Akcesoria
Godox V100 - nowa definicja lampy reporterskiej?
Temat miesiąca
Fotografia sportu i akcjiZostań mistrzem fotografii akcji i uchwyć najbardziej ekscytujące momenty szybko rozgrywających się wydarzeń.
Ryk silników, bicie serca biegaczy znajdujących się na linii startu, adrenalina wyzwalana podczas zawodów – oto, co się liczy w świecie fotografii szybko zmieniających się sytuacji. Tam, gdzie pojawiają się emocje związane z ważnymi wydarzeniami sportowymi, w pierwszym rzędzie zobaczyć można zawodowców gotowych do zarejestrowania każdej podniecającej chwili. Dookoła nas cały czas coś się dzieje, dzięki czemu zarówno początkujący fotoamatorzy, jak i profesjonaliści mogą z łatwością wykonywać zdjęcia akcji i fotografie sportowe. Sprzyja temu także nieustanne udoskonalanie technologii wytwarzania matryc nowoczesnych lustrzanek cyfrowych, umożliwiających stosowanie coraz krótszych czasów otwarcia migawki bez utraty jakości obrazu.
Dla zawodowych fotografów sportowych zamrażanie ruchu i energii nieodłącznie związanych z zawodami sportowymi jest podstawową częścią ich pracy. Kluczem do sukcesu jest znajomość zarówno fotografowanej dyscypliny sportu, jak i własnego aparatu. Najlepsze zdjęcia powstają dzięki wyczuciu chwili, refleksowi i byciu we właściwym miejscu, we właściwym czasie. W swoim najlepszym wydaniu zdjęcia akcji oddają emocje, dramatyzm i niepowtarzalność momentu, w którym naciśnięto spust migawki i zamrożono ruch. „Aby móc zrobić dobre zdjęcie, trzeba wiedzieć, gdzie stanąć” – powiedział kiedyś Ansel Adams. Wprawdzie mówił to w odniesieniu do fotografowania krajobrazu, ale największym kapitałem fotografa sportów akcji jest dogłębna znajomość danej dyscypliny i umiejętność znalezienia się we właściwym miejscu, tam gdzie rozgrywa się akcja.
Świetnie zdaje sobie z tego sprawę Damiano Levati, fotograf sportowy pochodzący z Włoch. Dla niego ten gatunek fotografii związany jest nieodłącznie z niewygodną pozycją wykonywania zdjęcia, brakiem możliwości jego powtórzenia i nieprzewidywalnością zdarzeń. Praca dla klientów dbających o dynamiczny wizerunek swoich marek, takich jak Red Bull czy The North Face, wymaga – jak podkreśla Levati – doskonałej znajomości tematu. „Swoje życie spędziłem w górach. Zdobyte tam doświadczenie pozwala mi wykonywać ujęcia, które wyglądają jednocześnie dobrze i autentycznie. Te dwa składniki fotografii sportów akcji są niezbędne do tworzenia zdjęć, które będą w stanie dostarczyć zaplanowany przekaz klienta głównej grupie odbiorców i nie będą przez nich odebrane jako sztuczne”.
Oprócz samego zamiłowania i znajomości tematu, trzeba też znać zasady fotografowania określonych dyscyplin sportu. Na przykład, na meczach tenisa i na krytych pływalniach kibicom nie wolno używać na trybunach lampy błyskowej, gdyż błysk mógłby rozproszyć zawodników. Nieprzestrzeganie tych przepisów nie tylko może wpędzić Cię w doraźne kłopoty, ale może skończyć się zakazem wstępu na kolejne zawody.
Wiele osób rezygnuje z uwieczniania akcji, uważając, że nie ma na tyle dobrego sprzętu, by móc zrobić dobre zdjęcia. Jamey Price jest zawodowym fotografem. Pracował dla wielu znanych marek, w tym Audi, Mitsubishi i Lamborghini. Obsługiwał różnorodne wydarzenia sportowe – od wyścigów konnych po Formułę 1. Jego zdaniem dobry fotograf może wykonać wspaniałe zdjęcia dowolnym aparatem i obiektywem. Ci, którzy potrafią się dostosować do każdej sytuacji, odnoszą sukcesy i robią wielką karierę”.
