![„Matrix” i konie w galopie. Polecamy biograficzny komiks o Muybridge’u [RECENZJA]](/i/images/9/1/9/d2FjPTMxN3gxLjUwMA==_src_235919-IMG_8199-3.png)
Newsletter
Newsletter
Klasyczna migawka składa się z dwóch kurtyn, które otwierają się i zamykają, aby rozpocząć i zakończyć ekspozycję. W tradycyjnych aparatach czas otwarcia migawki określał, jak długo czuły film wystawiony będzie na działanie światła. W świecie fotograficznych matryc sytuacja jest zgoła odmienna, ponieważ w przypadku realizowanej na drodze elektronicznej ekspozycji fizyczny mechanizm migawki nie jest w ogóle konieczny.
Przykładem mogą być chociażby nasze smartfony, gdzie proces rejestracji obrazu odbywa się wyłącznie przy użyciu tzw. migawki elektronicznej. Jej użycie niesie ze sobą wiele korzyści, dlatego funkcję tę chętnie stosują producenci bezlusterkowców, których konstrukcja pozwala na dużo łatwiejszą implementacje takiego rozwiązania. Technologię tę, w aparatach z wymienną optyką, wraz z linią Lumix G spopularyzował Panasonic, prezentując nawet wyposażony wyłącznie w migawkę elektroniczną model GM1.
Dzięki zdecydowaniu się wyłącznie na migawkę elektroniczną, Panasonic GM1 do dzisiaj pozostaje najmniejszym aparatem w systemie Mikro Cztery Trzecie
Widząc korzyści tego rozwiązania, szybko zaczęli oferować je także inni producenci. Zanim jednak przejdziemy do tego, w jakich sytuacjach użycie migawki elektronicznej przyniesie nam korzyści, warto poświęcić chwilę na zrozumienie, jak w ogóle działa migawka elektroniczna.
Czym różni się migawka elektroniczna od mechanicznej?
W przypadku matryc typu CMOS, które współcześnie stanowią doskonałą większość fotograficznych sensorów, migawka elektroniczna działa na podobnej zasadzie jak klasyczna migawka szczelinowa, gdzie opuszczenie pierwszej kurtyny migawki odsłania film, lub matrycę, a druga kurtyna przysłania ją, kończąc proces naświetlania. Wyjątkiem jest jedynie fakt, że zamiast fizycznych kurtyn, odpowiadających za czas ekspozycji, wszystko odbywa się tu na poziomie matrycy.
Schemat działania klasycznej migawki mechanicznej szczelinowej
_1094526942.jpg)
_1475239688.jpg)
_1877607562.jpg)
Gdy korzystamy z migawki elektronicznej, informacje o świetle sczytywane są z kolejno uruchamianych, występujących po sobie linii pikseli na matrycy, które pozostają aktywne przez czas równy czasowi ekspozycji wybranemu w ustawieniach aparatu czasowi migawki. Zamiast pierwszej i drugiej kurtyny, czas naświetlania kontrolowany jest więc poprzez włączenie i wyłączenie rzędu pikseli.
Schemat działania migawki elektronicznej
Działanie tego typu migawki możemy przyrównać do skanera, którego ramie poruszą się pod powierzchnią kartki, którą w tym wypadku będzie obraz padający na sensor. Ta niewielka różnica niesie ze sobą konkretne implikacje, które w wielu sytuacjach pozwolą na znacznie większą swobodę fotografowania niż w przypadku użycia migawki mechanicznej.
Zalety użycia migawki elektronicznej
Superkrótkie czasy
Najbardziej oczywistą korzyścią wynikającą z użycia migawki elektronicznej, jest możliwość fotografowania ze znacznie krótszymi czasami ekspozycji, co wynika z faktu, że nie mamy do czynienia z opóźnieniami spowodowanymi pracą fizycznych elementów. Choć migawka mechaniczna nadal pozostaje najpowszechniejszą, ma jednak fizyczne ograniczenia. W amatorskich aparatach najkrótszy czas otwarcia migawki to zazwyczaj 1/4000 sekundy. W modelach zaawansowanych skrócimy go już do 1/8000 s, ale to nadal nic w porównaniu z możliwościami migawki elektronicznej, w przypadku możemy fotografować nawet z czasem 1/40 000 s!
Dlaczego możliwość skrócenia czasu ekspozycji jest tak ważna? Przede wszystkim pozwala zamrażać ruch szybko poruszających się obiektów i rejestrować zjawiska zachodzące w ułamku sekundy, które mogą być niedostrzegalne gołym okiem.
Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku fotografowania szybkiego ruchu z użyciem migawki elektronicznej, na zdjęciach mogą pojawić się zniekształcenia spowodowane tzw. efektem rolling shutter. Dzieje się tak, ponieważ pomimo tego, że podczas korzystania z migawki elektronicznej możemy fotografować z bardzo krótkimi czasami naświetlania, to czas potrzebny do sczytanie informacji z całej matrycy jest znacznie dłuższy. Prędkość w tym wypadku odnosi się więc do czasu z jakim światło rejestrowane jest każdą linię pikseli, natomiast rzeczywisty czas wykonania zdjęcia będzie wynosił tyle ile zajmie odczytanie informacji ze wszystkich linii umieszczonych na matrycy.
Przykład zniekształceń, jakie można napotkać fotografując wyjątkowo szybko poruszające się obiekty z użyciem migawki elektronicznej
Na szczęście zniekształcenia te zauważymy zwykle wyłącznie w przypadku panningu, lub wykonywania szybkich szwenków podczas filmowania. Obecnie nie ma na rynku aparatu, który byłby w stanie poradzić sobie z tym problemem w 100-procentach, ale jeśli komuś zależy na ograniczeniu zniekształceń do minimum, warto zainteresować się właśnie aparatami Panasonica - czas próbkowania sensora aparatów Lumix jest w niektórych wypadkach niemal 2-krotnie krótszy niż u konkurencji.
Mała głębia ostrości zawsze i wszędzie
Krótszy czas to zresztą nie tylko możliwość zamrożenia ruchu, ale także współpracy z szeroką otwartą przysłoną niezależnie od warunków oświetleniowych, co pozwoli na przykład na uzyskanie małej głębi ostrości podczas fotografowania w ostrym słońcu.
Dobrym przykładem będą tu portrety wykonywane w słoneczny dzień na plaży. Jeśli podobny efekt chcielibyśmy uzyskać za pomocą lustrzanek, musielibyśmy wyposażyć się w zestaw filtrów szarych.
Bezgłośna praca
Zasadniczą zaletą korzystania z migawki elektronicznej jest fakt, że jest ona zupełnie bezgłośna, co pozwala na bezproblemowe fotografowanie w sytuacjach, gdzie hałas jest niepożądany, lub gdy zwyczajnie nie chcemy zwracać na siebie uwagi. Okaże się to przydatne w dyskretnej fotografii ulicznej, przyrody, podczas różnego rodzaju konferencji czy fotografowania spektaklu w teatrze.
Brak wibracji
Z racji braku fizycznego mechanizmu, użycie migawki elektronicznej nie powoduje też żadnych wibracji, które potrafią wpłynąć negatywnie na ostrość zdjęcia. Migawka elektroniczna pozwoli nam więc nie tylko na “utrzymanie” dłuższych czasów podczas fotografowania z ręki, ale także uzyskać bardziej szczegółowe zdjęcia podczas pracy ze statywem, zwłaszcza w przypadku dłuższych obiektywów, gdzie nawet bardzo delikatne poruszenie wpłynie klarowność fotografii.
Gdy obserwujemy tradycyjną migawkę gołym okiem, jej zwolnienie przebiega tak szybko, że może wydawać się iż nie mamy do czynienia z żadnymi drganiami. Jednak już gdy oglądamy cały proces w zwolnionym tempie, widzimy z jak dużą mocą uderza ona o wnętrze aparatu.
Precyzja i wydajność
Użycie migawki elektronicznej poprawia również wydajność systemu AF w aparatach bezlusterkowych, gdyż światło nieprzerwanie dociera do punktów pomiaru umieszczonych na matrycy, a także wpływa na zmniejszenie zużycia baterii i przedłużenie żywotności aparatu, ponieważ podczas fotografowania nie są uruchamiane żadne fizyczne mechanizmy. W niektórych aparat migawka elektroniczna pozwala także na zwiększenie możliwości trybu seryjnego.
Stawiający na wydajność Lumix G80, przy wsparciu migawki elektronicznej umożliwia pracę z ultrakrótkimi czasami ekspozycji (do 1/16 000 s), bezgłośne fotografowane i uchwycenie szybko poruszających się obiektów w trybie seryjnym o maksymalnej prędkości 40 kl./s
Jak więc widzimy migawka elektroniczna to znacznie więcej niż tylko ciekawy gadżet. To użyteczne narzędzie, które niejednej osobie pozwoliło już zmienić charakter pracy. Bo choć fotografować cicho czy z użyciem szeroko otwartej przysłony w mocnym słońcu możemy także za pomocą lustrzanek (przy użyciu odpowiednich akcesoriów), to wygoda wykorzystania do tych celów migawki elektronicznej jest nieporównywalnie większa.
Więcej informacji o aparatach Panasonic znajdziecie pod adresem panasonic.pl.
Artykuł powstał we współpracy z firmą Panasonic
