3 z 21

Wyniki World Press Photo 2021: znamy zwycięzców wszystkich kategorii

fot. Vaghinak Ghazaryan, Armenia, "Resting Soldier", 3 miejsce w kategorii "Contemporary issues - zdjęcie pojedyncze" / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Żołnierz leży w rowie, wsparty na plastikowej osłonie, w północno-wschodniej części Syunikin, Armenia, 31 października 2020.<br></br><br></br>Druga wojna o Górski Karabach rozpoczęła się 27 września, a konflikt trwał do 9 listopada. Był to największy konflikt między Armenią a Azerbejdżanem o sporne terytorium od lat 90 XX wieku. Pierwsza wojna zakończyła się niełatwym zawieszeniem broni, w wyniku którego zwycięscy Ormianie jednostronnie ogłosili niepodległość i wypędzili około 800 000 Azerów na wygnanie.<br></br><br></br>W ciągu ostatnich 30 lat niewiele zrobiono, aby rozwiązać kwestię Górskiego Karabachu, który nadal był uznawany na arenie międzynarodowej za należący do Azerbejdżanu, a między obiema stronami dochodziło do okresowych starć zbrojnych, które w 2020 r. przerodziły się w wojnę.<br></br><br></br>Dzięki Rosji w listopadzie Azerbejdżan odzyskał terytorium utracone w latach 90., ale stolica regionu Stepanakert pozostała pod kontrolą Armenii. Armia armeńska stopniowo wycofywała się z regionu Górskiego Karabachu, by zastąpić ją rosyjskimi siłami pokojowymi, które będą tam rozmieszczone do 2025 roku.

fot. Vaghinak Ghazaryan, Armenia, "Resting Soldier", 3 miejsce w kategorii "Contemporary issues - zdjęcie pojedyncze" / World Press Photo 2021

Żołnierz leży w rowie, wsparty na plastikowej osłonie, w północno-wschodniej części Syunikin, Armenia, 31 października 2020.

Druga wojna o Górski Karabach rozpoczęła się 27 września, a konflikt trwał do 9 listopada. Był to największy konflikt między Armenią a Azerbejdżanem o sporne terytorium od lat 90 XX wieku. Pierwsza wojna zakończyła się niełatwym zawieszeniem broni, w wyniku którego zwycięscy Ormianie jednostronnie ogłosili niepodległość i wypędzili około 800 000 Azerów na wygnanie.

W ciągu ostatnich 30 lat niewiele zrobiono, aby rozwiązać kwestię Górskiego Karabachu, który nadal był uznawany na arenie międzynarodowej za należący do Azerbejdżanu, a między obiema stronami dochodziło do okresowych starć zbrojnych, które w 2020 r. przerodziły się w wojnę.

Dzięki Rosji w listopadzie Azerbejdżan odzyskał terytorium utracone w latach 90., ale stolica regionu Stepanakert pozostała pod kontrolą Armenii. Armia armeńska stopniowo wycofywała się z regionu Górskiego Karabachu, by zastąpić ją rosyjskimi siłami pokojowymi, które będą tam rozmieszczone do 2025 roku.

fot. Pablo Tosco, Argentyna, "Yemen: Hunger, Another War Wound", 1 miejsce w kategorii Contemporary issues - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Fatima i jej syn przygotowują sieć rybacką na łodzi w zatoce Khor Omeira w Jemenie, 12 lutego 2020<br></br><br></br>Fatima ma dziewięcioro dzieci, które utrzymuje z rybołówstwa. Chociaż jej wioska została zniszczona przez konflikt zbrojny w Jemenie, Fatima wróciła, by odzyskać środki do życia, kupując łódź za pieniądze zarobione na sprzedaży ryb.<br></br><br></br>Konflikt między muzułmańskimi szyickimi rebeliantami a sunnicką koalicją kierowaną przez Arabię Saudyjską rozpoczął się w 2014 roku i doprowadził do tego, co UNICEF nazwał największym kryzysem humanitarnym na świecie. Na początku 2020 roku około 20,1 miliona ludzi (prawie dwie trzecie populacji) potrzebowało pomocy żywnościowej, a około 80% populacji polegało na pomocy humanitarnej.<br></br><br></br>Blokada koalicji saudyjskiej w Jemenie w latach 2015-2017 nałożyła ograniczenia na import żywności, leków i paliwa. Wynikające z tego niedobory zaostrzyły kryzys humanitarny. W wielu przypadkach głód spowodowany był nie tyle brakiem żywności, ale dlatego, że stała się ona niedostępna cenowo z powodu gwałtownie rosnących kosztów transportu. W 2020 roku konflikt się nasilił, a sytuację pogorszyły: bezprecedensowe ulewne deszcze, w wyniku których około 300 000 osób straciło dach nad głową, plaga szarańczy oraz pandemia COVID-19.