Aby nie nadwyrężyć budżetu, najlepiej rozpocząć od teleobiektywu, np. 70–200 mm. Pozwoli on przybliżyć obraz miejsca rozgrywania się akcji, a z drugiej strony umożliwi rejestrowanie także szerszych kadrów. Gdy zawody odbywają się w hali lub w nocy, dobrze mieć obiektyw o jasności f/2.8, żeby móc w pełni wykorzystać dostępne światło. Jeśli nie chcesz wydawać tysięcy złotych na zakup sprzętu, spróbuj go wypożyczyć. Z pewnością powinieneś jednak zaopatrzyć się w szybkie karty pamięci, by aparat nie zmniejszał częstotliwości, z jaką rejestruje ujęcia podczas wykonywania dużej liczby zdjęć w serii. Price podkreśla, że można mieć nawet najlepszy sprzęt na świecie, a i tak nadal robić słabe ujęcia. „To jest to, co uwielbiam w fotografii” – powiedział. „Każdy ma takie same szanse. Albo masz oko, albo go nie masz”.
Aby Twoje zdjęcia się wyróżniały, powinieneś mieć doskonale opanowaną technikę. Istnieje wiele możliwości artystycznego ukazywania wydarzeń poprzez zastosowanie długich czasów ekspozycji, jednak pracując dla wydawców gazet i magazynów, będziesz zazwyczaj zmuszony zamrażać ruch. Niezwykle ważne jest używanie krótkich czasów otwarcia migawki w celu „zatrzymania”, co ma też tę zaletę, że zmniejsza ryzyko zarejestrowania poruszonego zdjęcia. Korzystanie z autofokusa może być pomocą lub utrudnieniem, w zależności od sytuacji. Jeśli opierasz się na automatycznej regulacji ostrości, wyłącz wszystkie funkcje stabilizacji obrazu w obiektywie, gdyż mogą one spowalniać jego ogniskowanie. Niemniej jednak autofokus nie zawsze nadąża za akcją. W takich sytuacjach lepiej ręcznie ustawić ostrość na ten obszar, w którym coś może się wydarzyć.
Obraz ostry jak brzytwa to nie wszystko. Musisz również mieć wyczucie właściwego momentu, a to wymaga znajomości fotografowanego tematu. Przewiduj wydarzenia, naucz się wyobrażać sobie, co może się stać i naciskaj spust migawki, gdy tylko akcja zaczyna się rozwijać. Zazwyczaj chce się natychmiast sprawdzić, czy ujęcie jest dobre, warto jednak się powstrzymać i nadal śledzić akcję, by nie utracić czegoś jeszcze bardziej interesującego. Wymaga to pewnej wprawy, ale zawsze staraj się robić zdjęcia, mając otwartych dwoje oczu. Zamknięcie jednego oka zmniejsza Twoją zdolność do określenia głębi i utrudnia śledzenie wydarzeń.
Gdy już opanujesz samą technikę fotografowania, pomyśl o historii, którą chcesz opowiedzieć swoimi zdjęciami. Jeszcze przed wyzwoleniem migawki warto się zastanowić, czy wybrana przez Ciebie perspektywa będzie dobrze ukazywała temat oglądającym. „Mam tylko jedną wskazówkę dla każdego, kto chce pracować jako fotograf sportowy” – mówi Levati. „Fotografia jest medium, jest sposobem dostarczania wiadomości. Skaczą na nartach? Ukazanie terenu wokół miejsca rozgrywania zawodów i włączenie w obręb kadru lądującego skoczka pomoże zrozumieć widzowi, dlaczego wydarzenie to jest tak wyjątkowe”.
