Być jak Adam Karaś - rusza pierwsza retrospektywa ekscentrycznego twórcy z Krakowa

Autor: Redakcja Fotopolis.pl

4 Kwiecień 2024

Artykuł na: 6-9 minut

Jego atelier fotograficzne było jednocześnie mieszkaniem, lampy studyjne miały swoje imiona, a kolejne aparaty podlegały modyfikacjom i ulepszeniom. Adam Karaś (1896–1986) wokół fotografii zbudował swoje życie. Pierwsza retrospektywna wystawa jego twórczości to zaproszenie do świata ekscentrycznego twórcy, pasjonata fotografii, konstruktora i wynalazcy.

Wystawa „Być jak Adam Karaś” prezentuje zaskakujące uniwersum stworzone przez tytułowego bohatera: krakowskiego fotografa, który swoje studio prowadził przez ponad pół wieku, portretując kolejne pokolenia mieszkańców miasta. Przygoda Adama Karasia z fotografią wcale nie kończyła się na fotografii portretowej - tworzył fotoratury (fotomontaże z wykorzystaniem fotografii), eksperymentował, dokumentował życie miasta, razem z bratem założył też studio filmowe Bracia Karaś Film. Spuścizna tego niezwykłego człowieka znalazła się po jego śmierci w zbiorach Muzeum Fotografii w Krakowie.

Wystawa w MuFo to wyjątkowa okazja, by poznać świat jednego z najbardziej oryginalnych polskich fotografów

Po wieloletniej pracy z tym archiwum kuratorki, Monika Kozień i Marta Miskowiec przygotowały wystawę, która wychodząc od twórczości Karasia jest jednocześnie opowieścią o sile niekonwencjonalnego umysłu. „Niepostrzeżenie badania historyczne stały się dla nas impulsem do szerszej refleksji nad siłą i znaczeniem energii, która kieruje twórczymi postawami” – mówią.

W świecie Adama Karasia między życiem a fotografią nie było wyraźnych granic – właśnie dlatego pierwsza retrospektywna wystawa tego wyjątkowego fotografa to zaproszenie do jego osobistego, fotograficznego świata.

Nikon Z8 + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

15 699 zł

FUJIFILM GFX 100S + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

16 999 zł

Nikon Z6 III + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

10 399 zł

Sony A7 IV + 1300 zł Sony Cashback

9 995 zł

Canon EOS R6 Mark II + 500 zł Canon Cashback

9 299 zł

„Być jak Adam Karaś” stwarza okazję, by zobaczyć zdjęcia, fotoratury, foto-teksty i elementy identyfikacji wizualnej zakładu, ale także sprzęt: lampy studyjne z własnymi imionami, rekwizyty, pudełka na negatywy, pulpit retuszerski czy aparaty. Tworzone i ulepszane własnoręcznie elementy wyposażenia studia są dowodami niespotykanej twórczej potrzeby fotografa z ulicy Szewskiej. Pośród charakterystycznych, wykorzystujących światłocienie portretów, fotoratur, wynalazków i napisów prezentujących szczególną teorię fotografii wyznawaną przez Adama Karasia, na wystawie będzie można poczuć się przez chwilę jak w jego studio przy Czarnowiejskiej czy Szewskiej.

Kuratorki: Monika Kozień, Marta Miskowiec

Kiedy i gdzie?

Wernisaż wystawy „Być jak Adam Karaś” odbędzie się w piątek, 12 kwietnia 2024 roku, o godz. 18.00 w MuFo Rakowicka, przy ul. Rakowickiej 22A w Krakowie. Ekspozycję będzie można oglądać do 29 września.

W weekend otwarcia Muzeum Fotografii w Krakowie zaprasza na bogaty program wydarzeń towarzyszących. Oprowadzania kuratorskie odbędą się w sobotę, 13 kwietnia w godz. 12.00 i 16.00, oprowadzania z przewodnikiem (także tematyczne!) – w niedzielę, 14 kwietnia o godz. 15.00 i 17.00. Rodziny z dziećmi zapraszane są w sobotę, 13 kwietnia o godz. 15.00 na specjalne oprowadzanie dla najmłodszych, w trakcie którego wszelkie pytania są mile widziane!

W sobotę, 13 kwietnia o godz. 14.00 dramaturżka Martyna Lechmann poprowadzi warsztaty pisania kreatywnego inspirowane wystawą Adama Karasia – to świetna okazja, by rozbudzić wyobraźnię! Niedzielny poranek (14 kwietnia o godz. 12.00) rozpocznie zaś Espresso w MuFo, czyli koncert Sinfonietty Cracovii. W repertuarze m.in. Bartók i Ravel, a przewodnimi instrumentami będą fortepian i kontrabas.

Więcej informacji o wystawie na stronie mufo.krakow.pl.

Adam Karaś - sylwetka autora

Urodzony w Krakowie fotograf, fotoreporter, filmowiec. Pochodził z ubogiej rodziny robotniczej wywodzącej się z podkrakowskiej wsi Gaj. Skończył czteroklasową szkołę wydziałową, potem rozpoczął praktykę fotograficzną w zakładach Antoniego Czajki i Józefa Kuczyńskiego. 12 lutego 1918 zdał egzamin czeladniczy. W początkowym okresie kariery zawodowej (ok. 1918–1925) wykonywał zdjęcia reporterskie dla „Nowości Ilustrowanych”. Od 1925 wraz z bratem Wiktorem prowadził przy ul. Czarnowiejskiej 5 (w 1932 zakład został przeniesiony na ul. Szewską 12) w Krakowie zakład fotograficzny pod nazwą „Bracia Karaś”. Od 1939 do śmierci prowadził go wraz z żoną pod nazwą „Adam Karaś”. Wykonywał fotografię portretową, do lat 50. XX w. egzemplarze ręcznie kolorowano; symboliczno-alegoryczne fotomontaże nazywał „fotoraturami”, m.in. „Głód” (1916), „Cisza przed burzą” (1939), „Rozbicie atomu” (1947).

Metodą fotograficzną wykonywał hasła reklamowe oraz sentencje własnego pomysłu na tematy filozoficzne i fotograficzne, np. „Wszystko przeminie, zostanie tylko fotografia”. Jego zakład posiadał oryginalny wystrój i atmosferę, część wyposażenia zakładu była wykonana własnoręcznie przez Adama Karasia. Przed wejściem znajdowały się gabloty reklamowe, gdzie prezentował swoje dokonania.

W latach 1927–1933 prowadził z bratem efemeryczną wytwórnię filmową „Bracia Karaś Film”. Zrealizowali filmy dokumentalne: „Przygody Biszkopta” o drużynie harcerskiej, reportaż z odsłonięcia pomnika w Makowie Podhalańskim, „Szlakiem I Kadrowej” (filmy są zaginione). Współpracowali jako operatorzy przy filmach Gustawa Puchalskiego „Zbrodniarz” i „Obłąkany” / „Ekspresje mimiczne" (1933). Zagrał fotografa w filmach „Na wylot” Grzegorza Królikiewicza (1972) i „Przewodnik” Tomasza Zygadło (1984).