Fotografie Zofii Chomętowskiej z Polesia w Domu Spotkań z Historią

Na jeziorze Cholcza, polowanie na kaczki, fot. Zofia Chomętowska (c Chomętowscy/Fundacja Archeologia Fotografii

Zofia Chomętowska należała do najbardziej znanych i nagradzanych fotografek lat 30. Na wystawie zaprezentowanych zostanie ponad 80 fotografii z Polesia, gdzie Chomętowska urodziła się i mieszkała wiele lat. Tam też zaczęła fotografować zarówno swoich najbliższych, odwiedzających rodzinne posiadłości przyjaciół, jak i mieszkańców poleskich wsi. Prezentacja tego materiału stwarza okazję do przypomnienia historii niezwykłego, wielokulturowego Polesia, zamieszkanego przez Poleszuków, Polaków, Białorusinów, Ukraińców i Żydów (które znajduje się obecnie w granicach kilku państw - Białorusi, Ukrainy, Rosji i Polski). Na wystawie pokazane zostaną nieznane dotąd fotografie artystki oraz przypomniane najbardziej znane zdjęcia, wielokrotnie nagradzane w okresie dwudziestolecia międzywojennego.

Polesie, spacer po zamarznietej rzece, 1930, fot. Zofia Chomętowska (c Chomętowscy/Fundacja Archeologia Fotografii

Ekspozycji towarzyszy obszerna publikacja "Zofia Chomętowska, Polesie. Fotografie z lat 1925-39" złożona z ponad dwustu zdjęć i tekstów, które przybliżają twórczość fotografki i historię terenów - pogranicza Rzeczypospolitej Polski. Poprzez prezentację nieznanych zdjęć Chomętowskiej nie tylko przyczynia się do redefinicji twórczości fotografki kojarzonej dotąd z nurtem tradycyjnej fotografii, ale stanowi też próbę wpłynięcia na jednostronny, romantyczny obraz "Kresów" obowiązujący dotąd w wielu wydawnictwach albumowych. Publikacja, zaprojektowana w nowoczesny i czytelny sposób, dostępna jest w wersji polsko-angielskiej.

Nikon Z8 + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

15 799 zł

FUJIFILM GFX 100S + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

16 999 zł

Nikon Z6 III + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

10 459 zł

Sony A7 IV + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

9 995 zł

Canon EOS R6 Mark II + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

9 999 zł

Wystawa (i towarzysząca jej publikacja) po raz pierwszy prezentowane były w Narodowym Muzeum Historycznym w Mińsku w ramach programu Prezydencji Polski w UE, współfinansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kuratorka wystawy i redaktorka albumu: Karolina Puchała-Rojek.

Kobieta poleska, 1936, fot. Zofia Chomętowska (c Chomętowscy/Fundacja Archeologia Fotografii

Zofia Chomętowska, z domu Drucka-Lubecka (ur. 1902 roku w Porochońsku, zm. w 1991 roku w Buenos Aires). Jedna z najważniejszych i najbardziej aktywnych fotografek dwudziestolecia międzywojennego. Należała do czołówki polskich twórców dostrzegających możliwości aparatu małoobrazkowego. Córka Bronisławy z Buchowieckich i Feliksa Druckiego-Lubeckiego, urodziła się i wychowała na Polesiu, nieopodal Pińska, na terenach leżących dziś poza granicami Polski. Malownicze terytoria oraz mieszkający tam ludzie stali się pierwszą inspiracją dla jej zdjęć, wykonywanych początkowo skrzynkowym Kodakiem a od 1928 roku samodzielnie kupioną Leicą. Fotografowała rodzinę - przyrodnie siostry i matkę, ale też myśliwych, rybaków, kobiety robiące. We wrześniu 1931 roku dostała nagrodę w konkursie Kodaka, która rozpoczęła serię publikacji jej zdjęć w czasopismach specjalistycznych i uczestnictwo w wystawach. Przeprowadzka do Warszawy w oczywisty sposób zmieniła tematykę jej fotografii. W fotografii zaczęła dominować architektura stolicy, przede wszystkim wnętrza pałaców (m. in. pałacu Blanka, Kronenberga, Koniecpolskich).

W życiu zawodowym Chomętowska stała się niezwykle aktywna i wszechstronna. W 1937 roku otworzyła własne studio fotograficzne (1937), wykonywała na zlecenie fotografię reklamową, przez rok była redaktorką artystyczną miesięcznika "Kobiety w Pracy" (1938). W 1936 roku, w anonimowym konkursie na stanowisko fotografa w Ministerstwie Komunikacji, zorganizowanym przez Mieczysława Orłowicza, wygrała pierwszą nagrodę. W ramach tego zlecenia wykonała serię zdjęć propagującą piękno polskiej kultury i natury, która zawisnąć miała w przedziałach wagonów kolejowych. Doskonałym przykładem jej zainteresowania fotografią dokumentalną był cykl stworzony na zlecenie prezydenta Warszawy, Stefana Starzyńskiego. W ramach kierowanego przez niego projektu "Warszawa wczoraj, dziś i jutro" eksponowanego u progu II wojny światowej w warszawskim Muzeum Narodowym, Chomętowska zarejestrowała aparatem fotograficznym to, co powinno w stolicy zostać zmienione, a więc drewniane domy na Woli, hycli czy wysypiska śmieci. Bieg historii sprawił, że wzięła udział w jeszcze jednej, niezwykle ważnej wystawie dotyczącej Warszawy, eksponowanej w Muzeum Narodowym. Na wystawie z 1945 roku, p.t. "Warszawa oskarża" pokazywała zdjęcia zrujnowanej stolicy i powracających do niej ludzi. W 1947 roku, wraz z przywoływaną ekspozycją wyjechała do Londynu, a stamtąd, ściągnąwszy z kraju córkę Gabriellę i syna Piotra, wyemigrowała do Argentyny. Archiwum negatywów Zofii Chomętowskiej w 2010 roku zostało sprowadzone do Polski wysiłkiem Fundacji Archeologia Fotografii, która od tego czasu zajmuje się opracowaniem tego zbioru.

Między kadrami. Fotografie Zofii Chomętowskiej z Polesia 1925-1939
Wernisaż: 26.06.2012, godz. 18:00
Termin: 27.06-9.09.2012

Dom Spotkań z Historią
ul. Karowa 20
Warszawa