Fotograf w podróży cz.3 – kompozycja!

Zastanawiacie się czasem dlaczego niektóre zdjęcia wyglądają po prostu dobrze, a inne nie? Odpowiedzi należy szukać w sposobie skomponowania ujęcia, czyli odpowiednim rozmieszczeniu i stworzeniu wzajemnej relacji między głównymi obiektami zainteresowania. Zrozumienie zasad kompozycji jest najważniejszą rzeczą, potrzebną do tego, aby robić lepsze zdjęcia.

Kompozycję tego zdjęcia można podzielić na trzy niemal równe części, dodatkowo żaglówka znajduje się w „mocnym punkcie”. Co to znaczy? Dowiesz się już za chwilę! Fujifilm X-T30 II + Fujinon XF 16–80 mm f/4 R OIS WR

Mówiąc najprościej harmonijna kompozycja polega na takim umieszczeniu w kadrze głównego elementu, aby uczynić go centralnym punktem zainteresowania, który przyciągnie uwagę oglądających. Właściwe usytuowanie go względem innych elementów sceny, takich jak horyzont, niebo i linie wiodące, dla początkującego amatora bywa jednak często frustrujące. Dlatego na kilku przykładach przyjrzymy się klasycznym podejściom do komponowania zdjęć pejzażowych.

Reguła trójpodziału

To najprostszy sposób by dodać zdjęciu dynamiki. Reguła ta opiera się na podziale każdego z boków kadru na trzy równe części, a następnie dodaniu poziomych i pionowych linii, które wyznaczą dziewięć identycznych prostokątów. Kluczowymi obszarami są same linie, na których najlepiej jest rozmieszczać główne elementy sceny. Umieść główny temat na jednej z nich, a na pozostałych inne istotne obiekty, takie jak horyzont czy dodatkowe punkty zainteresowania. Z kolei cztery przecięcia linii stanowią optymalne miejsce do umieszczenia elementu, na którym ustawiona będzie ostrość.

Dziewicze wybrzeże wschodniej strony wyspy Koh Phangan widziane z łodzi. Popołudniowe słońce schodzące za wzgórze ładnie podświetliło drzewa na skale. Fujifilm X-T30 II + Fujinon XF 16-80 mm f/4 R OIS WR

Złoty podział

Pozwala rozmieścić ważne elementy sceny i główny obiekt zainteresowania bliżej centrum kadru niż w przypadku trójpodziału. Ta siatka dzieli każdy bok na sekcje w stosunku 1:0,618:1, co oznacza, że środkowa część jest mniejsza od zewnętrznych. Stosunek ten nazywany jest też „boską proporcją” lub współczynnikiem Phi i opiera się na proporcjach, które często występują w naturze. Taki podziału stanowi również podstawę złotej spirali (Spirala Fibonacciego). Przecina się ona z liniami złotego podziału, a tworząca ją łukowata krzywa wyznacza optymalne miejsca do umieszczania interesujących elementów obrazu.

W miejsca z potencjałem warto wracać. Pierwszy raz na półwysep Haad Rin (Koh Phangan) trafiłem w samo południe. Wróciłem innego dnia o zachodzie słońca z gotową kompozycją w głowie. Fujifilm X-T30 II + Fujinon XF 16-80 mm f/4 R OIS WR

Dziel na trzy

Więcej nieba? Więcej pierwszego planu? A może na pół? O ile nie tworzysz ujęcia symetrycznego, opartego np. o odbicie, umieszczanie horyzontu w połowie kadru zdecydowanie nie jest dobrym pomysłem. Takie zdjęcia są zazwyczaj nudne, nie dając odbiorcy informacji na czym powinien skupić swoją uwagę. Budując kompozycję zastanów się, co stanowi o atrakcyjności sceny, którą chcesz uwiecznić. Jeśli niebo jest bezchmurne i nic nie wnosi, zainteresuj się pierwszym planem, przesuwając horyzont na 2/3 wysokości kadru. Jeśli jednak teatr rozgrywa się ponad głowami, obniż horyzont do 1/3, nie zapominając, że pierwszy plan również powinien być atrakcyjny. Umieszczenie w mocnym punkcie wyróżniającego się elementu, który będzie optyczną kotwicą i dodatkowo wzmocni siłę kadru.

