Telewizja pokaże... "Jewgienij Chałdej..."

Autor: Tomasz Gutkowski

4 Maj 2002

Artykuł na: 4-5 minut

W środę 8 maja Telewizja Polska pokaże dokument o niezwykłej postaci w historii fotografii. Jewgienij Chałdej uznawany jest za jednego z największych fotografów wojennych oraz nieocenionego dokumentatora życia Związku Radzieckiego.

fot. Jewgienij Chałdej

Taj przy okazji emisji filmu kilka lat temu pisała "Rzezczpospolita": "Sławę zyskał dwoma zdjęciami: pierwsze z nich przedstawia radzieckich żołnierzy zawieszających flagę z sierpem, młotem i gwiazdą na gzymsie Reichstagu ponad zburzonym Berlinem. Pierwszym, który obejrzał zdjęcie, był redaktor naczelny agencji TASS, który zauważył, że żołnierz na obu rękach ma zegarki - najprawdopodobniej wcześniej zrabowane.

Nikon Z8 + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

15 699 zł

FUJIFILM GFX 100S + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

16 999 zł

Nikon Z6 III + pakiet brązowy Fotoforma Care 12 mies.

9 999 zł

Sony A7 IV + 1300 zł Sony Cashback

9 995 zł

Canon EOS R6 Mark II + 500 zł Canon Cashback

9 299 zł

- Żołnierz radziecki nie może być łupieżcą - mówi Jewgienij Chałdej. - Wziąłem igiełkę i za jej pomocą wyskrobałem zegarek z prawej ręki żołnierza.

Urodzony w 1917 roku Chałdiej zaczynał od własnoręcznie skonstruowanego aparatu, a szlify zdobywał pracując dla państwowej agencji TASS. Tu zetknął się ze wszystkimi możnymi w ZSRR od przodowników pracy po sekretarzy partii. Ale jego najsłynniejszym i najbardziej wymagającym modelem był oczywiście Stanin. Tej pracy towarzyszyły emocje jakich nie zazna żaden fotograf na zachodzie - nigdzie indziej za złe zdjęcie nie wywożono na Syberię.

Prześladowania etniczne, które miały miejsce 1948 roku dotknęły także Chałdieja. Nie wyjechał jednak na Bliski Wschód jak większość rosyjskich Żydów tylko został dokumentując wytrwale historie Kraju Rad.

fot. Jewgirnij Chałdej

Nie da się ukryć, że charakteryzowała go swoista naiwność - po pierwsze jak sam mówi "..na początku nawet nie rozumiałem, że zwolnili mnie za przynależność narodową", po drugie mimo ciężkich przejść nigdy nie pokazywał rzeczy brzydkich tylko te, które świadczyły o postępie, radości i wielkich dokonaniach mieszkańców ZSRR.

W nakręconym pod koniec życia dokumencie z rozrzewnieniem pokazuje zdjęcia opowiadając ich historię i wspominając stare czasy. Zdziwiłby się pewnie wiedząc, że nowojorskie galerie sprzedają jego zdjęcia za kwoty przekraczające często $1000. Tym bardziej, że umarł jako człowiek niezamożny, mieszkający w maleńkim 15-metrowym mieszkanku.

"Jewgienij Chałdej - fotograf Stalina"