Aparaty
Leica M11 Black Paint - nowa wersja, która pięknie się zestarzeje
Kamery cyfrowe coraz częściej wybierane są na prezenty świąteczne. Rozwój technologii sprawił, że nawet zaawansowane amatorskie i półprofesjonalne urządzenia gwarantują dziś bardzo dobrą jakość obrazu i dźwięku. Rośnie więc liczba użytkowników, którzy patrzą na kamery nie jak na dodatek do aparatu fotograficznego, ale jak na narzędzie pozwalające rozpocząć prawdziwą przygodę z ruchomym obrazem. Niniejszy poradnik powstał aby przybliżyć naszym czytelnikom podstawowe zagadnienia związane z wyborem kamery.
Kryterium, które wydaje się podstawowe w przypadku wyboru konkretnego modelu, jest zwykle cena. W kamerach konsumenckich oscyluje ona w przedziale między kilkaset a kilka tysięcy złotych. W przeciwieństwie do aparatów fotograficznych, dużo mniejsze znaczenie ma liczba megapikseli upchniętych na matrycy. Standardem jest dziś obraz w rozdzielczości Full HD i aby uzyskać porządaną rozdzielczość potrzeba tylko około 2 megapikseli. Większa liczba nie ma wpływu na jakość uzyskiwanego obrazu, może za to wprowadzać dodatkowe szumy i zniekształcenia do nagrywanego materiału.
Kryteria inne niż cena sprowadzają się zatem do zagadnień technicznych, takich jak: liczba przetworników, sposób zapisu filmów, rodzaj nośnika pamięci czy obecność stabilizacji obrazu. Te oraz inne parametry zostaną obszerniej omówione w dalszej części naszego poradnika.
Kolejną sprawą jest swoboda w artystycznym eksperymentowaniu, wiążąca się nie tylko bezpośrednio z jakością obrazu, ale też na przykład z wielkością przetwornika wpływającą na głębię ostrości i ogólną plastykę obrazu. W oparciu o powyższe kryteria proponujemy, wzorem poradnika fotograficznego, wstępny podział na następujące grupy potencjalnych adresatów świątecznej kamery:
Amatorzy
Jest to grupa użytkowników wykorzystujących kamerę sporadycznie, np. do rejestracji wyjazdów wakacyjnych i rodzinnych uroczystości. Najważniejsze więc, by była poręczna, prosta w obsłudze i miała skuteczny tryb automatycznego filmowania bez ingerencji w zaawansowane ustawienia. Warto też, by umożliwiała zapis plików o mniejszej i większej objętości. W czasie wyjazdu wakacyjnego nie zawsze jest gdzie zgrać na komputer zawartość zapełnionej pamięci.
W przypadku kamery wybieranej na prezent, trafnym rozwiązaniem wydaje się wybór takiej, która rejestruje materiał na wewnętrznej, wbudowanej pamięci. Każda dodatkowa karta, zwłaszcza szybka i pojemna, to ewentualny nowy koszt.
Warto też zwrócić uwagę na funkcje, które bardzo ułatwią filmowanie i zapewnią lepsze efekty końcowe - stabilizacja obrazu, programy tematyczne czy autofocus z wykrywaniem twarzy.
W przypadku rozwiązań amatorskich zasadne jest rówież pytanie, co lepiej wybrać - kamerę, czy aparat fotograficzny z funkcją filmowania. Ostateczny wybór to oczywiście kwestia zamiłowań. Użytkownicy preferujący rejestrację wydarzeń na zdjęciach wybiorą aparat, w którym kręcenie filmów jest przydatnym dodatkiem; ci wolący uwieczniać wspomnienia w formie ruchomej mogą pomyśleć o kamerze z funkcją fotografowania. Jakość zdjęć uzyskiwana dziś z kamer konsumenckich nie odbiega od tych wykonanych średniej klasy kompaktem. Część dostępnych obecnie kamer ma już wbudowane lampy błyskowe, pozwalające filmować i robić zdjęcia także przy słabym oświetleniu.
Wymagający amatorzy
Grupa ta obejmuje bardziej wymagających użytkowników, dysponujących także wiekszym budżetem na zakup sprzętu. To osoby świadomie dokonujące wyboru, dobrze znające swoje potrzeby i szukające specyficznych funkcji i rozwiązań.
Dla wymagającego amatora dwa główne kryteria zakupu kamery to zastosowane technologie i cena urządzenia. Nie bez przypadku cena jest tu wymieniona w drugiej kolejności. Przy zakupie kamery za kilka tysięcy złotych, końcowy koszt może być zdecydowanie bardziej elastyczny i w dużej mierze uwarunkowany właśnie rozwiązaniami technicznymi.
Obok większości funkcji wymienionych wcześniej (które w kamerach z wyższej półki są podstawą), zaawansowany użytkownik poszukuje też ciekawych nowinek technicznych, takich jak: odbiornik GPS do geolokalizacji nagrań, funkcja pre record czy wbudowany projektor do bezpośredniego odtwarzania nagrania, np. na ścianie w pokoju.
Dla wielu osób ważnym kryterium jest możliwość zrezygnowania z ustawień automatycznych i wprowadzenia nastawów manualnych. Pozwala to kontrolować każdą filmowaną scenę i dokładnie planować wszystkie ujęcia.