fot. Jérémy Lempin, Francja, "Doctor Peyo and Mister Hassen", 2 miejsce w kategorii Contemporary issues - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Chora na raka z przerzutami Manon (24 lata) obejmuje swojego syna Ethana (7 lat) w obecności Peyo - konia używanego w terapii z udziałem zwierząt, Séléne Palliative Care Unit w Centre Hospitalier de Calais w Calais we Francji, 30 listopada 2020.<br></br><br></br>Terapia z udziałem zwierząt jest stosowana w wielu środowiskach klinicznych, zwłaszcza w terapii psychologicznej i opiece paliatywnej. Wydaje się, że zwierzęta są zdolne do zmniejszania lęku i stresu, a także do wywierania skutków fizycznych, takich jak obniżenie ciśnienia krwi, poprawa tętna lub pomoc w leczeniu bólu. Celem hospicjów jest wykorzystanie naturalnej więzi między ludźmi a zwierzętami, aby zapewnić komfort, spokój i towarzystwo nieuleczalnie chorym pacjentom.<br></br><br></br>Peyo współpracuje ze swoim trenerem Hassenem Bouchakou w Les Sabots du Coeur, organizacji zajmującej się terapią z udziałem zwierząt i badaniami naukowymi na ten temat. Każdego miesiąca wspiera około 20 pacjentów, a naukowcy badają teraz jego instynktowną zdolność wykrywania nowotworów i nowotworów.

fot. Ralph Pace, USA, "California Sea Lion Plays with Mask", 1 miejsce w kategorii Środowisko - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Ciekawski lew morski podpływa w kierunku maseczki w Breakwater w Monterey, Kalifornia, USA, 19 listopada 2020 r.<br></br><br></br>Kalifornijskie lwy morskie (Zalophus californianus) to zabawne zwierzęta, pochodzące z zachodniej części Ameryki Północnej. Dzięki restrykcjom związanym z COVID-19 w całej Kalifornii rezerwaty dzikiej przyrody stały się popularnym celem lokalnych podróży.<br></br><br></br>W wielu krajach noszenie masek na twarz na zewnątrz jest obowiązkowe. Podobne miejsca na całym świecie zostały zaśmiecone porzuconymi maskami. BBC donosi, że każdego miesiąca podczas pandemii zużywa się 129 miliardów jednorazowych masek na twarz i 65 miliardów jednorazowych rękawiczek. Takie środki ochrony osobistej mogą być mylone z pożywieniem przez ptaki, ryby, ssaki morskie i inne zwierzęta. Środki ochrony zawierają również plastik, a więc przyczyniają się do powstania ośmiu milionów ton plastiku, które każdego roku trafiają do oceanów.<br></br><br></br>Według World Animal Protection szacuje się, że każdego roku około 136 000 fok, lwów morskich i wielorybów umiera z powodu plątania się w plastiku. Maski chirurgiczne z czasem rozpadają się na miliony mikroplastików, które są zjadane przez ryby i inne zwierzęta, a tym samym przenoszą zanieczyszczenia z powrotem do łańcucha pokarmowego, potencjalnie dotykając również ludzi.

