Wystawa w Zachęcie o zagładzie Romów Europejskich

Poniżej publikujemy test towarzyszący wystawie:

Wystawa poświęcona jest przede wszystkim pamięci Romów i Sinti pomordowanych w okresie panowania dyktatury narodowosocjalistycznej w Europie. Ukazuje tragedię narodu przy równoczesnym eksponowaniu indywidualnego, subiektywnego wymiaru doznanych cierpień. Z naturalizmem przedstawia losy narodu skazanego na totalną eksterminację w imię "wyższych" narodowych, rasowych i ideologicznych racji poprzez pryzmat doświadczeń i emocji jednostkowych. Stara się wydobyć i zilustrować zło, ból i cierpienie, jakie było udziałem poszczególnych ludzi. Ekspozycja ta jest wyrazem hołdu żyjących Romów i czci oddanej ich przodkom. Ucieleśnia solidarność z losem tych, których nigdy nie znaliśmy, ludzi, którzy żyją w pamięci jednostkowej składającej się na wspólną pamięć.

Ta znakomicie udokumentowana wystawa (wchodzące w jej skład eksponaty - dokumenty, fotografie, dowody tożsamości - pochodzą od kilkudziesięciu instytucji a także osób prywatnych zaangażowanych w realizacje tego przedsięwzięcia) została podzielona tematycznie na cztery części według historycznej chronologii. Całość odzwierciedla radykalizację skierowanej przeciwko społecznościom Sintii i Romów "polityki rasowej": od pierwszych działań prześladowczych i izolujących do przemysłowej zagłady masowej w komorach gazowych Auschwitz.

Nikon Z8 + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

15 699 zł

FUJIFILM GFX 100S + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

16 999 zł

Nikon Z6 III + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

10 399 zł

Sony A7 IV + 1300 zł Sony Cashback

9 995 zł

Canon EOS R6 Mark II + 500 zł Canon Cashback

9 299 zł

fot. Państwowe Muzeum Auschwitz Birkenau

Pierwsza część opowiada o stadium początkowym zorganizowanych prześladowań Romów począwszy od dojścia narodowych socjalistów do władzy aż do pierwszych deportacji do obozów koncentracyjnych zlokalizowanych na terenie okupowanej przez III Rzeszę Polski. Druga część wystawy przypomina ludobójstwo dokonane na Romach w okupowanej przez nazistów Europie. Teksty umieszczone na planszach dotyczą wspólnych działań narodowych socjalistów w ramach polityki eksterminacji. Trzecia część poświęcona jest ludobójstwu, jakiego dokonano na Romach niemal z całej Europy w obozie koncentracyjnym Auschwitz- Birkenau. Czwarta część dokumentuje sytuację mniejszości romskiej po 1945 roku. Opisuje również sposoby dyskryminacji Romów w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.

Autorzy wystawy starali się odsłonić wymiar ludzkiego - nie wyłącznie romskiego - doświadczenia, polegającego na przypisywaniu cechom odrębności grupowej jej negatywnych skutków. Cierpienie nie ma uwarunkowań narodowych, jest zawsze udziałem danego człowieka, niezależnie od jego przynależności etnicznej, kulturowej, religijnej czy rasowej. Twarze osób na fotografiach, dokumentach wchodzących w skład wystawy przedstawiają gehennę niewinnych ludzi. Prześladowania, którym zostali poddani, były całkowicie niezawinione i niesprawiedliwe. Ten ludzki wymiar holocaustu przemawia do nas o wiele bardziej, niż koncentrowanie się na sytuacji i statusie grupy, nawet jeśli ona już w przeszłości poddawana była represjom i dyskryminacji. Do naszej wyobraźni skuteczniej przemawia tragedia poszczególnych ludzi, ich rodzin, przyjaciół, znajomych. Subiektywne odczuwanie nieszczęścia jednostkowego dotyka nas bardziej niż tragedia "masowa", która wydaje się nierealna, nierzeczywista, staje się wydarzeniem historycznym. Wydarzeniem, które znamy z podręczników, ale które nie wpływa na nasze emocje; wydarzeniem sprowadzonym do opisu liczbowego i merytorycznego; wydarzeniem "wypranym" z autentycznego bólu i cierpienia.
To, czy utożsamimy się z ofiarami nieludzkiego systemu, jakim był nazizm, zależeć będzie od naszej wrażliwości i zdolności do empatii. To te cechy zadecydują, czy wystawa okaże się "żywym" obrazem przeszłości, który obudzi nasze umysły i uczucia, czy jedynie kolejnym muzealnym wydarzeniem.

Wystawa "Zagłada Romów Europejskich i rasizm we współczesnej Europie" ma szanse wyznaczyć nowe oblicze ekspozycji muzealnej, które dotychczas kojarzone jest najczęściej z zimnymi, martwymi, pozbawionymi życia rekwizytami sprawiającymi wrażenie sztuczności i oderwanymi od rzeczywistości. Struktura ekspozycji przełamuje schemat, ukazując inną stronę historii - historię zwykłych, przeciętnych ludzi - skupia się na intymnej, osobistej warstwie przeżyć uczestników zbiorowej zagłady Romów. Zdjęcia, cytaty i dokumenty wchodzące w skład wystawy są opowiadaniami poszczególnych osób, które wyrażają swoje subiektywne przeżycia związane z dramatem holocaustu.

Ekspozycja była już prezentowana w Niemczech, Czechach, Słowacji oraz na Węgrzech. Stanowi rozwinięcie wystawy powstałej w 2001 roku, której stała ekspozycja mieści się w bloku XIII na terenie Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.

Kuratorzy wystawy: Joanna Talewicz-Kwiatkowska i Marek Sztok

Wystawa Zagłada Romów Europejskich i rasizm we współczesnej Europie prezentowana będzie od 31 października 2006 roku w salach w Narodowej Galerii Sztuki "Zachęta" (Pl. Małachowskiego 3) w Warszawie.

Organizatorzy: Stowarzyszenie Romów w Polsce, Dokumentations-und Kulturzentrum Deutscher Sinti und Roma.