"Antologia spojrzeń" Fotograficzną Publikacją Roku 2024

Spośród 56 publikacji zgłoszonych do konkursu jury w składzie: Idalia Smyczyńska, Nicolas Grospierre, Olga Drenda, Aleksandra Żalińska, Artur Pławski oraz Franek Ammer i Paweł Rubkiewicz wyłoniło 22 pozycje, czyli „szortlistę”, z której wszystkie książki można oglądać na wystawie w centrum festiwalowym Fotofestiwalu do 23 czerwca. 

Na wystawie znalazły się zarówno przykłady monografii, autorskich książek, zinów i produkcji niskonakładowych, kameralnych self-publishingów, jak i katalogów wystaw oraz prac zbiorowych o historycznym charakterze. Warto zwrócić uwagę na obecność jednej książki niefotograficznej „Sztuka poza sztuką? Fotografia dokumentalna w Polsce” Adriana Wykroty, która jest publikacją o fotografii. Wskazujemy ją jako ważną pozycję, między innymi dlatego, że istotną rolę pełni w niej pozycja książki fotograficznej, jako medium, jako procesu, pracy projektanta/tki, w której wreszcie wymienione zostały najciekawsze inicjatywy książkowe w Polsce w ostatnich latach.

Nikon Z8 + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

14 899 zł

Canon EOS R6 Mark II - cena BF po Canon Cashback

8 388 zł

Sony A7 III + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

4 989 zł

Sony A7 IV + 1300 zł Sony Cashback

9 499 zł

Panasonic Lumix S5IIX + pakiet korzyści

7 895 zł

Książki zebrane na wystawie cechuje bardzo wysoka jakość, są spójne, przemyślane i świetnie zaprojektowane. Wśród nich znalazły się książki wybitne, na które jurorki i jurorzy pragną zwrócić szczególną uwagę: to książki nagrodzone i wyróżnione.

Fotograficzna Publikacja Roku 2024

Nagrodę główną (Nagroda im. Krzyśka Makowskiego) i tytuł Fotograficznej Publikacji Roku 2024 otrzymuje publikacja:

"Antologia spojrzeń. Getto warszawskie – fotografie i filmy"

• koncepcja, wybór i opracowanie: Anna Duńczyk-Szulc, Agnieszka Kajczyk
• redakcja: Aleksandra Kędziorek, Anna Jaroszuk
• projekt: Ania Nałęcka-Milach
• wydawca: Muzeum Warszawy 
• współwydawca: Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma

„Nagradzamy tę publikację za jej rozmach i encyklopedyczny, pełny i szczegółowy zapis, za podsumowanie stanu badań i stworzenie bazy dla przyszłych dociekań, zarówno naukowych jak i prywatnych. Ta monumentalna książka powstawała przez lata ciężkiej pracy. Jej projekt jest niezwykle wyważony. „Antologia spojrzeń” powinna zostać lekturą obowiązkową” - czytamy w uzasadnieniu jury.

Prawie 300 zebranych w książce fotografii i kadrów filmowych pokazuje getto warszawskie z wielu punktów widzenia. To spojrzenia na skrzyżowanie ulic Chłodnej i Żelaznej, na którym przecinał się tłum z „aryjskiej” i „niearyjskiej” strony. Spojrzenia z zewnątrz, które natrafiały na barierę murów, oraz spojrzenia z wewnątrz – getto oglądane z perspektywy sprawców przemocy i tych, którzy przemocy doświadczali. Wreszcie spojrzenia na „miejsce po getcie”, które stało się przestrzenią upamiętnianą, politycznie znaczącą.

Fotografie i filmy, wykonywane od czasu wydzielenia w Warszawie obszaru zagrożonego tyfusem na wiosnę 1940 roku do obchodów piątej rocznicy powstania w getcie w 1948 roku, nie mają jedynie wartości dokumentacyjnej. Są zapisem różnego doświadczania przestrzeni, osobistych wyborów i odmiennych motywacji ich autorów: fotografów i filmowców żydowskiego, niemieckiego i polskiego pochodzenia, profesjonalistów i amatorów. Publikacja, przygotowana na podstawie materiałów ze zbiorów instytucji amerykańskich, izraelskich, polskich i niemieckich, pokazuje, jak bardzo złożoną kwestią jest świadectwo oparte na fotografii.

Wyróżnienia otrzymują:

„Phobos Ex Machina”

• autorzy:Ewa Ciechanowska & Artur Urbański
• redakcja: Agnieszka Skolasińska
• projekt: Bartłomiej Talaga
• wydawca: Wydawnictwo PWSFTviT

Za znakomity pomysł, spójność, zarówno formalną, jak i mentalną — za znakomicie zrealizowaną reżyserię strachu. Za balansowanie na granicy fotografii, prowokacji, dokumentu i fikcji. 

„Tyski Klub Fotograficzny KRON. Śląsk 1978-1983”

• autorzy:Michał Cała, Tadeusz Kluba, Krzysztof Pilecki, Henryk Rączkowski, Mieczysław Wielomski, Zbigniew Zalewski, Marzena Abrahamik, Arkadiusz Gola, Tomasz Liboska, Krzysztof Szewczyk, Wojciech Wilczyk
• redakcja: Ewelina Lasota, Michał Łuczak
• projekt: Joanna Jopkiewicz (Grupa Projektor)
• wydawnictwo: Muzeum Miejskie w Tychach

Za świetnie zrealizowaną pracę zbiorową - za odświeżenie interesujących fotografii i znakomity projekt. Publikacja w ciekawy sposób opowiada o zjawisku historycznym, pokazuje cykle zdjęć dziś niedostępne szerszej publiczności, wreszcie opowiada o wycinku Polski, Marzyłoby nam się widzieć więcej takich prac, także o innych klubach i grupach fotograficznych.