fot. Hkun Lat, Birma, "Temple and Half-Mountain", 2 miejsce w kategorii Środowisko - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Świątynia buddyjska zajmuje połowę góry, podczas gdy druga połowa została rozkuta przez ciężkie maszyny wydobywające jadeit w Hpakant w stanie Kaczin w Birmie, 15 lipca 2020 r.<br></br><br></br>Hpakant to miejsce, w którym znajduje się największa na świecie kopalnia jadeitu. Przemysł napędzają Chiny, gdzie jadeit jest popularnym symbolem statusu. Firma Global Witness poinformowała, że tylko w 2014 roku rynek jadeitu w Birmie był wart 31 miliardów dolarów - prawie połowę PKB kraju - i że sektor ten wydawał się być kontrolowany przez sieci elit wojskowych oraz handlarzy narkotyków.<br></br><br></br>Rząd Narodowej Ligi na rzecz Demokracji (NLD) obiecał rozwiązać problemy w tym sektorze, ale postępy są powolne. Firmy nie spełniają wymogów rządowych, aby przeprowadzić ocenę oddziaływania na środowisko zgodnie z międzynarodowymi standardami, a urzędnicy rzekomo mają związane ręce.<br></br><br></br>Niszczenie środowiska przez działalność górniczą obejmuje m.in. masową utratę roślinności, degradację gruntów rolnych oraz zanieczyszczanie rzek i jest głównie wynikiem niewłaściwych praktyk górniczych. W Hpakant problem potęgują wysokie hałdy odpadów wydobywczych, rozległe opuszczone wyrobiska oraz firmy, które nie potrafią ustabilizować głębokich wykopów. Osuwiska, takie jak lawina błotna w lipcu 2020 r., w której zginęło co najmniej 100 osób nie należą do rzadkości.

fot. K M Asad, Bangladesz, "Climate Crisis Solutions: Collecting Drinking Water in Kalabogi", 3 miejsce w kategorii Środowisko - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Kobieta czerpie wodę pitną ze szmatki wystawionej na poranną rosę we wsi Kalabogi, w lasach namorzynowych Sundarbans w Zatoce Bengalskiej w Bangladeszu, 27 września 2020 r.<br></br><br></br>Mieszkańcy Kalabogi i regionu Sundarbans cierpią na niedobór wody w porze suchej w wyniku rosnącego zasolenia wód gruntowych i rzeki Satkhira, spowodowanego podnoszącym się poziomem mórz. Domy we wsiach takich jak Kalabogi wznosi się na słupach, aby uniknąć częstych powodzi.<br></br><br></br>W raporcie Banku Światowego z 2016 r. stwierdzono, że kryzys klimatyczny stwarza szereg zagrożeń dla Sundarbanów, w tym podnoszenie się poziomu mórz oraz częstotliwość i intensywność burz. Satelity odkryły, że w niektórych częściach regionu poziom morza przesuwa się o 200 metrów rocznie. Badania naukowe wskazują, że około 20 milionów ludzi mieszkających na wybrzeżu Bangladeszu jest dotkniętych zasoleniem wody pitnej. Ponad połowa obszarów przybrzeżnych jest dotknięta zasoleniem, które zmniejsza produktywność gleby i wzrost roślinności, degradując środowisko i wpływając na życie i źródła utrzymania ludzi. Pola ryżowe i grunty uprawne są przekształcane w hodowle krewetek, co dodatkowo przyczynia się do zasolenia wód gruntowych i degradacji gleby.

fot. Mads Nissen, Dania, "The First Embrace", 1 miejsce w kategorii General News - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>To był pierwszy uścisk, który Rosa otrzymała od pięciu miesięcy. W marcu domy opieki w całym kraju zamknęły swoje drzwi dla odwiedzających w wyniku pandemii COVID-19, uniemożliwiając milionom Brazylijczyków zobaczenie swoich krewnych. Opiekunom nakazano utrzymywać kontakt fizyczny z osobami postronnymi do absolutnego minimum. W Viva Bem prosty wynalazek „Zasłona uścisku” pozwolił ludziom ponownie się przytulić.<br></br><br></br>Nowy koronawirus pojawił się po raz pierwszy w Wuhan w Chinach pod koniec 2019 roku, a od stycznia 2020 roku zaczął rozprzestrzeniać się na całym świecie. 11 marca Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła wybuch COVID-19 pandemią. Choroba - przenoszona głównie przez bliski kontakt, kropelki oddechowe i aerozole - może być śmiertelna, a osoby w wieku powyżej 70 lat są jedną z grup uważanych za najbardziej narażone na infekcję.<br></br><br></br>Prezydent Brazylii Jair Bolsonaro odrzucił twierdzenia o powadze pandemii i niebezpieczeństwie, jakie stwarza wirus, podważał środki kwarantanny przyjęte na szczeblu stanowym i zachęcał Brazylijczyków do dalszych działań na rzecz utrzymania gospodarki. Brazylia zakończyła rok 2020 jednym z najgorszych na świecie rekordów w walce z wirusem, z około 7,7 miliona zgłoszonych przypadków i 195000 zgonów.