Wyspa Koh Tao (Tajlandia). Wysokie, ładnie podkreślone przez ostatnie promienie słońca chmury były znacznie ciekawsze niż spokojna tafla morza. Zdjęcie zrobiłem z linii wody z długą ogniskową kompresując plany. Fujifilm X-T30 II + Fujinon XF 16-80 mm f/4 R OIS WR

Kadruj po skosie

Ukośna kompozycja to najprostszy sposób na dodanie zdjęciu dynamiki, dlatego też często stoso­wana jest przez fotografów akcji i motoryzacji. W kra­jobrazie dobrze sprawdza się w prostych graficznych kompozycjach, nie nadaje się natomiast do zdjęć z widocznym horyzontem. Przechylony widnokrąg prawie nigdy nie wygląda dobrze!

Szeroka plaża portugalskiego Nazare (mekka surferów) widziana zwysokiego klifu. Sylwetki spacerowiczów nadają skalę uwidaczniajac potęgę oceanu. Fujifilm X-H1 + Fujinon XF 18-55 mm f/2,8-4 R LM OIS

Szukaj linii wiodących

Linie i kształty świadomie umieszczone w kadrze, mogą być niezwykle użyteczne, prowadząc wzrok widza od elementów pierwszego planu do głównego punktu zainteresowania. Mogą być to obiekty tak oczywiste, jak drogi, chodniki lub ścieżki albo nieco mniej oczywiste, jak cień, obiekty linearne lub kształty na przedmiocie. Prowadzenie linii po przekątnej lub od rogu kadru, w połączeniu z użyciem obiektywu szerokokątnego, pomoże Ci uwydatnić ten efekt.

Fujifilm X-Pro2 + Fujinon  XF 18–55 mm f/2,8–4 R LM OIS

Fujifilm GFX 50R + Fujinon GF 50 mm f/3,5

Fujifilm X-T30 II + Fujinon XF 16–80 mm f/4 R OIS WR 

Wbrew zasadom

Często usłyszycie, że nie powinno się kadrować centralnie. Jest to prawda co nie znaczy, że od tej zasady nie ma wyjątków. Jeśli scena ma minimalistyczny charakter, jest symetryczna, lub bohater patrzy prosto w obiektyw, jest to wybór jak najbardziej uzasadniony!

Fujifilm X-T30 II + Fujinon XF 16-80 mm f/4 R OIS WR

Szukaj proporcji

Czasem kompozycja układa się sama w pion lub poziom, ale nawet wtedy warto wykonać dodatkowe zdjęcie również w innej orientacji. Czasem warto też uchwycić scenę nieco szerzej, by pozostawić sobie swobodę kadrowania i możliwość poprawy kompozycji na etapie edycji. Nigdy nie wiecie też jak będziecie chcieli wykorzystać swoje zdjęcia w przyszłości. Być może potrzebny będzie pion, który lepiej prezentuje się na urządzeniach mobilnych, lub szeroka panorama, która będzie się świetnie wyglądać na rozkładówce magazynu fotograficznego Digital Camera Polska.

Mieszkaniec muzułmańskiej wyspy Koh Yao Noi w Zatoce Phang Nga (Tajlandia) przygląda się grupie joginów ćwiczących wspólnie o wschodzie słońca. Fujifilm GFX 50R + Fujinon GF 50 mm f/3,5

Tryb panoramy w aparatach Fujifilm realizowany jest z dużą precyzją. Warto z niego korzystać!

Więcej niż jeden

Wyrazistą kompozycję budujemy zazwyczaj wykorzystując pojedynczy punkt zainteresowania, taki jak osoba lub dominujący obiekt. Nie jest to jednak regułą. Ciekawy kadr może mieć dwa a nawet trzy „mocne” punkty. eśli element, na którym ustawiona jest ostrość, znajduje się na przecięciu linii trójpodziału w prawym górnym rogu, spróbuj poszukać dopełniającego go obiektu zainteresowania w lewym dolnym rogu siatki, aby zrównoważyć dominację prawej strony kadru.

Nowojorski Central Park. Romantyczna para i dwie wieże apartamentowca w dzielnicy Upper West Side. Fujifilm X-Pro2 + Fujinon XF 18-55 mm f/2.8-4 R LM OIS

Artykuł pochodzi z naszego najnowszego ebooka, który jest już dostępny na ulubionykiosk.pl. To ponad 90 stron praktycznych porad, technicznych wskazówek i pomysłów na wakacyjne zdjęcia.