawiają, że oglądający to zdjęcie uśmiechają się szerzej od samego gada!

Inną rzeczą sprawiającą, że obraz skupia na sobie jeszcze większą uwagę, jest zarejestrowanie na zdjęciu oczu, które błyszczą. Blask w oku to odbite promienie słońca widoczne w postaci jasnych kółek, potrafiących ożywić zdjęcie. Bez nich zwierzęta niekiedy wyglądają jak martwe, wypchane myśliwskie trofea. Gatunki, które charakteryzują się intensywnie kolorowymi czerwonymi lub żółtymi źrenicami, nie muszą mieć owego błysku w oku, by sobą zainteresować, jeśli jednak go zobaczysz, naciśnij spust migawki. Czasami, żeby pojawiły się owe ożywcze ogniki, wystarczy, aby zwierzę przesunęło się dosłownie o milimetr, ale efekt ten możesz uzyskać także, wykorzystując słaby błysk flesza.

Wydra rzeczna (fot. lan Plant). Błysk w oczach skupia uwagę na pyszczku tej ciekawskiej, wąsatej wydry.

Wszystkich zainteresowanych książką odsyłamy na stronę Galaktyki. Już za tydzień na fotopolis.pl kolejne fragmenty książek tego wydawnictwa!

Skopiuj link
Komentarze
Więcej w kategorii: Poradniki
Zostań władcą światła - jak przygotować i przeprowadzić udaną sesję portretową
Zostań władcą światła - jak przygotować i przeprowadzić udaną sesję portretową
O kuchnię zawodowej pracy i praktyczne porady zapytaliśmy doświadczonego fotografa Piotra Wernera. Publikujemy obszerne fragmenty jego bestsellerowego e-booka dla...
26
Jak dbać o akumulatory? Poradnik użytkownika
Jak dbać o akumulatory? Poradnik użytkownika
Chcesz wiedzieć jak wydłużyć żywotność akumulatora i sprawić, by w każdej sytuacji zapewniał wydajną i wygodną pracę ze sprzętem? Z tego poradnika dowiesz się, jak zapewnić optymalne...
10
Jak fotografować górskie kaskady i wodospady
Jak fotografować górskie kaskady i wodospady
Nie ważne czy są one głównym tematem, czy mniejszym elementem wizualnym w szerszej scenie. Zobacz, jak zamknąć w kadrze wartko płynące potoki, by ożywić zdjęcia górskich krajobrazów.
22
Powiązane artykuły
Wczytaj więcej (2)