Joshua Irwandi, Indonezja, "The Human Cost of COVID-19", 2 miejsce w kategorii General news - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Ciało ofiary koronawirusa, owinięte w żółty plastik, czeka na torbę na zwłoki w szpitalu w Indonezji 18 kwietnia 2020 r.<br></br><br></br>Pielęgniarki owinęły ciało plastikiem i spryskały je środkiem dezynfekującym, zgodnie z protokołami indonezyjskiego rządu. Protokoły te wymagają owijania ciał ofiar COVID-19 w plastik i szybkiego pochówku, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa. Oznaczało to, że pogrążeni w żałobie krewni nie są w stanie przestrzegać muzułmańskich praktyk pogrzebowych, które obejmują osobiste mycie zmarłych i owijanie zwłok w bezszwową szmatkę.<br></br><br></br>Światowa Organizacja Zdrowia odradzała stosowanie środków dezynfekujących i zalecała owijanie korpusów tkaniną. Potencjalne ryzyko przeniesienia choroby związane z obchodzeniem się z ciałami ofiar COVID-19 uważa się za niskie, pod warunkiem, że jest ono przeprowadzane przez przeszkolony personel medyczny noszący, odpowiednie środki ochrony.<br></br><br></br>Na całym świecie sprawę COVID-19 pogorszyły dezinformacja i nieodpowiednie raporty. Dla wielu brak dostępu do faktów i dokładnych, opartych na nauce wiadomości na temat choroby doprowadził do dezorientacji, niepokoju i wyparcia. Opublikowanie tego zdjęcia wywołało silną reakcję w mediach społecznościowych. Wielu oświadczyło, że jest to manipulacja mająca na celu szerzenie strachu. Do końca roku Indonezja zgłosiła około 743 000 przypadków COVID-19 i ponad 22 000 zgonów.

fot. Newsha Tavakolian, Iran, "Ceremony to Mourn Qasem Soleiman in Tehran", 3 miejsce w kategorii General news - zdjęcie pojedyncze<br></br><br></br>Kobiety opłakują śmierć generała dywizji Qasema Soleimaniego w meczecie w Teheranie, 5 stycznia 2020 r.<br></br><br></br>Generał dywizji Qasem Soleimani (62 l.) zginął 3 stycznia na lotnisku w Bagdadzie wraz z innymi popieranymi przez Iran członkami milicji podczas nalotu zarządzonego przez prezydenta USA Donalda Trumpa. Stany Zjednoczone ścigały Soleimaniego od dziesięcioleci - jego operacje w sąsiednim Iraku skutkowały śmiercią setek Amerykanów. Pentagon stwierdził, że nalot miał na celu powstrzymanie przyszłych planów ataku Iranu.<br></br><br></br>Soleimani spędził większość swojej kariery na szczycie irańskich sił Quds - zagranicznego skrzydła elitarnego paramilitarnego Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej. W ostatnich latach mówiono, że był mózgiem rozszerzonych wpływów Iranu w konfliktach zastępczych, rozciągających się od Iraku i Libanu, aż po Syrię, Jemen i Afganistan. Analitycy uznali go za drugiego najpotężniejszego człowieka w Iranie, zaraz po najwyższym przywódcy ajatollahu Alim Chameneim. W Iranie był powszechnie uważany w Iranie za bohatera.