Przy wyborze kamery konsumenckiej z wyższej półki warto zwrócić także uwagę na liczbę przetworników - urządzenia posiadające trzy sensory lepiej radzą sobie w słabym oświetleniu i zapewniają lepsze odwzorowanie detali i kolorów niż kamery jednoprzetwornikowe. Wartym uwagi parametrem jest zakres ogniskowych i jasność obiektywu. Zakres ogniskowych zaczynający się od ekwiwalentu 35mm lub mniejszej wartości, ułatwi filmowanie szerokich kadrów bez konieczności odchodzenia. Z kolei duża jasność obiektywu (zapisywana jako "f/zakres wartości") zapewnia lepszą jakość obrazu w słabym świetle. Rodzaj nośnika nie jest już tak newralgicznym kryterium - w przypadku kamery za 4000 złotych, wydanie dodatkowych 300 na kartę jest mniej znaczącym kosztem, niż przy kamerach kosztujących 1000 PLN.
Ostatni rok przyniósł ogromny rozwój technologii 3D. Dla adresata prezentu, posiadającego już telewizor przystosowany do oglądania w "trzech wymiarach", możemy rozważyć zakup kamery pasującej do kompletu. Na rynku jest dziś dostępnych wiele kamer (w różnych przedziałach cenowych) mogących rejestrować obraz właśnie w 3D.
Fani sportów ekstremalnych
Grupa wąska i bardzo specyficzna, do której zalicza się wszystkich pasjonatów sportów ekstremalnych, ale też miłośników turystyki i ludzi, którzy planują filmować w trudnych warunkach pogodowych i w miejscach często niedostępnych z klasyczną kamerą.
Kamery użytkowników tego typu muszą być przystosowane do pracy w ciężkich warunkach. Wykorzystywane są m. in. podczas zjazdów rowerowych, skoków ze spadochronem, wspinaczce wysokogórskiej, jeździe na nartach i rajdach samochodowych. Wymagają specjalnej konstrukcji i akcesoriów, aby sprostać zadaniu podczas uprawiania sportu. Przed zakupem warto więc dowiedzieć się w jakich sytuacjach potencjalny adresat będzie wykorzystywał kamerę. Jeśli jest nurkiem, potrzebujemy kamery z całkowicie wodoszczelną obudową. Dla miłośnika ekstremalnej jazdy na rowerze obiektyw o odpowiednio dużym kącie widzenia i możliwość zamocowania kamery na kasku lub na kierownicy roweru. Surfer z kolei może potrzebować obu tych udogodnień.
Wspólną cechą tych kamer jest prawie całkowity brak możliwości ingerencji w ustawienia nagrywania. Zwykle do wyboru jest tylko rozdzielczość i liczba zapisywanych klatek na sekundę. Reszta ustawień jest automatyczna i dobrana tak, by sprostać wymagającej specyfice pracy.
Trudno szukać kamer "do zadań specjalnych" w asortymencie dużych, renomowanych producentów. Miłośnicy sportów ekstremalnych zwykle sięgają po sprawdzone konstrukcje firm zajmujących się stricte tą gałęzią kamer.
Pewną alternatywą dla kupowania dedykowanego urządzenia może być dokupienie do już posiadanej kamery odpowiedniej obudowy, choć rozwiązanie to zawsze będzie mniej optymalne niż kamera przeznaczona wyłącznie do "ekstremalnych" zastosowań.
Pasjonaci filmowania
Ostatnia grupa użytkowników kamer to pasjonaci filmowania, którzy wykorzystują kamerę nie tylko do rejestrowania rzeczywistości, ale także jej artystycznego kreowania.
W grupie tej priorytetem są twórcze możliwości oferowane przez kamerę. Pozycją obowiązkową w takim przypadku jest możliwość manualnej regulacji możliwie jak największej liczby parametrów nagrywania: czułości przetwornika, przesłony, migawki, balansu bieli, ostrości oraz poziomu dźwięku.
Najczęściej wykorzystywanym sprzętem przez tę grupę użytkowników są zaawansowane konsumenckie kamery z wymiennymi obiektywami, znacznie tańsze od tych używanych przy np. drogich produkcjach filmowych czy telewizyjnych. Zapewniają one bardzo dobrą jakość obrazu i znakomicie spisują się w produkcjach artystycznych: fabularnych, dokumentalnych i teledyskach muzycznych. W tej grupie, obok kamer, bardzo popularne są też zaawansowane aparaty fotograficzne - lustrzanki cyfrowe z wymienną optyką rejestrujące materiał wideo.
Jakość i plastyka obrazu uzyskiwane dzięki obecności dużego przetwornika i wymiennej optyki są dla tego typu użytkowników wystarczającą rekompensatą za nie zawsze dostosowaną do filmowania ergonomię i występujące w większości konstrukcji problemy z autofocusem. Przed zakupem warto się jednak rozeznać, czy obdarowywany nie posiada już akcesoriów z jakiegoś konkretnego systemu. W przypadku zakupu filmującego aparatu należy również dowiedzieć się, czy dane urządzenie posiada manualne nastawy w trybie filmowym - są to niestety rzadko publikowane wprost przez producentów informacje, gdyż mają one znaczenie jedynie dla omawianych tu pasjonatów.
Na następnej stronie umieściliśmy listę najczęściej powtarzających się pytań i odpowiedzi związanych z zakupem kamery.