Wspomnienie Małej Galerii

Autor: Marta Sinior

25 Wrzesień 2007

Artykuł na: 6-9 minut

Zamknięcie "Małej Galerii" rok temu wywołało spore poruszenie w środowisku artystycznym. Zainicjowana przez Zbigniewa Dłubaka przez trzydzieści lat istnienia zaprezentowała twórczość prawie 300 artystów, polskich i zagranicznych. 28 września 2007 roku w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski zostanie otwarta wystawa przypominająca i podsumowująca działalność "Małej Galerii".

Mała Galeria istniała od roku 1977 do 20 stycznia 2006. Dzisiaj na jej miejscu działa Galeria Obok ZPAF prowadzona przez Związek Polskich Artystów Fotografików, ale nie stanowiąca kontynuacji poprzedniczki. Od samego początku Mała Galeria zaliczana była do najważniejszych galerii fotograficznych i miejsc artystycznych w Polsce. Galeria powstała jako kontynuacja idei "galerii autorskich", oprócz fotografii wystawiała także wideo i performance. W swoim dorobku może pochwalić się prezentacjami najważniejszych polskich twórców wywodzących się z różnych nurtów, począwszy od sztuki piktorialnej, po "fotografię czystą" -"fotogeniczną". Obecnie działająca Galeria Obok ZPAF w niczym nie przypomina "starej Małej Galerii". Wszystko w niej jest nowe: nazwa, kurator, ściany i prezentowani artyści. Czy obecna galeria również stanie się tak ważna na mapie polskich miejsc kultury jak "Mała Galeria"? Będzie wiadomo za trzydzieści lat.

fot. Natalia LL, Erotyzm trwogi, 2004

Poniżej historia Małej Galerii dostarczona przez organizatorów wystawy:

Nikon Z8 + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

15 699 zł

FUJIFILM GFX 100S + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

16 999 zł

Nikon Z6 III + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

10 399 zł

Sony A7 IV + 1300 zł Sony Cashback

9 995 zł

Canon EOS R6 Mark II + 500 zł Canon Cashback

9 999 zł

Mała Galeria ZPAF-CSW była jedną z najdłużej nieprzerwanie, niezależnie i nie komercyjnie działających galerii w Polsce. Jej program został ukształtowany pod koniec lat 70. Pierwsza wystawa została otwarta dnia 10.10. 1977 roku. Inicjatorem powstania Małej Galerii był wybitny artysta Zbigniew Dłubak oraz środowisko twórców skupionych wokół niego. Pierwszym kierownikiem Małej Galerii był w latach 1977-1981 Andrzej Jórczak. Od roku 1983 za program artystyczny galerii odpowiadał Marek Grygiel, pełniący jednocześnie funkcję kuratora fotografii w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie. W galerii pracowali jeszcze m.in. artyści-fotogarfowie Jacek Malicki (1987-1990), Krzysztof Wojciechowski (1990-2006).

Mała Galeria w latach 1977-1982 nosiła nazwę PSP-ZPAF, ponieważ jej współprowadzącą instytucją od początków były "Pracownie Sztuk Plastycznych". W latach 1982-1990 galeria była wyłącznie pod szyldem ZPAF. Od 1990 do 2006, była współprowadzona przez Centrum Sztuki Współczesnej. Zrealizowała 355 wystaw, z kilkoma wyjątkami były to wystawy premierowe. Poza tym w Małej Galerii odbyło się szereg spotkań, dyskusji, projekcji filmowych i video, wieczorów autorskich, happeningów i performances. W wystawach uczestniczyło blisko 300 twórców, w tym około 50 z zagranicy. 3/4 wszystkich wystawiających to członkowie ZPAF.

Dorobek Małej Galerii prezentowany był na licznych sympozjach w kraju i za granicą, m.in. podczas Gorzowskich Konfrontacji Fotograficznych (kilkakrotnie od 1979 roku), w Budapeszcie (również kilkakrotnie), podczas Miesiąca Fotografii w Bratysławie, na festiwalach FOTOFEIS w Szkocji, FOTOFEST w Houston, w Tuluzie we Francji, w Berlinie (kilkakrotnie). Mała Galeria zrealizowała również kilkanaście znaczących wystaw fotografii polskiej m.in. w Niemczech, na Węgrzech, w USA (Nowy Jork), we Francji (Toulon, Tuluza), na Litwie (Wilno, Szawle), na Słowacji (Bratysława, Poprad), w Wielkiej Brytanii (Brighton), w Finlandii i w Estonii. Mała Galeria do zdecydowanej większości zrealizowanych wystaw wydała katalogi, które stanowią obecnie cenne źródło informacji o rozwoju fotografii polskiej. Mała Galeria wydawała od 1992 roku magazyn fotograficzny FOTOTAPETA (obecnie wydawanie wersji drukowanej jest zawieszone) a od 1997 najdłużej nieprzerwanie działający w sieci w Polsce magazyn o fotografii.

fot. Andrzej Lachowicz "Cienie" 2005

Wystawa Czas zapamiętany - Mała Galeria 1977 - 2006 zostałą podzielona na dwie części: pierwsza zawiera prace 30 artystów, którzy z Małą Galerią współpracowali na przestrzeni ostatnich 30 lat, a druga prezentuje prace i zapisy dokumentalne z działalności galerii. Prace z pierwszej części wystawy zostały zrealizowane w ostatnich latach, niektóre z nich miały być prezentowane w Małej Galerii.

W części archiwalnej zobaczyć można prace z dwóch archiwalnych wystaw kolekcji Małej Galerii m.in. wybitnych, nieżyjących już artystów Zbigniewa Dłubaka, Janusza Bąkowskiego, Antoniego Mikołajczyka, a także zapisy video sięgające II połowy lat 80. W części współczesnej wystawy zobaczyć będzie można prace takich artystów jak: Anna Beata Bohdziewicz, Malwina Bradé, Krzysztof Cichosz, Maurycy Gomulicki, Teresa Gierzyńska, Mariusz Hermanowicz, Waldemar Jama, Bogdan & Jacqueline Konopka, Paweł Kwiek, Andrzej Lachowicz, Natalia LL, Łódź Kaliska, Tomasz Konart, Wanda Michalak, Wiktor T.Nowotka, Marek Poźniak, Wojciech Prażmowski, Józef Robakowski, Andrzej Różycki, Zygmunt Rytka, Tomek Sikora, Basia Sokołowska, Jan Świdziński, Janusz Szczucki, Zbigniew Tomaszczuk, Jerzy Truszkowski, Krzysztof Wojciechowski, Stefan Wojnecki, Stanisław J.Woś, Joanna Zastróżna oraz Paweł Żak.

Kurator wystawy: Marek Grygiel

Czas zapamiętany. Mała Galeria 1977 - 2006