fot. Ami Vitale, USA, "Rescue of Giraffes from Flooding Island ", 1 miejsce w kategorii Przyroda - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Żyrafa Rothschilda (Giraffa camelopardalis rothschildi) została przetransportowana z zalanej wyspy Longicharo w bezpieczne miejsce na specjalnie zbudowanej barce nad jeziorem Baringo w zachodniej Kenii, 3 grudnia 2020 r.<br></br><br></br>Żyrafy Rothschilda są podgatunkiem żyrafy północnej i klasyfikowane jako zagrożone. Żyrafa jest najwyższym ssakiem lądowym na świecie, a żyrafa Rothschilda jest jednym z najwznioślejszych podgatunków, dorastającym do sześciu metrów wysokości.<br></br><br></br>Wyspa Longicharo była kiedyś półwyspem. Podnoszący się poziom wody w jeziorze Baringo w ciągu ostatnich dziesięciu lat spowodował, że półwysep został odcięty. Szczególnie obfite opady deszczu w 2019 roku spowodowały kolejne powodzie, w wyniku których w pułapce znalazło się dziewięć żyraf.<br></br><br></br>Lokalna społeczność współpracowała z ekologami z Kenya Wildlife Service, Northern Rangelands Trust i Save Giraffes Now, aby zbudować barkę i przetransportować zwierzęta do rezerwatu Ruko nad brzegiem jeziora. Deszcze doprowadziły również do obfitości pożywienia na wyspie, więc nie można było używać smakołyków, aby zwabić żyrafy na barkę. Zamiast tego żyrafy musiały zostać otumanione, co jest niebezpieczną procedurą, biorąc pod uwagę ich anatomię, ponieważ istnieje ryzyko zakrztuszenia się własną śliną, a zmiany ciśnienia krwi mogą spowodować uszkodzenie mózgu. Zwierzęta następnie zakapturzono i wprowadzono na barkę za pomocą lin prowadzących.

fot. Carlton Ward Jr., USA, "Path of the Panther", 2 miejsce w kategorii Przyroda - zdjęcie pojedyncze<br></br><br></br>Samica pantery z Florydy skrada się przez płot między sanktuarium Audubona a sąsiednim ranczem bydła w Neapolu na Florydzie, w USA ,6 kwietnia 2020 r. Jej kociak idzie za nią.<br></br><br></br>Pantera z Florydy to podgatunek Puma concolor (znany również jako lew górski, kuguar lub puma) i według US Fish and Wildlife Service reprezentuje jedyną znaną populację lęgową pum we wschodnich Stanach Zjednoczonych. Wystawione na listę gatunków zagrożonych w 1967 roku, pantery z Florydy stopniowo powracają, od mniej niż 20 panter w latach 70. XX wieku do ponad 200 obecnie.<br></br><br></br>Pantery z Florydy żywią się głównie bielikami i dzikimi świniami, ale także mniejszymi ssakami, takimi jak szopy, pancerniki i króliki. Rancza są niezbędne dla panter, ponieważ niewiele terenów publicznych jest wystarczająco dużych, aby utrzymać nawet jednego dorosłego samca pantery, co może wymagać do 500 kilometrów kwadratowych terytorium do wędrowania i polowania.<br></br><br></br>Sanktuarium Audubona jest zbyt małe, aby zaspokoić potrzeby jednej pantery na całym terytorium. Pantery biorą udział w wyścigu między potrzebą terytorium a rosnącym zagospodarowaniem terenu w wyniku szybko rosnącej populacji Florydy, przy czym każdego roku traci się około 400 kilometrów kwadratowych ich siedlisk.

fot. Jaime Culebras, Hiszpania, "New Life", 3 miejsce w kategorii Przyroda - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Jaja szklenicowatej żaby Wileya (Nymphargus wileyi) wiszą na czubku liścia w tropikalnym andyjskim lesie mglistym, w pobliżu stacji biologicznej Yanayacu w Napo, Ekwador, 25 lipca 2020 r.<br></br><br></br>Nymphargus wileyi jest znany tylko z osobników odkrytych wokół stacji biologicznej Yanayacu, dlatego został wymieniony jako „brak danych” przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN). Gatunek zamieszkuje pierwotne lasy mgliste. Osobniki można znaleźć na liściach w nocy. Samice składają jaja w galaretowatej masie na grzbietowej powierzchni liści wiszących nad strumieniami, w pobliżu wierzchołków drzew. Samiec może zapłodnić do czterech lęgów jaj w sezonie lęgowym. Białawe zarodki, od 19 do 28 na lęg, będą się rozwijać przez kilka dni, aż będą gotowe wpaść do wody, aby kontynuować swoją metamorfozę.

