Rowerem lub pieszo - podróż Kazimierza Nowaka przez Czarny Ląd

Autor: Marta Sinior

11 Styczeń 2008

Artykuł na: 4-5 minut

Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu zaprasza na wystawę fotografii niezwykłego podróżnika - Kazimierza Nowaka, który jako pierwszy człowiek na świecie przemierzył samotnie kontynent afrykański z północy na południe i z powrotem, a trasę liczącą prawie 40 tysięcy przebył głównie na rowerze lub pieszo. Wernisaż wystawy odbędzie się 18 stycznia, a zaraz po nim rozpocznie się spotkanie z Łukaszem Wierzbickim, redaktorem książki Nowaka "Rowerem i pieszo przez Czarny Ląd. Listy z podróży afrykańskiej z lat 1931-1936".

Na wystawie we Wrocławiu zaprezentowanych zostanie 100 fotografii wykonanych w Afryce w latach 30-tych XX wieku przez jednego z najbardziej niezwykłych podróżników Kazimierza Nowaka. Wśród eksponowanych zdjęć są fotografie egzotycznej przyrody, plemion zamieszkujących Czarny Ląd oraz takie, które dokumentują trudy podróży. W swoich listach i na zdjęciach z podróży do Afryki (1931-1936), obok osobistych przeżyć, podróżnik uchwycił niezwykłą kulturę, bogactwo przyrody i życie duchowe kontynentu afrykańskiego.

fot. Kazimierz Nowak

Kazimierz Nowak urodził się 11 stycznia 1897 roku w miejscowości Stryj na Podolu. Po pierwszej wojnie światowej przeprowadził się do Poznania, gdzie podjął pracę urzędnika w towarzystwie ubezpieczeniowym. Podczas licznych rowerowych wycieczek po kraju Nowak realizował swoją pasje podróżnika i fotografa. Wsławił się tym, że jako pierwszy człowiek na świecie przebył samotnie kontynent afrykański, a liczącą prawie 40 tysięcy kilometrów trasę pokonał głównie na rowerze i pieszo.

LEICA Q3 + książka z autografem Chrisa Niedenthala

29 399 zł

Canon EOS R5 II + złoty pakiet 12 miesięcy Fotoforma Care

21 999 zł

NIKON Z9 + voucher 500 zł na Nikkor + Złoty Pakiet 12 msc Fotoforma Care

21 499 zł

Sony A7R V + Złoty Pakiet 12 msc Fotoforma Care

18 779 zł

FUJIFILM GFX 100S + rabat 2500 zł na obiektywy GF

16 999 zł

Wyruszył z Poznania w październiku 1931 roku, przez Włochy dotarł do Trypolisu i stamtąd na wysłużonym 7-letnim rowerze rozpoczął swoją samotną wyprawę na południe Czarnego Lądu. Oprócz chęci przeżycia przygody jednym z powodów tej podróży była chęć zarobienia pieniędzy na utrzymanie rodziny (pensja urzędnika towarzystwa ubezpieczeniowego w czasach kryzysu nie wystarczała na podstawowe potrzeby). Mimo starań nie udało mu się pozyskać pieniędzy od sponsorów (oprócz opon rowerowych podarowanych przez Stomil), być może dlatego, że nie podzielał kolonialnych ambicji państwa polskiego. Zdjęcia oraz relacje z kolejnych etapów wyprawy publikował w polskiej i niemieckiej prasie, a pieniądze z honorariów szły na finansowanie dalszej podróży i na pomoc rodzinie.

fot. Kazimierz Nowak

W czasie 5-cio letniej wędrówki poznał między innymi egipskich felladów, Burów, Buszmenów, karłów Babinga, polował na dzikie zwierzęta, przebył Saharę na dromaderze, a kiedy jego rower się rozpadł na kawałki, podróżował między innymi konno oraz czółnem wykonanym na zamówienie ( jedno z czółen nazwał imieniem swojej żony: "Maryś"). Do Europy, prawie bez pieniędzy, dotarł w listopadzie 1936 roku. We Francji bezskutecznie próbował sprzedawać zdjęcia, by zdobyć pieniądze na powrót do Polski. W końcu dzięki pomocy żony i dzięki poręczeniu firmy Stomil udało mu się dostać pożyczkę od polskiego konsula i wrócić do Poznania. Po powrocie wygłaszał prelekcje na temat Afryki, zamierzał też wydać książkę. Nie udało mu się zrealizować tego planu - zmarł w 1937 z powodu między innymi osłabienia organizmu malarią. - Anna Kowalów

Kazimierz Nowak pozostawił po sobie ponad 10 tysięcy fotografii z Afryki, a jego relacje z podróży (opublikowane później w książce "Rowerem i pieszo przez Czarny Ląd") Ryszard Kapuściński uznał za klasykę polskiego reportażu.

Więcej o Kazimierzu Nowaku można dowiedzieć się ze strony: www.kazimierznowak.pl

Na wrocławskiej wystawie, oprócz fotografii pokazane będą afrykańskie: rzeźby, przedmioty codziennego użytku, pochodzące z krajów, które odwiedził podróżnik. Eksponaty zostały wypożyczone z Muzeum Narodowego w Poznaniu.

Kazimierz Nowak Rowerem i pieszo przez Czarny Ląd