"Koniec i początek. Solidarność 1980-1990" w GGF

Autor: Marta Sinior

29 Sierpień 2005

Artykuł na: 6-9 minut

Od 28 sierpnia 2005 roku w Gdańskiej Galerii Fotografii można oglądać wystawę ilustrującą wydarzenia i działania artystyczne w okresie pierwszego dziesięciolecia działania Solidarności. Ekspozycja została wzbogacona o dokumenty i druki z tamtego okresu.

Poniżej zamieszczamy tekst autora większości fotografii prezentowanych na wystawie, równocześnie kuratora wystawy - Stefana Figlarowicza:

Nikon Z8 + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

15 699 zł

FUJIFILM GFX 100S + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

16 999 zł

Nikon Z6 III + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

10 399 zł

Sony A7 IV + 1300 zł Sony Cashback

9 995 zł

Canon EOS R6 Mark II + 500 zł Canon Cashback

9 299 zł

Nie jest to zwykła wystawa rocznicowa, jej celem jest przypomnienie roli artystów w procesie zrywania z totalitaryzmem a jednocześnie zachęcenie wszystkich środowisk twórczych i naukowych do podjęcia badań tego zjawiska.
Ekspozycja w większości pokazuje wydarzenia, których sam byłem świadkiem a czasem i twórcą toteż dużo materiałów pochodzi z mojego archiwum. [Wystawę uzupełniają fotografie i dokumenty z archiwów Sławomira Fiebiga, Stanisława Składanowskiego, Niny Smolarz i Anieli Śliwki, oprócz wymienionych, służyli mi także radą m.in. - Wojsław Brydak, prof. Jan Ciechowicz, Jerzy Puciata, Andrzej Waśkiewicz i Tadeusz Woźniak.] Na tej tylko podstawie mogę podziwiać zaangażowanie artystów w sprawę, której służyli. Wiem, że mimo podejmowanych wycinkowych badań wiele inicjatyw czeka jeszcze na ujawnienie i udokumentowanie. Galeria, którą kieruję, może być punktem kontaktowym dla tych, który ten temat zainteresuje.]

Przegląd Piosenki Prawdziwej "Zakazane Piosenki", Gdańsk, Hala Olivia 21-21 sierpnia 1981, fot. Stanisław Składanowski

{ITL|Tytuł wystawy: "Koniec i początek" jest tytułem wiersza Wisławy Szymborskiej. Za zgodą autorki nazwaliśmy tak wystawę eksponowaną w 1997 roku w Dziale Sztuki Współczesnej MNG, przygotowaną przez Stefana Figlarowicza i Anielę Śliwkę. Mottem wystawy był wiersz noblistki, zaś jej treścią życie w powojennym Gdańsku odtworzone na podstawie zdjęć i wspomnień zgromadzonych w Gdańskiej Galerii Fotografii. Od 2001 roku jesienią eksponujemy w Galerii wystawy pod tym samym tytułem jako kolejne apendyksy, przedstawiające nowe zbiory i depozyty o tematyce gdańskiej.

Obecny, piąty już apendyks, otwieramy w roku 25-lecia Solidarności. Treścią wystawy jest pierwsze 10-lecie "S". Ekspozycja składa się z dwóch działów: Polskiej części wystawy "Lawina" /tytuł od wiersza Czesława Miłosza/, przygotowanej przez S.Figlarowicza i A.Śliwkę na 10-lecie "S", eksponowanej w sali BHP Stoczni Gdańskiej. Druga część to zebrane obecnie fotografie i druki dotyczące działań artystycznych niezależnych lub niepokornych, organizowanych przede wszystkim na Wybrzeżu. Znajdziemy tu koncerty, spektakle, wystawy, spotkania z artystami, ważne realizacje, pomniki itp. Ten apendyks pokazuje aktywność artystów i środowisk twórczych w okresie pierwszej Solidarności a także zainteresowanie społeczne ich działalnością. Zobaczymy tu przede wszystkim dokumentację dwóch ważnych wystaw przygotowanych w kościele Św.Mikołaja - pierwszą w 1984 roku "Artyści stoczniowcom" i drugą "Piąta rocznica Solidarności - Czy pamiętasz?"

Wystawa w IV rocznicę Solidarności pt. "Artyści stoczniowcom", projekt ekspozycji Janusz Bogucki i Nina Smolarz, kościół św. Mikołaja w Gdańsku VIII 1984. Rzeźby Marii Kuczyńskiej, w tle fragment pracy Jerzego Puciaty "Krzyż", fot. Tomasz Konart

Udział artystów w powszechnym ruchu solidarnościowym dowodzi, że jego idee naprawdę skupiały nas wszystkich ponad różnymi społecznymi podziałami. Sztuka zaangażowana tamtego okresu powstawała nie z nakazu czy przymusu, ale z wolnej woli twórców, którzy otwarcie manifestowali swoje poglądy i wyrażali swój czas. Taka postawa budziła społeczne uznanie i ułatwiała porozumienie między artystami i publicznością. Ożywione nieoficjalne życie kulturalne oparte na tym porozumieniu było istotnym czynnikiem sprawczym atmosfery lat osiemdziesiątych.

Wspominając tamte wydarzenia kulturalne wypełniamy lukę w pamięci społecznej a także odczuwaną przez środowiska twórcze nieobecność tych wydarzeń na większości aktualnych wystaw rocznicowych. Wystawa nasza pokazuje tylko część działań artystycznych, jej ideą jest zachęcenie osób i instytucji do zgromadzenia pełniejszej dokumentacji tego zjawiska a także podjęcia badań.

Wystawa "Piąta rocznica Solidarności - Czy pamiętasz?", projekt Janusz Bogucki i Nina Smolarz, kościół św. Mikołaja w Gdańsku, VIII 1985. ?Droga świateł?, projekt Nina Smolarz, realizacja Jacek Marczewski, fot. Jacek Marczewski

Poza pracami autorstwa Stefana Figlarowicz na wystawie prezentowane są fotografie: Tadeusza Chmielowca, Sławomira Fiebiga, Wojciecha Głaczyńskiego, Tomasza Konarta, Magdy Kruk, Jacka Marczewskiego, Włodzimierza Martina, Bogusława Nieznalskiego, Leszka Pękalskiego, Janusza Rydzewskiego, Stanisława Składanowskiego, Brunona Waleszkowskiego, Mariusza Wieczorkowskiego i innych.

Wystawa Koniec i początek. Solidarność 1980-1990 prezentowana jest w Gdańskiej Galerii Fotografii, będącej Działem Muzeum Narodowego w Gdańsku mieszczącej się przy ulicy Grobla I róg Św. Ducha (vis'vis Kaplicy Królewskiej). Ekspozycja czynna jest do 3 listopada 2005 roku.