fot. Oleg Ponomarev, Rosja, "The Transition: Ignat", 1 miejsce w kategorii "Portret - zdjęcie pojedyncze" / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Ignat otworzył się przed psychologiem na temat swojej tożsamości płciowej, ale poprosił o zachowanie tego w tajemnicy. Dowiedziała się cała szkoła, a obelgi i upokorzenia stały się chlebem powszednim.<br></br><br></br>Wiele osób LGBTQ+ mieszkających w Rosji musi ukrywać swoją orientację z powodu stygmatyzacji. Nowelizacja rosyjskiej konstytucji dokonana w lipcu 2020 r. stanowi, że małżeństwo jest związkiem mężczyzny i kobiety, bez innych możliwości. Wcześniej, zgodnie z rosyjskim prawem, osoby transpłciowe mogły zmienić swoją prawną płeć, ale obecnie poprawka zakazuje zmiany płci podanej w akcie urodzenia. To skutecznie zakazuje małżeństwa z osobą transpłciową. Oznacza to również, że osoby transpłciowe stają przed bardzo specyficznymi wyzwaniami, w przypadku dostępu do dóbr ekonomicznych, społecznych i kulturowych, ponieważ ich płeć nie jest prawnie uznawana. Powoduje to, że osoby transpłciowe nie mają dostępu do usług zdrowotnych lub oficjalnego wsparcia przeciwko dyskryminacji.

fot. Iván Macías, Meksyk, "COVID-19 First Responder", 2 miejsce w kategorii "Portret - zdjęcie pojedyncze" / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Lekarz pod koniec swojej zmiany w czasie pandemi. ślady pozostawione przez maskę ochronną i gogle są wyraźnie widoczne na jej twarzy, Meksyk, 19 maja 2021 r.<br></br><br></br>Pracownicy służby zdrowia na całym świecie stanęli na czele walki z nowym koronawirusem, COVID-19, który powstał w Chinach i szybko rozprzestrzenił się na cały świat. Spośród 37 krajów przebadanych przez Forbes w listopadzie 2020 roku, Meksyk zgłosił 78200 zakażeń COVID wśród pracowników służby zdrowia. Po uwzględnieniu wielkości populacji był to najwyższy wskaźnik na świecie.<br></br><br></br>Pierwsze przypadki COVID-19 w Meksyku potwierdzono pod koniec lutego. W marcu prezydent López Obrador zmniejszył stopień zagrożenia ze strony wirusa, umożliwiając kontynuowanie dużych zgromadzeń publicznych i przygotowań do sezonu turystycznego. Gdy liczba przypadków zaczęła rosnąć, pod koniec marca weszła w życie blokada, ale w kwietniu prezydent ogłosił, że wirus jest pod kontrolą.<br></br><br></br>13 maja, mniej niż 24 godziny po tym, jak kraj ogłosił swój najbardziej śmiertelny dzień podczas pandemii (353 zgony), Obrador zalecił złagodzenie środków blokujących. Meksyk znalazł się również pod presją Stanów Zjednoczonych, aby ponownie otworzyć swoją gospodarkę w celu zapewnienia kontynentalnych łańcuchów dostaw. Wyczerpani pracownicy służby zdrowia stawali się coraz bardziej krytyczni wobec polityków, którzy nie wymuszali surowszych przepisów przeciw COVID.

fot. Tatiana Nikitina, Rosja, "In Flight", 3 miejsce w kategorii Portret - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Ojciec uczy swoją autystyczną córkę Ksenię (10 l.), jak uruchomić zabawkowy samolot w Moskwie, w Rosji, 23 sierpnia 2020 r.<br></br><br></br>Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) to zaburzenie rozwojowe, które wpływają na komunikację i zachowanie. Nazywa się to zaburzeniem „spektrum”, ponieważ istnieje duże zróżnicowanie w rodzaju i nasileniu objawów, których doświadczają ludzie. Osoby ze spektrum autyzmu mogą mieć trudności z komunikacją i interakcją z innymi ludźmi, wykazywać ograniczone zainteresowania i powtarzające się zachowania oraz mogą reagować impulsywnie na bodźce środowiskowe, co oznacza, że może im być trudniej dobrze funkcjonować w pracy, szkole lub w szkole.<br></br><br></br>Pojęcie autyzmu jest w Rosji całkiem nowe, często występuje negatywny stosunek do osób z takimi zaburzeniami zachowania. Niewielu lekarzy i nie-lekarzy jest zaznajomionych z autyzmem i często jest on błędnie diagnozowany. Rodzice dzieci z ASD mogą mieć trudności ze znalezieniem programów wsparcia.

