Wielkie nazwiska polskiej fotografii

Autor: Marta Majewska

28 Marzec 2002
Artykuł na: 4-5 minut
W Starej Galerii ZPAF prezentowane są fotografie najlepszych polskich fotografików - m.in. Tadeusza Cypriana, Edwarda Hartwiga, Feliksa Zwierzchowskiego. Wystawa Założyciele i Nestorzy ZPAF przedstawia dziedzictwo polskiej fotografii artystycznej i reportażowej.

W 2002 roku mija 55 lat od chwili powstania Związku Polskich Artystów Fotografików. Tuż po wojnie, pod koniec 1946 roku rozpoczęły się w Warszawie przygotowania do powołania związku twórczego artystów zajmujących się fotografią. Inicjatorami byli znani artyści przedwojenni, miedzy innymi: Jan Bułhak, Tadeusz Cyprian, Marian Dederko, Benedykt Jerzy Dorys, Edward Falkowski, Zbigniew Pękosławski i Leonard Sempoliński. Początkowo Związek liczył 32 członków, obecnie jest ich kilkuset. O współczesnym ZPAFie krążą różne, bardziej i mniej pochlebne opinie. Jednakże nikt nie kwestionuje dorobku jego założycieli.

Są wśród nich najwięksi artyści międzywojennej Polski. W pracach prezentowanych na wystawie możemy dostrzec różne nurty sztuki i zapomniane techniki fotografii z początku XX wieku.

Katalog wystawy "Założyciele i Nestorzy ZPAF"

Tadeusz Cyprian, wybitny znawca prawa karnego, swoją karierę fotograficzną rozpoczął już w 1913 zdjęciami krajoznawczymi z Huculszczyzny. Od 1914 roku eksperymentował z tzw. technikmi szlachetnymi (guma i przetłok). Powstałe wówczas fotografie bliskie były stylizacji grafiki impresjonistycznej. Wśród fotografii prezentowanych na wystawie, najbardziej przykuwają uwagę prace wykonane w niespotykanych już dzisiaj technikach. Impresjonistyczne fotografie Cypriana z lat 20-tych są również ciekawe ze względu na wykorzystanie światła, które sprawia, że praca przypomina raczej obraz niż zdjęcie.

Tadeusz Cyprian, "Poranek" 1929

W rodzinie Mariana Dederko sztuka fotografowania przekazywana była z pokolenia na pokolenie: fotografami byli zarówno jego ojciec, Soter, jak i syn, Witold. Prace Dederki inspirowane były malarstwem z przełomu XIX i XX wieku. W swojej pracowni próbował łączyć technikę gumy z metodą fotonitu, uzyskując w efekcie prace z pogranicza fotografii i malarstwa.

Marian Dederko "Sabat"

Fotografie Jerzego Dorysa były przed wojną bardzo nowatorskie. Był on twórcą pierwszego cyklu reportażowego Kazimierz nad Wisłą, ukazującego życie codzienne i wzajemne relacje mieszkańców Kazimierza w sposób niezwykle naturalny. Kanonem stały się również fotografie reklamowe i portrety znanych postaci przedwojennej Polski autorstwa Dorysa.

Jerzy Dorys "Helena Makowska" 1932

Edward Hartwig - chyba najbardziej znany polski fotografik I połowy XX wieku, eksperymentował przede wszystkim z fotografią pejzażową. Stosował grafizację obrazu, dochodząc nawet do przedstawień abstrakcyjnych. Fotografia "Krajobraz szopenowski" powstała, podobnie jak większość jego prac, już po wojnie, w 1956 roku. Na uwagę zasługuje piękna kompozycja i światło.

Edward Hartwig "Krajobraz szopenowski" 1956

Fotografii Tadeusza Wańskiego nie można niemal odróżnić od obrazu. Nastrojowe, romantyczne pejzaże z dalekim horyzontem wywierają niesamowite wrażenie. Niezwykłą, impresjonistyczną świetlistość Wański zawdzięczał stosowaniu specjalnych zabiegów w pracy nad odbitką. Werniksował obraz sporządzony na matowym bromie, a następnie rozpuszczalnikiem usuwał ten werniks z partii świateł, co nadawało szczególnej przejrzystości w cieniach. W efekcie powstaje piękny, monochromatyczny obraz, który cechuje niezwykła świetlistość, połączona z doskonałą kompozycją światła i cieni.

Tadeusz Wański "Pod brzemieniem nieba", lata dwudzieste, brom

Feliks Zwierzchowski uprawia fotografię krajoznawczą od 1929 roku. Jego prace cechuje doskonała kompozycja, która wydobywając wszystko co najważniejsze z krajobrazu, sprawia wrażenie niezwykle przemyślanej, w każdym detalu .

Feliks Zwierzchowski "W rytmie natury "

Jest wiele powodów, dla których należy tą wystawę obejrzeć. Przede wszystkim warto zagłębić się w historię polskiej fotografii: poznać sylwetki największych fotografików, techniki, których używali, oraz ich prace. Ekspozycja posiada również walory estetyczne, bo inaczej fotografie na niej zaprezentowane nie zapisałyby się w historii. Ponadto na wystawie znalazły się fotografie z różnych dziedzin, wykonane różnymi technikami. Warto obejrzeć je wszystkie, bo stanowią unikalne zestawienie prac wielkich indywidualności.

Biografie oraz inne prace, które składają się na wystawę, można obejrzeć na stronie ZPAF, choć najlepiej zobaczyć wszystkie w Starej Galerii ZPAF, Warszawa, Plac Zamkowy 8. Wystawę można oglądać do 7 kwietnia, codziennie w godzinach 11-18

Do innych informacji o historii polskiej fotografii można dotrzeć w czytelni ZPAF, która czynna jest dwa razy w tygodniu: w środy w godz. 11.00 - 17.00 i czwartki w godz. 11.00 -15.00.

Fotografie zamieszczone w artykule pochodzą ze strony ZPAF i są własnością Związku.

Skopiuj link
Słowa kluczowe:
Komentarze
Więcej w kategorii: Wydarzenia
Widok jest piękny - wystawa zbiorowa Okręgu Warszawskiego ZPAF
Widok jest piękny - wystawa zbiorowa Okręgu Warszawskiego ZPAF
Stara Galeria ZPAF zaprasza na wystawę, w której udział biorą członkowie OW ZPAF. Ekspozycja to mnogość spojrzeń i interpretacji hasła przewodniego „Widok jest piękny”. Zdjęcia można...
6
Zofia Rydet. Świat uczuć i wyobraźni - mniej znane oblicze kultowej artystki w MuFo
Zofia Rydet. Świat uczuć i wyobraźni - mniej znane oblicze kultowej artystki w MuFo
Muzeum Fotografii w Krakowie zaprasza na obszerną wystawę kolaży, prezentujących bardziej liryczne oblicze Zofii Rydet, jednej z najważniejszych polskich fotografek w historii....
7
Pamięć teatru. Polska fotografia teatralna od początku istnienia do dziś - ruszyła wirtualna wystawa
Pamięć teatru. Polska fotografia teatralna od początku istnienia do dziś - ruszyła wirtualna wystawa
Instytut Teatralny zaprasza na wirtualną wystawę „Pamięć teatru. Polska fotografia teatralna od początku istnienia do dziś” dostępną pod adresem www.pamiecteatru.pl. To pierwsza w historii tak...
3
Powiązane artykuły
Wczytaj więcej (1)