Zdjęcia akcji pozwalają uchwycić niepowtarzalne chwile, ale wymagają wcześniejszego planowania. Jeżeli to możliwe, spróbuj zawczasu odwiedzić miejsce, w którym masz fotografować, abyś mógł się odpowiednio przygotować. Sprawdź, gdzie są najlepsze punkty obserwacyjne i oceń, jak daleko będziesz się znajdował od centrum wydarzeń. Levati fotografował już wszystko – od wspinaczy zwisających z klifów po nabuzowanych adrenaliną narciarzy na szczytach gór. Wie z doświadczenia, że źle zaplanowana sesja sportów akcji może być ryzykowna.
„Nadrzędna kwestia to niebezpieczeństwa związane z samymi rodzajami aktywności, które fotografuję” – mówi, pytany o najtrudniejsze aspekty swojej pracy. „Im bliżej jesteś akcji, tym lepsze są zdjęcia, ale w rzeczywistości jest to problem dotyczący wszystkich osób zaangażowanych w projekt, niezależnie od tego, czym się zajmują. Gdy dotrę już z aparatem w góry, najtrudniejsza część mojej pracy jest skończona”.
Generalną zasadą jest to, że na każde dziesięć metrów odległości od fotografowanego obiektu potrzeba 100 mm długości ogniskowej obiektywu, by móc wypełnić tematem cały kadr rejestrowany pełnoklatkową lustrzanką. Jeżeli więc fotografujesz mecz piłkarski i znajdujesz się 30 metrów od akcji, to potrzebujesz obiektywu 300 mm. Musisz używać tak wielu technik, że łatwo zapomnieć o znaczeniu kompozycji obrazu. To, że obraz jest ostry, wcale nie oznacza jeszcze, że jest dobry.
Aby osiągnąć prawdziwie oszałamiające rezultaty, trzeba myśleć o odpowiednim skadrowaniu sceny. Jeśli zależy Ci na ujęciu szerokokątnym, Price proponuje trzymanie się reguły trójpodziału. „Poszukaj linii wiodących, które pomogą Ci skierować wzrok oglądających na fotografowany temat” – wyjaśnia. W przypadku szybko poruszających się obiektów, najlepszą decyzją jest zazwyczaj pozostawienie pustej przestrzeni po tej stronie, w którą temat się przemieszcza. Pozwoli to uzyskać bardziej zrównoważoną i milszą kompozycję. Zastanów się uważnie nad wyborem pierwszego planu, środka i tła obrazu.
Dla wielu osób marzeniem jest wykonywanie zdjęć podczas prestiżowych imprez, takich jak wyścigi Formuły 1. Jednak jednym z najlepszych sposobów, aby zwiększyć swoje szanse na zarejestrowanie udanych zdjęć, jest uczestniczenie w wielu wydarzeniach sportowych. Pokazy lotnicze, sporty samochodowe i wodne są idealną areną do ćwiczenia techniki i kompozycji. Pamiętaj, że z każdą dziedziną fotografii sportowej związane jest jakieś ryzyko. Chroń siebie, dbaj o swój sprzęt i bądź czujny. Najważniejsza rada jest następująca: do doskonałości wiodą cierpliwość, wytrwałość i praktyka.
W praktyce możliwe jest uzyskanie ostrego obrazu ruchomego tematu nawet przy długim czasie naświetlania. Trzeba tylko przesuwać aparat w taki sposób, aby obiekt pozostawał w tym samym miejscu kadru. Ta technika, znana jako panoramowanie, sprawdza się najlepiej przy przedmiotach poruszających się ze stałą prędkością. Dobre panoramowane ujęcie odwraca normalną sytuację, z jaką mamy zazwyczaj do czynienia: temat jest ostry, a tło rozmyte. Znajdź najlepsze miejsce do panoramowania – podczas wykonywania zdjęcia temat powinien poruszać się w stałej odległości.