Akcesoria
Godox V100 - nowa definicja lampy reporterskiej?
Fotografia uliczna to pojęcie szerokie i stosunkowo umowne. Do kategorii "street photography" - niezależnie od jej dosłownego tłumaczenia - zaliczyć możemy zdjęcia wykonane zarówno na ulicy, jak i we wnętrzach, fotografie z miejskich aglomeracji jak również te realizowane na prowincji, a nawet na łonie natury. Mogą to być kadry pełne życia i dynamiki, ale także fotografie całkowicie statyczne, w tym również te pozbawione uczestnictwa jakiegokolwiek konkretnego bohatera. Fotografia uliczna to często fotografia wykonywana w dzień, ale również nocą, tak przy świetle naturalnym jak i sztucznym, częściej zastanym, ale nie jest to warunek bezwzględny.
Jednym z fundamentalnych kryteriów niezmiennie pozostaje brak aktywnej inscenizacji rejestrowanych scen. Główny cel "street photography", to umiejętne dostrzeżenie i efektowne uchwycenie chwilowych sytuacji z codziennego życia, które dla większości postronnych świadków pozostają niezauważone. Najczęściej jest to zdjęcie pojedyncze, przedstawiające kulminacyjny moment jakiegoś zdarzenia, rytmy, zabawne zestawienie, ciekawą postać wpisaną w dany wycinek rzeczywistości albo też atmosferę danej sytuacji i/lub miejsca.
Fotografia uliczna to swoista scena teatralna, na której rozgrywany jest spektakl bez ustalonego wcześniej, jasno określonego scenariusza. Ważnym czynnikiem jest tu specyficzna umiejętność widzenia i przewidywania możliwych wydarzeń, wyczucie gry światła, kompozycji, a także - w zależności od konkretnego przypadku - "kolorowe" lub "czarno-białe" widzenie. Kolejna istotna sprawa, to przełamanie występującej czasami u fotografujących bariery bliskiego kontaktu z przypadkowym, nieznanym człowiekiem (albo grupą ludzi), stanowiącym niejednokrotnie kluczową składową danego kadru. Równoległym, obligatoryjnym aspektem jest zachowanie pewnego szacunku wobec osób widocznych w kadrze (oraz nienaruszanie przysługujących im praw). Dla osób początkujących, świetną okazją do fotografowania są imprezy masowe o charakterze publicznym. Ich uczestnicy nie koncentrują się na osobie robiącej zdjęcia i często liczą się z tym, że mogą być fotografowani.
Do realizacji zdjęć potrzebny jest oczywiście odpowiedni sprzęt. W rozwoju fotografii ulicznej krokiem milowym było pojawienie się w pierwszej połowie XX w. małoobrazkowych aparatów dalmierzowych, które dzięki swym niewielkim gabarytom oraz innym cechom umożliwiły całej rzeszy wielkich artystów fotografów wykonanie wielu zdjęć aspirujących dzisiaj do kategorii dzieł sztuki i podziwianych przez miliony odbiorców na całym świecie. W dalszy rozwój tej dziedziny fotografii wpisują się późniejsze, nieustannie modyfikowane i rozwijane konstrukcje lustrzankowe. Aktualnie wykonanie dobrych zdjęć ulicznych umożliwiają z pewnością współczesne, cyfrowe aparaty lustrzankowe.
Z uwagi na specyfikę "streetu" fotograf powinien w miarę możliwości wtapiać się w tło oraz otoczenie, a zatem - poza stosownym ubiorem - sprzęt fotografującego (zarówno aparat jak i optyka) konsekwentnie powinien być możliwie nierzucającym się w oczy wyposażeniem.
Z tego względu, praktycznym i jednocześnie mało kłopotliwym pomysłem jest korzystanie - podczas danej wyprawy zdjęciowej - z zestawu jednego aparatu z jednym, wybranym uprzednio obiektywem. Warto też unikać noszenia statywu, gdyż zbyt duża ilość sprzętu może utrudniać poruszanie się.
Jeśli chodzi o aparat, model Nikon D3200 jest w stanie sprostać wymaganiom fotografa "streetowego". Poza specyficznymi sytuacjami, wygodnym rozwiązaniem ustawień w aparacie jest korzystanie z preselekcji przysłony połączone z bieżącym monitorowaniem pożądanego czasu naświetlenia i dokonywanie korekt poprzez zmiany wartości przysłony, czułości (ISO) oraz korekty ekspozycji.
W dobrych warunkach oświetleniowych stosuje się zwykle przysłony z zakresu f 5.6 - f 11 lub wyższe, a za przysłonę uniwersalną uznawana jest f8. Używanie stałej wartości przysłony pozwala na osiągnięcie przewidywalnej głębi ostrości. W ciemnych miejscach należy szczególnie pilnować czasu ekspozycji i brać pod uwagę wyższą czułość np. ISO 800/1600 (w zależności od możliwości sprzętu/kliszy) lub niższą wartość przysłony.
Tradycyjnie za najbardziej klasyczne wśród stosowanych w tej dziedzinie ogniskowych uznaje się obiektywy o ogniskowych rzędu 50 mm oraz 35 mm (dla lustrzanki małoobrazkowej). Stosunkowo szeroki kąt jest tu rozwiązaniem wysoce uniwersalnym. Z jednej strony pozwala na budowanie bliskich kadrów, dających widzowi poczucie uczestnictwa w akcji/zdarzeniu (bez równoczesnych mocno odczuwalnych zniekształceń optycznych), z drugiej strony umożliwia skuteczną rejestrację obrazów szerszej przestrzeni - równie ważnych w fotografii ulicznej.
Także obecnie - z uwagi na specyfikę "streetu" - do realizacji zdjęć ulicznych dobrze nadają się i są z powodzeniem stosowane jasne, stałoogniskowe obiektywy, oferujące połączenie dobrych właściwości optycznych (możliwa praca w słabszych warunkach oświetlenia lub ew. stosowanie mniejszej głębi ostrości) oraz stosunkowo niewielkiej wagi, takie jak np.: (przy mnożniku dla matrycy typu APS-C będzie to odpowiednio 42 mm);
Nikkor 35 mm f/1.4 (przy mnożniku dla matrycy typu APS-C będzie to odpowiednio 52.5 mm).]
Kadrowanie za pomocą obiektywów oferujących zmienną ogniskową pozornie mogłoby wydawać się łatwiejsze i wygodniejsze, jednak dobrej klasy zoomy, to rozwiązania po pierwsze droższe, a po drugie cięższe i mniej poręczne. Poza tym do dobrych zdjęć ulicznych zasadniczo nie są potrzebne ani ultra szerokie kąty ani duże zbliżenia. Jest jeszcze jedna korzyść - stała ogniskowa wymusza na fotografującym inny rodzaj patrzenia i w konsekwencji uczy bardziej świadomego budowania ulicznych kadrów i kompozycji. Równie istotny jest brak późniejszego kadrowania wykonanych zdjęć. Już w trakcie fotografowania należy zwracać uwagę na wszystkie elementy kadru - początkowo może się to wydawać trudne, lecz z czasem daje świetne efekty.
Posumowanie:
Zdjęcia i tekst: Maciej Piskorz
Film: Marek Słodkowski