Wydarzenia
„Wewnętrze” - Marta Zgierska i refleksje na temat domu w Galerii Centrala
Carlos Saura - hiszpański reżyser filmowy, scenarzysta, pisarz, producent filmowy i fotograf. Zdobywca wielu nagród filmowych, w tym Nagrody Specjalnej Jury (1974) i Grand Prix (1977) w Cannes oraz statuetki Złotego Niedźwiedzia na Festiwalu Filmowym w Berlinie (1981). Laureat Nagrody Specjalnej za reżyserię filmową oraz wyjątkową wrażliwość wizualną na Festiwalu Filmowym Camerimage (1998), a także Europejskiej Nagrody Filmowej za dorobek filmowy (2004).
Fotografią Carlos Saura zainteresował się już we wczesnej młodości. W wieku 15 lat zaczął robić pierwsze swoje poważne zdjęcia, a gdy skończył 18 lat rozpoczął pracę jako zawodowy fotograf. W listopadzie 1951 roku jego prace zostały pokazane na indywidualnej wystawie w Królewskim Towarzystwie Fotograficznym w Madrycie. Niedługo potem Saura porzucił studia inżynieryjne i przez kilka następnych lat intensywnie zajmował się fotografowaniem.
... robię zdjęcia po to, żeby zacząć wszystko zapamiętywać. Ale ponieważ zapamiętać własne życie znaczyłoby żyć dwa razy - rzecz niemożliwa i z pewnością nudna i bezcelowa - zadowalam się wyborem tego, [...] co najbardziej przykuwa moją uwagę [...]: ludzie, domy, miasta, krajobrazy...
W 1952 roku wstępuje do Instituto de Investigaciones y Experiencias Cinematográficas w Madrycie, gdzie zaczyna tworzyć pierwsze filmowe dokumenty. Fotograf staje się reżyserem, zatrzymany na fotografii obraz ożywa dzięki filmowej taśmie.
...kiedy przygotowywałem "Los golfos" - mój pierwszy film długometrażowy, w 1959 roku, dostałem propozycję współpracy z czasopismem fotograficznym Paris-Match. Za późno: tamtej nocy nie zmrużyłem oka; to było moje marzenie jako fotografa, ale wygrało kino i nigdy tego nie żałowałem.
Fotografia u Saury schodzi na drugi plan, ale wciąż, obok filmu i tańca, pozostaje wielką pasją reżysera.
Na wystawie w Królikarni zaprezentowanych zostanie 99 czarno-białych zdjęć Carlosa Saury pochodzących z trzech ważnych cykli fotograficznych: "Espana anos 50", "El Rastro" i "Flamenco", a także portrety m.in. Luisa Bunuela, Paco de Lucii, Antonia Saury - brata reżysera, rodziny i przyjaciół oraz autoportrety. Fotografie powstawały na przestrzeni ponad 40 lat, od lat 50. do 90. Fotografie w Polsce prezentowane będą po raz pierwszy.
Zdjęcia z cyklu Espana anos 50 (Hiszpania lat 50.) są - jak mówi sam autor - jego "świadectwem pewnej epoki w historii Hiszpanii, która dziś wydaje się zagubiona w otchłani wieków". Powodem ich powstania był młodzieńczy projekt artysty stworzenia fotograficznego albumu o wioskach i ludziach ówczesnej Hiszpanii. Prowincjonalnej i ubogiej, niszczonej słońcem, naznaczonej wciąż dostrzegalnymi śladami wojny domowej. "Projekt nigdy nie został zrealizowany, a winne temu było kino" - tłumaczy Saura.
El Rastro - to nazwa słynnego madryckiego targu staroci i jednocześnie tytuł poświęconej mu książki Ramóna Gómeza de la Serny wydanej w 1914 roku. Prawie pół wieku później, w 1961 roku, Carlos Saura dostaje zlecenie na zilustrowanie utworu zdjęciami.
"W przeciągu kilku niedziel, moją Leicą starałem się sfotografować wszystko to, co przykuwało moją uwagę".
Interesuje go wiele. "Starzyzna, używane ubrania, płyty o siedemdziesięciu ośmiu obrotach na minutę, czasopisma, które pewnego dnia sprawiły, że marzyliśmy o innych istotach i innych światach, cyrkle, kompasy, mikroskopy, aparaty fotograficzne [...]".
Cykl "Flamenco" skupia fotografie powstające na planie muzycznych filmów Saury: "Krwawe gody" (1981), "Carmen" (1983), "Sevillanas" (1992) i "Flamenco" (1995) oraz portrety najwybitniejszych, legendarnych już artystów biorących w nich udział: śpiewaków i tancerzy. Wśród nich Antonio Gades, "uwodziciel o błyskotliwej inteligencji", "pełna gracji, elegancka i wyrafinowana" Cristina Hoyos, piękna i wrażliwa Laura del Sol, cudowna Lola Flores, "rodowita Cyganka, Manuela Carrasco - "trzęsienie ziemi", wyjątkowy Joaquin Cortes, Paco de Lucia - "jeszcze jeden uwodziciel", wreszcie Farruco, którego "jedno stuknięcie obcasów jest warte więcej niż cały występ jakiegokolwiek innego tancerza".
"Zbliżałem się do flamenco na palcach, zawsze z szacunkiem należnym muzyce, którą czuję głęboko w moim wnętrzu, a która zarazem wymyka mi się z rąk [...]"
Początki zainteresowania Saury flamenco zbiegają się z podjęciem przez niego w 1950 roku pracy w charakterze fotografa festiwali muzyki i tańca w Granadzie i Santander. Przyszły reżyser, zafascynowany flamenco przez moment sam chce zostać tancerzem. W latach późniejszych jego pasja znajduje wyraz w muzycznych filmach poświęconych flamenco. - tekst towarzyszący wystawie
Wszystkie cytaty autorstwa Carlosa Saury (w tłumaczeniu Patrycji Nowickiej), pochodzą ze wstępów do albumów: Carlos Saura Fotógrafo, Galaxia Gutenberg, Círculo de Lectores, Círculo del Arte, Barcelona 2000; Ramón Gómez de la Serna, El Rastro, Galaxia Gutenberg, Círculo de Lectores, Barcelona 2002; Carlos Saura. Flamenco, Galaxia Gutenberg, Círculo de Lectores, Barcelona 2004
Kurator wystawy: Magdalena Trubalska
Wystawa przygotowana we współpracy z Círculo del Arte w Barcelonie i Stowarzyszeniem Agencji Reklamowych w ramach Polskiego Festiwalu Reklamy KTR'08.
Wystawa Carlosa Saury
Termin: 20.04. - 18.05.2008
Królikarnia Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie
ul. Puławska 113a, Warszawa
tel. (022) 843 15 86
czynne: wtorek, środa, piątek, niedziela 10-16, czwartek, sobota 10-18