![„Matrix” i konie w galopie. Polecamy biograficzny komiks o Muybridge’u [RECENZJA]](/i/images/9/1/9/d2FjPTMxN3gxLjUwMA==_src_235919-IMG_8199-3.png)
Newsletter
Newsletter
Fundacja Archeologia Fotografii, Żydowski Instytut Historyczny i Społeczne Centrum Fotografii zapraszają na wystawę zdjęć “Powtórzenia. Fotografie i archiwum Julii Pirotte”. To przypomnienie postaci i twórczości Julii Pirotte (1908‒2000), żydowskiej fotografki, dziennikarki, komunistki i działaczki społecznej, autorki zdjęć z powstania w Marsylii (1944) i (w dużym stopniu niezachowanej) dokumentacji fotograficznej z pogromu kieleckiego (1946). Kuratorkami wystawy są Anna Hornik i Marta Przybyło.
Jakie zdjęcia zobaczymy na wystawie?
Julia Pirotte, Kobieta z dziećmi, Marsylia, 1941-1943 © Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma
W galerii FAF przedstawiony zostanie wybór odbitek z okupowanej Francji, z najobszerniejszego podzbioru z kolekcji Pirotte. To dzięki zainteresowaniu tą częścią dorobku fotografki, po ponad 35 latach od samych wydarzeń Pirotte zaczęła jeździć po świecie, i zaprezentowała kolejne wystawy, m.in. w ramach Rencontres Internationales de la Photographie w Arles (1980), w Fotografiska Museet w Sztokholmie (1981) czy International Center of Photography w Nowym Jorku (1984); przedrukowane pod jej nazwiskiem w stu kilkudziesięciu artykułach i książkach, a anonimowo w wielu kolejnych, trafiły do kolekcji Musée de la Photographie w Charleroi oraz licznych zbiorów na świecie. Fotografie te były częścią jej pierwszych pokazów w Polsce, m.in. w 1982 roku w warszawskiej galerii Kordegarda i w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.
fot. Julia Pirotte, Grupa żydowskich partyzantów, okolice Gardanne, 1944 © Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma
Wśród 40 zdjęć znajdziemy m.in. fotografie uliczne, zdjęcia dzieci na marsylskich podwórkach, fotografie z obozu Bompard, zdjęcia wykonane podczas walk w Marsylii, sceny uliczne po zakończeniu wojny. Wybór poszerzony został o niewielki zbiór archiwaliów i przedruków w prasie, przybliżających recepcje prac z tego okresu, oraz film biograficzny.
Julia Pirotte, w kontekście swoich zdjęć, używała w latach 80. popularnego współcześnie określenia “fotografia zaangażowana”. Archiwum autorki w kolekcji ŻIH ma szczególny charakter, wynikający z postawy Pirotte i jej osobistej historii. Liczne ujęcia powracają z przesunięciami w kadrze, nachyleniu czy nasyceniu czerni; brak tu jednak jednoznacznych rozstrzygnięć formalnych, brak często spotykanej w archiwach kontroli autora nad tym, co jest „dobrym”, ostatecznym, usankcjonowanym kadrem. Powtórzeniom ujęć towarzyszy konsekwencja i uporczywość powracających opisów, w tym tych najbardziej przejmujących, jak choćby na fotografiach portretowych siostry Mindli (Marii) Diament, również członkini francuskiego ruchu oporu, zgilotynowanej przez nazistów w sierpniu 1944 roku. Każde zdjęcie ma zaświadczać o jej historii i na wypadek rozproszenia stanowić samodzielny dowód. To powtórzenie rządzi też zbiorem dokumentów fotografki ‒ kolejnych biografii poszerzanych czy ucinanych, relacji o jej życiu w okupowanej Francji czy z pogromu kieleckiego, powracających w licznych gazetach, podliczanych na jednym z dokumentów przez autorkę.
_968856305.jpg)
_1094526942.jpg)
fot. Julia Pirotte, Przed sklepem mięsnym, Marsylia, 1942-1943 © Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma
Kiedy i gdzie
Wernisaż wystawy odbędzie się 24 września w godzinach 16:00 - 21:00 w Społecznym Centrum Fotografii przy ul. Chłodnej 20 w Warszawie. 29 września 2020 o godzinie 18:00 będzie można wziąć udział w oprowadzaniu kuratorskim. Będzie ono tłumaczone na język migowy.
W związku z sytuacją epidemiologiczną, liczba osób, które będą mogły oglądać wystawę jednocześnie, będzie ograniczona, co może wydłużyć czas oczekiwania na wejście do galerii.
Więcej informacji znajdziecie pod adresem faf.org.pl oraz na stronie facebookowej wydarzenia.
Sylwetka autora
Julia Pirotte, Julia Pirottte z siostrą Mindlą (Marią) Diament, Francja, 1940-1942 © Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma
Julia Pirotte (właśc. Gina Diament) - urodzona w Końskowoli (okolice Puław) w ubogiej rodzinie żydowskiej. Od młodości zaangażowana w działalność komunistyczną, zostaje aresztowana i spędza 4 lata w więzieniu. W 1934 roku wyjeżdża z Polski. Trafia do Brukseli, gdzie zatrzymuje się w organizacji Secour Rouge. Rok później wychodzi za mąż za Jeana Pirotte'a, działacza robotniczego. W latach 1938‒1940 uczy się dziennikarstwa i fotografii w Brukseli. Publikuje fotoreportaże w gazecie belgijskich komunistów „Drapeau Rouge”. Fotografuje m.in. życie polskich górników w Charleroi. W 1939 roku robi reportaż w krajach bałtyckich. W 1940 roku, po wkroczeniu nazistów do Belgii, ucieka do Marsylii (traci wcześniej kontakt ze zmobilizowanym mężem). Pracuje w fabryce samolotów oraz jako fotografka plażowa. Jest też fotoreporterką w gazecie „Dimanche illustré”. Fotografuje m.in. dzieci w obozie Bompard w Marsylii; interesuje ją tematyka biedy, fotografuje głównie na ulicy. Związana z francuskim ruchem oporu, pełniła funkcję łączniczki, fałszowała dokumenty. Brała udział w powstaniu w Marsylii (m.in. atak na prefekturę rozpoczynający powstanie), była poszukiwana przez gestapo. W czasie wojny straciła całą najbliższą rodzinę. Powróciła do Polski w 1946 roku.
Współzałożycielka i kierowniczka Wojskowej Agencji Fotograficznej (1946‒1948). Współpracowała jako fotografka oraz publicystka z takimi tytułami jak „Chłopska droga” czy „Żołnierz Polski”. W 1946 roku wykonała bezcenną dokumentację pogromu kieleckiego (w dużym stopniu niezachowaną). W 1948 roku sfotografowała przebieg Kongresu Intelektualistów we Wrocławiu. Głównym jej zainteresowaniem po wojnie pozostała jednak nadal tematyka społeczna. Od początku lat 80. jej prace, głównie z okupowanej Francji, były prezentowane w licznych instytucjach muzealnych w Polsce i na świecie (Arles, Nowy Jork, Charleroi, Londyn, Sztokholm). Największa część spuścizny fotografki znajduje się w zbiorach Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie i w Musée de la Photographie w Charleroi.