„Sztos”

• autor: Krzysztof Pijarski
• redakcja: Krzysztof Pijarski
• projekt: Błażej Pindor
• wydawnictwo: Wydawnictwo PWSFTviT

Za znalezienie nowego sposobu opowiadania – poprzez obraz o innych obrazach kultury. Nie jest to tylko praca nad archiwami, ale też interesująca i pełna zagadek gra, z dziedzictwem i biografią. Kto by pomyślał, że średniowieczny rzeźbiarz może współcześnie być tak zajmujący i intrygujący?!

„Internal Landscapes”

• autorzy: Marta Zgierska i Mateusz Sarełło
• projekt: Aneta Kowalczyk, Marta Zgierska
• wydawnictwo: selfpublishing

Za niekonwencjonalny pomysł połączenia doświadczenia osobistego, z elementami performansu i fotografii. Za udane wyjście poza pracę „do projektu” i „na zlecenie”, a w końcu za zupełnie inne opowiedzenie o doświadczeniu pandemii. [Książka została dopuszczona przez jury do konkursu FPR24, na podstawie oświadczenia autorów, że rok wydania został wymuszony względami formalnymi]

„Rzeczy osobiste 1. Ojciec”

• autor: Tomek Tyndyk
• projekt: Ania Nałęcka-Milach
• wydawnictwo: Archiwum Słońca (OPT Zamek)

Za odważną pracę osobistą, a także, co ważniejsze, za udane uwikłanie widza w nią i stworzenie tym samym opowieści o bardziej uniwersalnym charakterze. Oszczędna w środkach, niejasna, nieoczywista, trudna i wymagająca książka, która, po należytej i dogłębnej lekturze, na długo zapada w pamięć.

„The Need to Know”

• autor: Michael S. Honegger
• projekt: Aneta Kowalczyk
• wydawnictwo: BLOW UP PRESS

Za pracę z archiwami - wybitną pod względem projektowym, jak i merytorycznym. Za stworzenie pełnej napięcia historii szpiegowskiej, świetnie osadzonej w realiach, z szeregiem dowodów i tropów.

„Eternal U”

• autor: Hubert Humka
• redakcja: Grzegorz Kosmala
• projekt: Aneta Kowalczyk
• wydawnictwo: BLOW UP PRESS

Za mistrzowskie połączenie projektu ze zdjęciami, za stworzenie wyrazistej, spójnej całości, niezwykle lirycznej a jednak dokumentalnej.

„Ciemno w dzień Ciemno w nocy”

• autor: Michał Adamski
• projekt: Andrzej Dobosz
• wydawnictwo: Fundacja Pix.House

Za niezwykle ciekawe ujęcie aktualnych wydarzeń, za celne dobranie środków do tej opowieści - pozornie niewyróżniającej się formy publikacji oraz przekierowania znaczeń w edycji, która w tej publikacji nie jest środkiem, lecz medium, osobnym bytem.

„Abzgram”

• autor: Karolina Wojtas
• redakcja: Kathrin Schönegg, C/O Berlin Foundation
• projekt: Karolina Wojtas/Naroska Design
• wydawnictwo: Spector Books

Za bezkompromisowy i nowy sposób na opowiedzenie o uniwersalnym doświadczeniu. Za ujęcie buntownicze i anarchistyczne, jednak pełne kontrolowanego bałaganu. Za idealnie dobrane do takiego ujęcia środki i odreagowanie na formie szkolnego podręcznika.

„Family Album”

• autor: Mike Bona
• projekt: Mike Bona & Hubert Pelc
• wydawca: selfpublishing

Za udany eksperyment i świetną historię. Za odnalezienie w, modnym ostatnio, opowiadaniu o rodzinnych historiach, własnej ścieżki i nowego spojrzenia, za stworzenie wciągającej historii w bardzo niepozornym opakowaniu.

„Alltagsfantasie”

• autor: Joanna Szproch
• redakcja: Joanna Szproch
• projekt: Nora Cristea
• wydawnictwo: André Frère Éditions

Za wizualną wspaniałość! Za odważne i adekwatne do tematu połączenie, za rozmach i przepych — zdjęciowy i projektowy.

„Pogorzelisko”

• autorzy: Alicja Karska, Aleksandra Went
• projekt: Anna Witkowska
• wydawca: selfpublishing

Za niesamowitą koncepcję i znalezienie ciekawego sposobu jej opowiedzenia, w efekcie którego czytelnik znajduje się wewnątrz nie tylko wizualnej opowieści, ale poniekąd w eksperymencie artystycznym, we wręcz surrealnym doświadczeniu meta-książki

Wystawa pokonkursowa

Nagrodzone publikacje czekają na Was w centrum festiwalowym obok pozostałych wystaw książkowych. W tym roku to wystawy poświęcone scenie białoruskiej, ukraińskiej i pięciu krajów Ameryki Łacińskiej oraz Kassel Dummy Award.

Więcej informacji o wystawach znajdziecie na stronie  fotofestiwal.com.