fot. Adam Pretty, Australia, "Log Pile Bouldering", 1 miejsce w kategorii Sport - zdjęcie pojedyncze<br></br><br></br>Georg wspina się na stos drewna podczas treningu boulderingu w Kochel am See w Bawarii, w Niemczech, 15 września 2020 r.<br></br><br></br>Bouldering polega na wspinaniu się po małych formacjach skalnych i głazach o wysokości zwykle nie większej niż sześć metrów, bez lin i uprzęży. Historycznie rzecz biorąc, wszystko zaczęło się jako trening do bardziej ambitnych wspinaczek, ale przekształciło się w osobny sport. Siłownie wspinaczkowe i obiekty sportowe w Monachium zostały zamknięte w wyniku trwającej pandemii COVID-19, więc sportowcy musieli wykazać się kreatywnością w swoich metodach treningowych.

fot. Stephen McCarthy, Irlandia,"Home Training", 2 miejsce w kategorii Sport - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Sportowiec Masters Pat Naughton (87) trenuje w swoim domu w Nenagh w hrabstwie Tipperary w Irlandii, podczas gdy ograniczeniom wynikającym z epidemii COVID-19, 4 maja 2020 r.<br></br><br></br>Naughton przeszedł na emeryturę w lekkoatletyce w wieku dwudziestu kilku lat, po tym jak zdobył swój trzeci irlandzki tytuł dziesięcioboju, ale wznowił karierę, gdy zbliżał się do czterdziestki. Lekkoatletyka Masters to klasa obejmująca sportowców w wieku powyżej 30 lat, podzielonych na kategorie wiekowe.<br></br><br></br>Wydarzenia obejmują lekkoatletykę, biegi uliczne i biegi przełajowe. Startowały osoby w wieku 105 lat. Globalny organ zarządzający, World Masters Athletics, koordynuje oficjalne światowe rankingi sportowców. Od czasu uprawiania sportu na poziomie mistrzowskim, Naughton startował w biegach na 60 metrów oraz w skoku w dal, skoku wzwyż i pchnięciu kulą, zdobywając ponad 330 medali.

fot. Tomasz Markowski, Polska, "Tour of Poland Cycling Crash", 3 miejsce w kategorii Sport - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Holender Dylan Groenewegen (po lewej) rozbija się kilka metrów przed metą po zderzeniu z kolegą z zespołu Fabio Jakobsenem podczas pierwszego etapu Tour de Pologne w Katowicach, 5 sierpnia 2020 r.<br></br><br></br>Groenewegen zboczył ze swojej linii, skręcając w kierunku prawej bariery i zostawiając niewiele miejsca dla swojego kolegi z drużyny, wysyłając Jakobsena na barykadę. Obaj rywalizowali o pierwsze miejsce na etapie i jechali z prędkością około 80 kilometrów na godzinę. Jakobsen odniósł poważne obrażenia, przeszedł pięciogodzinną operację i spędził tydzień na oddziale intensywnej terapii. Groenewegen złamał obojczyk. Został zdyskwalifikowany z wyścigu i otrzymał dziewięć miesięcy zawieszenia od Union Cycliste Internationale (UCI). Jakobsenowi przyznano pierwsze miejsce na pierwszym etapie.

fot. Evelyn Hockstein, USA, "Lincoln Emancipation Memorial" Debate, 1 miejsce w kategorii Spot News - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Pomnik Emancypacji przedstawia Lincolna trzymającego w jednej ręce Proklamację Emancypacji, a drugą nad głową Czarnego mężczyzny w przepasce na biodrach, klęczącego u jego stóp. Krytycy twierdzą, że posąg jest poniżający w przedstawieniu czarnoskórych Amerykanów i nie oddaje sprawiedliwości roli, jaką odegrali oni w ich własnym wyzwoleniu.<br></br><br></br>Zdaniem innych jest to pozytywny obraz wyzwolenia ludzi z kajdan niewoli, a usunięcie takich pomników może oznaczać wymazanie historii. Dążenie do usunięcia posągu nastąpiło pośród fali wezwań do zdjęcia pomników generałów konfederatów w całym kraju, co w dużej mierze zostało przyjęte z zadowoleniem przez działaczy ruchu Black Lives Matter (BLM), którzy postrzegają Konfederację i inne tego typu pomniki jako przypomnienie opresyjnej historii.<br></br><br></br>Urzędnicy wznieśli bariery wokół Pomnika Wyzwolenia przed demonstracjami. Mieszkańcy umieścili na płocie notatki wyrażające swoje poglądy, a 25 czerwca pod pomnikiem zebrało się około 100 osób, spierając się o to, kto ma razję. W lutym 2021 kongresmen Eleanor Holmes Norton ponownie przedstawiła w Kongresie USA ustawę nakazującą usunięcie pomnika i przewiezienie go do muzeum.

fot. Nadia Buzhan, Białoruś, "Waiting for Release at a Temporary Detention Center in Belarus", 2 miejsce w kategorii Spot news - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Olga Sieviaryniec czeka na męża Pawła przed aresztem śledczym przy ulicy Akrestsin w Mińsku na Białorusi, 22 lipca 2021 r.<br></br><br></br>Paval Sieviaryniec przebywa w areszcie od 7 czerwca, a jego rodzina dowiedziała się, że ma zostać zwolniony. Olga czekała przed więzieniem przez dwie godziny, ale Paval nie wyszedł. Paval Sieviaryniec jest chadeckim politykiem i znanym działaczem politycznym. Jeden z założycieli Youth Front, ruchu młodzieżowego, wspierającego społeczeństwo obywatelskie w oparciu o zasady chrześcijańsko-demokratyczne i wolny rynek oraz edukację młodych ludzi w celu ożywienia białoruskiej kultury i języka narodowego.<br></br><br></br>Został aresztowany podczas zbierania podpisów popierających kandydatów, którzy wystąpili przeciwko prezydentowi Aleksandrowi Łukaszence ubiegającemu się o szóstą z rzędu kadencję. Łukaszenko sprawował władzę od 1994 roku. Nazwany przez media „ostatnim dyktatorem Europy”, często represjonował opozycję i nie stanął przed żadnym poważnym wyzwaniem w poprzednich pięciu wyborach. Amnesty International uważa Pavla Sieviarynca za więźnia sumienia. Na początku 2021 r. nadal przebywał w więzieniu, częściowo w izolatce i nie mógł spotkać się z prawnikiem. Odmówiono mu też dostępu do książek i telewizji oraz odebrano Biblię.

fot. Nuno André Ferreira, Portugalia, "Forest Fire", 3 miejsce w kategorii Spot news - zdjęcie pojedyncze / World Press Photo 2021<br></br><br></br>Dziecko siedzi w samochodzie nieopodal pożaru lasu w Oliveira de Frades, w Portugalii, 7 września 2020 r.<br></br><br></br>Pożar w Oliveira de Frades, około 100 kilometrów od Porto we wschodniej Portugalii, wybuchł 7 września i rozprzestrzenił się około 30 kilometrów na zachód 40 kilometrów na południowy zachód w sąsiednim okręgu. Co najmniej 300 strażaków, 100 pojazdów lądowych i 10 samolotów strażackich walczyło z pożarem w krajobrazie zdominowanym przez drzewa eukaliptusowe.<br></br><br></br>Niekontrolowane rozprzestrzenianie się drzew eukaliptusowych - które dostarczają surowca dla ważnego gospodarczo przemysłu celulozowego, ale które są wyjątkowo łatwopalne - są głównym czynnikiem szybkiego rozprzestrzeniania się pożarów. W Portugalii okres pożarów trwa od czerwca do września. Gorący klimat, stałe ciepłe wiatry znad Atlantyku i dobrze zalesiony krajobraz sprawiają, że region ten jest szczególnie podatny na pożary.<br></br><br></br>Ekstremalne temperatury i dotkliwa susza przyczyniły się do pożarów w2020. W raporcie opublikowanym wspólnie przez Portugalskie Stowarzyszenie Przyrody i Światowy Fundusz na rzecz Przyrody stwierdzono, że Portugalia jest najbardziej dotkniętym pożarami krajem europejskim: każdego roku spala się ponad trzy procent lasów.